Türkiye, yapay zekâyı daha hızlı benimsiyor

PwC’nin Fransa, Almanya, İtalya, İrlanda ve Türkiye’yi kapsayan, 18-65 yaş arası Türkiye’den 2.000, toplamda 10.000 katılımcı ile ikinci kez gerçekleştirdiği “Efsane Cuma Dosyası 2025” araştırmasına göre, Türkiye’deki tüketicilerin %87’si kasım ayı indirim dönemlerinde alışveriş yapmayı planlıyor. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Avrupa’daki tüketicilerden daha fazla harcama yapması öngörülen Türkiye’deki tüketiciler, ortalama 320 Euro harcama yapmayı planlıyor. Taksitli alışveriş ve “Şimdi al, sonra öde” seçenekleri harcama potansiyelini artırırken, stok eksikliği ve gerçek fırsat yakalayamama hissi müşteri memnuniyetini olumsuz etkileyen en önemli faktörler arasında yer alıyor. Türkiye’deki tüketicilerin %53’ü, geçen yıl ilk kez alışveriş yaptığı markadan bu yıl yeniden alışveriş yapmayı planlayarak, Avrupa’ya göre çok daha güçlü bir sadakat eğilimi sergiliyor.
Araştırmada; yoğun rekabet ortamında markalar için başarının yolunun yalnızca cazip fiyatlar sunmanın ötesinde, güven, deneyim ve sadakat temelli bir yaklaşımdan geçtiğine dikkat çekilirken, tüketicinin artık yalnızca fiyat avantajı değil, aynı zamanda güvenilir bir alışveriş deneyimi ve kalite arayışı içinde olduğunun altı çiziliyor.

İndirim döneminden daha fazlası…
Raporda, Türkiye’de katılımcıların %60’ı bu yıl harcamaları konusunda daha dikkatli ve planlı davrandığını belirtiyor (2024: %53). Bu artış, tüketicilerde bütçe bilincinin güçlendiğini gösteriyor. “Gerçek bir fırsat yakaladığıma inanmıyorum” diyenlerin oranı ise %25’ten %20’ye düşmüş durumda.
PwC Türkiye Şirket Ortağı ve Perakende ve Tüketici Ürünleri Sektörü Lideri Cihan Harman, şunları söyledi: “Ekonomik koşullar, teknolojik yenilikler ve toplumsal beklentiler değiştikçe, alışveriş motivasyonları da farklı biçimler alıyor. İki yıldır düzenli biçimde yaptığımız Efsane Cuma araştırmamızla tüketicinin nabzını tutuyoruz. Her yıl Kasım ayında gerçekleşen bu indirimler; e-ticaretten perakendeye, lojistiğe kadar kadar birçok sektör için kritik bir öneme sahip. Markaların bu dönemde tüketici beklenti ve taleplerini doğru analiz etmeleri ve bu doğrultuda en uygun aksiyonları almaları rekabet avantajı yaratıyor. Efsane Cuma Dosyası 2025 çalışmamız, tüketicinin bu indirim dönemine yönelik tutumlarını, alışveriş motivasyonlarını, harcama eğilimlerini ve memnuniyetini etkileyen kilit faktörleri ortaya koyarak perakende ve ilişkili tüm sektörler için yol gösterici içgörüler sunuyor. Bugün geldiğimiz noktada, tüketicinin hem rasyonel hem de bilinçli tercihler yaptığını görüyoruz. Efsane Cuma artık sadece bir indirim dönemi değil; güven, değer ve sürdürülebilirlik ekseninde yeniden şekillenen bir tüketim kültürünün aynası haline geliyor.”

Araştırmanın öne çıkan bulgularına bakış 
• Türkiye’deki tüketicilerin %87’si indirim dönemlerinde alışveriş planlıyor; ancak karar fiyat ve güven süzgecinden geçiyor. (2024: % 85)
• Türkiye’de tüketicilerin %53’ü bu dönemde ilk defa alışveriş yaptığı markadan tekrar alışveriş yapmaya olumlu bakıyor. Bu dönem, müşteri sadakati için de önemli bir temas noktası.
• Türkiye’de tüketicilerin %31’i sosyal medya akışındaki reklamları takip ettiklerini söylüyor. (2024: %16)
• Türkiye, alışveriş için yapay zekâ kullanımını Avrupa’ya kıyasla daha hızlı benimsiyor. Bu oran Türkiye’de %13 Avrupa’da %9 olarak görülüyor.
• Stok eksikliği, %26 ile Türkiye’de alışveriş deneyimini en olumsuz etkileyen faktörler arasında öne çıkıyor; kısa vadede operasyonel mükemmeliyet ve uzun vadede ise güven inşası rekabet avantajı sağlayacak. (2024: %28)
• Tüketicilerin %23’ü indirim dönemlerinde, gerçek fırsat yakaladığını düşünmüyor. Bu durum indirim dönemlerine yönelik güven eksiğini ortaya koyuyor.
• Türkiye’de Yetişkin giyim (%52), elektronik/teknoloji (%36) ve çocuk giyim (%30) öne çıkan kategoriler.
• Türkiye’deki tüketicilerin %82’si Efsane Cuma / Kasım ayı indirimlerinde yeni yıl hediyelerinin tümünü veya bir kısmını almayı planlıyor.