5G ve Fiber…

Murat Göçe Tarafından 14 Haziran 2021

3.1K Görüntülemeler

BTK’nın yayınladığı pazar verileri raporuna göre 2020 yılı sonunda Türkiye’de 424.915 km uzunluğunda fiber altyapı bulunuyor. Fiber altyapı uzunluğunun son bir yılda sadece yüzde 9 arttığı görülüyor.

Yine aynı rapora göre ülkemizde 4 milyon fiber kullanıcısı var, geriye kalan 20 milyon aboneye fiber götürülmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı müjdeli haberi verdi, “Bu yıl sonuna kadar oran %90, 2023 yılında ise %100 olacak”. Yani 2023 yılında her abone fiber iletişime erişebilecek.

Bu mümkün mü, ulaşılabilir hedef mi konusunu bir önceki yazımda irdelemiştim. Değerli Bakanımız dediyse elbette doğrudur ama her plan şaşabilir, görülmeyen engellerle karşılaşabilir.

Şimdi konumuz şu; ya bu planlanan fiber hatların tüm abonelere ulaştırılma çalışması tamamlamazsa? Yani yarım bile kalsa ya da %70’lerde kalsa sonuçları ne olur?

Önce nedir bu 5G, çok duydunuz çok okudunuz ama kısa bir özet geçelim:

Beşinci nesli sembolize eden 5G, temel anlamda bir mobil şebekedir. Mevcut 4G/3G ağına kıyasla; düşük gecikme süresi, daha yüksek bant genişliği, üstün güvenilirlik ve daha küçük bir alanda çok daha fazla cihaza bağlantı sağlama yeteneği gibi önemli avantajları var.

5G teknolojisi ile 4G’ye göre 10 kat daha yüksek bağlantı hızına ulaşılıyor ve paket iletiminde gecikmeler en az 20 katı düşürülerek 1ms mertebelerine indiriliyor. Şebekeye bağlı cihazların yoğunluğu da arttırılarak, kilometrekare başına 1 milyon cihaz 5G şebekesine bağlanabilir hale gelecek.

Özetle muhteşem bir teknoloji. Sağlık, ulaşım, şehir yaşamı, tarım gibi birçok teknolojinin hayatımıza daha hızla kazandırılması için bulunmaz nimet.

5G mobil şebekesinin yüksek bant genişliği ve hız gereksinimleri nedeniyle antene kadar fiber optik kablo altyapısı gerekmekte. Bu nedenle 5G mobil şebekesini kurmak için ana omurga fiber kapasitesinin arttırılmasına ilave olarak fiber altyapısının antenlere mümkün olduğunca yaklaştırmak ve kapasitesinin yetersiz olduğu yerde yeni fiber optik kablo altyapısı tesis etmek gerekir.

Bu konunun paydaşlarından biri olan Turkcell’in CEO’su Murat Erkan da aynı fikirde. “Fiberi yeterince yaygınlaştıramazsak 5G’ye geçsek bile iyi bir sonuç elde edemeyebiliriz. Bu teknolojiler bir halka gibi birbirine bağlı şekilde gelişiyor. Bu halkalardan birisi çok zayıf kalırsa, bu sistem düzgün çalışmaz.” Zaten farklı bir fikirde olması da beklenemez çünkü bu bir teknolojik gerçek. Ben diğer paydaşların da teknik kişilerin de farklı söyleyeceğini düşünmüyorum.

5G teknolojisine geçiş maliyetinin (rakamlara çok takılmayalım) 100 milyar dolara varan bir rakam olduğu söyleniyor. Operatörlerin yıllık karlarına ve yatırım yapma imkanlarına bakalım, bu rakamın çok altında. 4.5G için yaptıkları yatırımları geri alıp almadıkları konusunda bile şüphe var. Bu durumda 5G şebekesini kim kuracak?

5G Şebekesinin temel yatırım maliyetlerini kurulacak olan antenler, fiber optik kablo altyapısı, elektrik/enerji altyapısı, kurulum/ devreye alma, veri merkezleri (edge computing) kalemleri oluşturuyor.

Kurulum tamamlandıktan sonra da fiber optik altyapı ve aktif cihazların bakım onarımı, antenlerin güç tüketimi, anten için ödenmesi gereken kira bedelleri vb. gibi ciddi operasyonel maliyetler söz konusu.

Fiber olmadan 5G’nin de başarılı olmayacağı açık. Fiber maliyetine aldığım bilgiye göre sadece Türk Telekom ve biraz da Turkcell katlanıyor. Devletin tüm fiber hatlarını döşemesi için operatörlere ihtiyacı var ama operatörlerin durumu da belli.

Un var mı? Yok, şeker var mı? Yok, Yağ var mı? Yok, peki var olan ne, sadece niyet. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı istiyor, BTK istiyor, operatörler de istiyordur tabi, ülkenin bilgi sahibi her birey de istiyordur elbet.

İlk sorduğumuz soruya cevap vererek bitirelim: Fiber döşenmesi istenildiği gibi sonuçlanmazsa 5G de zorlaşır. Zaten bu yatırımları kimin yapacağı da belli değil, yani 5G kendinden zorda. Ben 4 yıl sonra belki diyordum, araştırdıkça 5G’nin gelişi için daha da ileri tarih söyleyebilirim, umarım tamamen yanılıyorum, hayatımız için çok önemli teknolojilerin nimetlerinden yararlanmak için gereken fiber ve 5G biran evvel bizimle olur. Ben niyeti olanlara inanıyorum ama bir de helva için un, yağ ve şeker olsa.

Yazdım…