30 avro sınır dönemi başladı
Posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla ithal edilen ürünlere ve siparişlere yönelik gümrük muafiyet oranının üst sınırı resmen düşürüldü.
Yurtdışından e-ticaret ile online siparişlerde gümrük muafiyeti 75 avrodan 30 avroya indirildi. Genel kanı, Türkiye’deki e-ticaret sitelerinin bu değişiklikten olumlu etkileneceği yönünde. Çünkü ürünlerini ticari olarak vergili ithal eden bu şirketler, Türkiye pazarında yurtdışından vergisiz olarak temin edilen ürünler ile rekabette zorlanıyordu ve bunun sonucu olarak, haksız rekabet şikayetlerini dile getiriyorlardı. Bu kararın olumlu etkileyeceği bir nokta da kamu maliyesi. Zira ithalatta ortalama yüzde 2 paya sahip olan ve her geçen yıl payı artan e-ticaret ürünlerinin önemli bir bölümü için hiçbir vergi tahsilatı yapılmıyor. Yeni düzenleme ile ise e-ticaret pazarında yurtdışından temin edilen ürünlerin büyük bölümü vergilendirilebilecek ve kamu gelirlerine katkı sağlanacak.
Vergilendirmeye dikkat!
Ancak belirtmek gerekir ki 75 avro sınırı yurtdışından e-ticaret yoluyla eşya getirebilme sınırı değil, sadece Gümrük Vergisi ve KDV’den istisna olarak, yani vergisiz getirilebilecek ürünler için belirlenmiş kıymet sınırı. Diğer bir deyişle, 75 avronun 30 avroya indirilmesi, vergisiz getirilebilecek eşyanın kıymet sınırını azaltacak, 30 avro ve üzeri değerdeki ürünler de değeri bin 500 avroyu aşmadığı sürece basit bir vergilendirme uygulanarak, yine e-ticaret yoluyla getirilebilecek. “Bu vergilendirme şu an 75 avronun üzerindeki ürünler için zaten uygulanmakta” hatırlatmasını yapan Deloitte Türkiye Vergi Hizmetleri Kıdemli Müdürü Barış Demirel, şu detayı ekledi: “AB ülkelerinden getirilmesi halinde yüzde 18, diğer ülkelerden getirilmesi halinde yüzde 20 maktu vergi hesaplanmakta. Ama artık bu vergiler 30 avro ve üzerindeki ürünler için de geçerli olacak.”
Fiyatı düşük üründe ek maliyet
Böyle bir indirimin, yurtdışından özellikle düşük değerde ürün getiren tüketiciler için ek vergi maliyeti yaratacağı bir gerçek. Artan ürün maliyetleri dolayısıyla yurtdışından siparişlerin bu düzenleme ile azalmasını beklemek mümkün. E-ticaret sitelerinin büyük bölümünde ürün satın alınırken alıcı ülkedeki vergilere ilişkin bilgi verilmediği için, bu yeni düzenlemeden habersiz olan tüketiciler için ürün Türkiye’ye geldikten sonra oluşan ilave vergiler ve gümrük masrafları kötü bir sürpriz olabilecek. “Ancak, esasen ürünlerin yurtiçi fiyatlarının yeni durumda da hala yüksek kalması halinde, tüketicilerin vergili olarak da aynı ürünleri temin etmeye devam edebileceği değerlendirilmekte” yorumunu paylaşan Barış Demirel, şöyle devam etti:
“Yurtdışından yapılacak siparişler, artan ürün maliyetleri dolayısıyla azalacak. Bu durumun öncelikle yurtdışındaki yabancı e-ticaret sitelerini olumsuz etkileyeceği tahmin edilmekte. 75 avronun altında fiyatlarla alınan siparişlerin önemli bir bölümü vergili kapsama girecek. Bu tür ürünleri satan e-ticaret şirketleri de değişiklikten en fazla etkilenen taraf olacak. Ancak ürünleri ağırlıklı olarak daha yüksek kıymetlerde, yani 75 avro üzerinde olan e-ticaret sitelerine etkisi ise daha sınırlı kalacak.”
İçerden almak daha mantıklı olacak
Konuyla ilgili geçtiğimiz aylarda bir açıklama yapan Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, e-ticaret yoluyla ithal edilen ürünlere ve siparişlere gümrük muafiyet oranlarının çok yüksek olduğunu belirterek, “Yurtdışından 75 avroya kadar yapılan siparişler Türkiye'ye gümrüksüz girebiliyor, bu da haksız rekabete yol açabiliyor. Bunu 30 avroya düşürdük” demişti. “Avrupa Birliği’nde (AB) bu rakam 22,5 avro ve bu düzenlemeyi, AB ile uyum olarak değerlendirmek gerek” yorumunu yapan EY Türkiye Küresel Ticaret Danışmanı Sercan Bahadır, ancak 2017 yılı açısından bu düzenlemenin online ticaret uygulamasını olumsuz etkileyeceği beklentisini dile getirdi. Özellikle son dönemde ithalatı kısıtlamaya ve yerli üreticiyi desteklemeye yönelik çok fazla düzenleme hayata geçiriliyor. İlave Gümrük Vergisi (İGV) altında düzenlenen bu vergilerin ortalaması yüzde 35 seviyesinde. “Bu kadar ciddi vergi artışlarının olduğu ortamda muafiyet sınırının 30 avroya çekilmesinin bu yaklaşım ile uyumlu olduğunu söyleyebiliriz” analizini yapan Sercan Bahadır, şu detayları da ekledi:
“Bu düzenleme ile hem hızlı kargo ile gelen ürüne, geldiği ülkeye göre yüzde 18 veya yüzde 20 gümrük vergisi tatbik edilecek hem de gümrük işlemleri ile ardiye gideri gibi yerine getirme durumu ilave bir maliyet yaratılmış olacak. Sonuçta bu ürünlerin yurtdışından temin etmek yerine, yurtiçinden alınması daha ucuz hale getirilmiş olacak.”
Tüketici üstündeki gizli maliyete dikkat!
EY Türkiye Küresel Ticaret Danışmanı Sercan Bahadır, gümrük muafiyetindeki bu indirimin tüketiciye ve online alışveriş tercihlerine, ayrıca kamu maliyesine etkilerini şöyle anlattı:
“Gümrük mevzuatına göre; Türkiye Gümrük Bölgesi’ndeki bir kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen, gümrük kıymeti gönderim başına toplam 75 avroyu geçmeyen eşya ‘önemli değeri olmayan eşya’ olarak kabul ediliyor ve gümrük muafiyeti tanınıyor. Dolayısıyla bu kriterin uygulanabilmesi için yabancı bir ülkeden posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelmesi, ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi, brüt 30 kilogramı geçmemesi gerekiyor. Bu sınırın üzerinde ve bin 500 avronun altında olan hızlı kargo gönderileri için ülkeye göre tek ve maktu vergi oranı uygulanıyor. Söz konusu vergi oranları eşyanın AB ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda yüzde 18, diğer ülkelerden gelmesi durumunda ise yüzde 20 olarak uygulanıyor.
Bu düzenleme ile vergi muafiyeti tutarı 30 avroya çekiliyor. Böylece hızlı kargo ile yurt dışından gelen gönderilerden daha fazla vergi alınmasının hedeflendiğini görüyoruz. Bu durumun, özellikle tüketicileri olumsuz yönde etkileyeceği açık. Çünkü e-ticaret kapsamında yurtdışından gelen gönderilerde tüketiciye yönelik bir vergi artışı olacak. Ancak, bu ilave vergi artışı dışında tüketici tarafından karşılanan gizli bir maliyet kalemi de bulunuyor. Hızlı kargo şirketi ile gelen ürün 75 avrodan düşük ise eşya doğrudan tüketiciye teslim ediliyorken, bu sınır üzerinde ise gümrük işlemleri için hızlı kargo şirketine ait antrepoda bekletiliyor. Antrepoda gümrük işlemleri için beklenilen hallerde tüketici yüzde 18 veya yüzde 20 gümrük vergisi dışında antrepo kira bedeli ve gümrük müşaviri hizmet bedeli gibi gümrükleme masraflarını da üstleniyor. Bu bağlamda; 75 avrodan 30 avroya indirim yapıldığında, tüketici üzerinde kalan bu gizli maliyetin de artacağını söylemek gerekir.”
Etkisini yılın ikinci yarısında gösterecek
Bu değişikliğin yürürlüğe girmesi, e-ticaret pazarında bir takım olumlu ve olumsuz etkileri beraberinde getirdi. “Ancak yerli e-ticaret şirketleri için bu değişikliğin daha olumlu olacağı ve tüketicilerin yerli e-ticaret sitelerine olan tercihlerinin artacağı beklenmeli” yorumunu yapan Deloitte Türkiye Vergi Hizmetleri Kıdemli Müdürü Barış Demirel, eklemeden geçmedi:
“Bu değişikliğin hemen ilk etapta tüketici tercihlerini değiştirmesini beklememek gerek. Zira pek çok tüketicinin bu değişikliği bilmeden yurtdışından sipariş vermeye devam etmesi muhtemel ve ilave vergiler ve masraflarla karşılaştıktan sonra kararlarını gözden geçirmeye başlayacaklar. Bu nedenle 2017 yılının ikinci yarısından itibaren gözle görülür ölçüde hissedilecek.”
