Patent Trolls
Bu deyimi tanımlamam gerekiyor. Troll mitolojik bir karakter; Norveç, İsveç ve Danimarka masallarında geçen çirkin bir dev veya bir cüce. Patent troll (çoğulu trolls) patent ile ilgili konu ve davalarda geçen bir terim. Birçok anlama gelebiliyor; prensip olarak patent haklarını orijinal olarak düşünüldüğü şekliyle yani teknolojiyi geliştirmek ve bundan fayda görmek amacıyla kullanmak yerine bu hakları istismar ederek kısa yoldan para kazanan kişi veya kurumlara verilen bir isim. Doğal olarak hakaret içeriyor. Patent extortionist (şantajcı) terimi de kullanılıyor ancak patent troll şimdi çok daha yaygın.
Neler yapıyorlar? Örneğin, iflasa giden bir şirketin patentlerini satın alıp, bu şirketin ürünlerine yakın ürünleri yapan şirketleri “patentlerimizi ihlal ediyorsunuz” diye dava ediyorlar. Patent hakkı, toplumun patent üreticisine belirli koşullar altında verdiği bir imtiyaz. Amaç patent haklarının toplum yararına kullanılması. Patent haklarını eline geçirip elde ettiği hukuki avantajı başka şirketleri ve dolayısıyla gelişmeyi engellemek amacıyla kullanan kişi, bu hakları istismar ediyor demektir. Bir patent troll’un ürün üretmek gibi bir amacı yok; tüm enerjisini patent haklarını zorlamak amacıyla kullanıyor.
Benzeri bir deyim daha var: patent korsanı. Bu deyimin iki anlamı var. Birincisi başka birinin patentini lisans hakkı vermeden kullanan demek. Bu bildiğimiz ve alıştığımız korsan deyimi zaten. Ancak patent korsanı, patent troll anlamına da kullanılabiliyor. Benzeri ve genel amaçlı bir deyim ise daha çok hukuki ve hakaret içermeyen bir deyim: NPE: non-practicing entity (üretmeyen varlık). NPE bir çok durumu içerebiliyor; patent pazarlayıcısı, patent sahibi şirket, patent shark (köpek balığı), patent lisans şirketi.
Bu deyimlerden bahsetmemin nedeni şu anda iflas mahkemesinde olan Kodak şirketinin durumu. Kodak iflastan çıkabilmek için 793 milyon dolarlık bir kredi buldu. Ancak kredi verenler, Kodak’ın 1100 tane patentini yaklaşık 500 milyon dolara satmasını istiyor. Sayısal fotoğrafçılık konusunda birçok pratiği içeren bu patentler, doğal olarak çok değerli. Bu patentlerin bir patent troll şirketinin eline geçmesi sayısal fotoğrafçılık teknolojisine çok büyük bir darbe olur.