E-uygulamalar iş dünyasına esnek bir anlayış getirdi
Başta e-fatura ve e-arşiv fatura olmak üzere elektronik vergisel uygulamalar işletmelerin diğer süreçlerinin de elektronik ortama taşınmasına yol açarak var olan otomasyon süreçlerine entegre edilmek suretiyle işletme faaliyetlerine hız, esneklik ve verimlilik sağladı. Örneğin e-fatura uygulamaları ile sadece kağıt ortamında düzenlenen bir belge elektronik ortama taşınmakla kalmamış, aynı zamanda, bir işletmenin bu en önemli belgesi kendisinden önceki (sipariş gibi) ve sonraki (ödeme/tahsilat) aşamalarla da entegre edilmek suretiyle bir işletmenin tam otomasyona geçmesine de önemli katkıda bulunmuştur. Bu elektronik, mali uygulamaların özellikle yaygın bir bayi, distribütör ve tedarik ağına sahip büyük firmaların sahadaki operasyonel işlemlerini hızlandırarak onlara hem emek hem de zamandan önemli ölçüde tasarruf imkânları sağladığı bir gerçektir. Hiçbir e-devlet uygulaması özel sektör kurumlarına e-fatura, e-defter ve e-arşiv uygulamalarının sağladığı kadar büyük bir maliyet avantajı ile operasyonel bir hız ve esneklik sağlamamıştır.
Kamu kurumları kırtasiyecilik anlayışından kurtuluyor
Kamu kurumları da bu dönüşüme olumlu yaklaşıyorlar. Çünkü aynen şirketlerde olduğu gibi onları da kırtasiyecilikten kurtarıyor. İşlerini daha hızlı ve doğru yapmalarının önünü açıyor. Şu an itibariyle kamu kurumları ile e-fatura ve e-arşiv faturanın tam entegrasyonu gerçekleştirilemedi. Bu yönde çalışmalar devam ediyor. Kurumlar bazında baktığımızda bu uygulamaların faydalarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkün:
1-) Maliye Bakanlığı: Bu uygulamaların asıl sahibi. Bakanlığın amacı kayıt dışı ekonomi ve vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele etmek olduğu için bu tür uygulamaların başarılı bir şekilde hayata geçirilmesi kendileri açısından kritik öneme sahip.
2-) SGK: Özellikle ilaç faturalarının ve özel hastanelerde düzenlenen faturaların elektronik ortama geçirilmesi bu kurumun denetim faaliyetlerini hızlandıracak, modernizasyonuna katkıda bulunacak.
3-) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı: İhracat işlemlerinde e-fatura uygulaması, ihracatla ilgili bütün belgeleri elektronik ortama taşımaya çalışan Bakanlığın arzuladığı bir konu.
4-) Emniyet Genel Müdürlüğü: Araçların ilk tescil işlemlerinde GİB ile kurulacak web servisle sorgulama yapılması bürokratik süreçleri hızlandıracak.
5-) Maliye Bakanlığı: Kamuya kesilen faturaların elektronik olması denetimi artıracak ve ödeme süreçlerini kolaylaştırıp hızlandıracak.
Son yıllarda yurt dışında, özellikle AB ülkelerinde örneğin, Danimarka, Hollanda ve Fransa gibi ülkelerde kamuya kesilen faturaların elektronik olması yönünde zorlayıcı kanuni düzenlemeler yapılıyor.
“Bir bütün olarak ele alınmalı”
Kamu kurumları bu uygulamalara geçmeden önce hem mevzuat hem de bilgi işlem alt yapılarında gerekli değişiklikleri ve GİB ile entegrasyonları sağlamak zorunda.
Şirketler için ise; bu uygulamalar işletmelerin diğer faaliyetlerini de yakından etkilediği için, bunları bir bütün halinde ele almak gerekmektedir. Örneğin e-fatura ile sadece kâğıt ortamındaki bir belge elektronik ortama taşınmıyor, bunun aynı zamanda siparişten ödeme/tahsilat ve muhasebe sistemlerine otomatik olarak işlenmesine kadar bütün süreçlerin gözden geçirilerek tam bir entegrasyona geçmeleri gerekiyor. Görüldüğü üzere aslında elektronik vergisel uygulamalar şirketlerin “dijitalleşme endekslerine” önemli ölçüde katkıda bulunan uygulamalar. Şirketlerin bu uygulamaları yasal gereklilikleri yerine getirmelerinin ötesinde dijitalleşmeleri için de bir fırsat olarak görmeleri daha doğru olur. Alt yapı yatırımlarını da bu bütüncül bakış açısı altında ele alıp gerçekleştirmeleri gerekir. Çünkü bu konular sadece bir bilgi işlem değil, aynı zamanda mevzuatla ilgili de konuları içeren disiplinler arası konulardır.
Kayıt dışı ekonomi ile mücadele kolaylaştı
Bu düzenlemelerin yapılmasının temel gerekçesi kayıt dışı ekonomi ile mücadele etmek. Bu uygulamalar piyasaya bir düzen getirdi. Veriler anlık olarak veya çok kısa süre içerisinde devlete gittiği için önümüzdeki dönemlerde otomatik bazı denetimlerin yapılması mümkün hale gelecek.
Ayrıca bu uygulamaların sadece kayıt dışı ekonomi ile mücadele etmek amaçları yok. En önemli amaçlarından birisi de kamuyu kağıt yükünden kurtarmak, kırtasiyeciliği azaltmak, bürokrasiyi hızlandırmak ve bir bütün hainde devlet kurumlarının modernizasyonuna katkıda bulunmak.