“Sanat, söyleyecek sözü olanın işidir”
Gezi Parkı eylemlerinin marşı haline gelen “Çapulcu musun vay vay, eylemci misin vay vay” türkü uyarlaması hem eylemcilerin hem de karşıt tarafın dikkatini çekti. Şarkının sahibi Boğaziçi Caz Korosu’nu tanımayanlar tanıdı, eylemler ‘Bulunur bir çare halk ayaktadır’ sözüyle daha da anlam kazandı.
2007 yılından beri Boğaziçi Caz Korosu’nun şefliğini yapan Masis Aram Gözbek ile yurtdışında başarılara imza atan ve çalışmalarına hızla devam eden Boğaziçi Caz Korosu’nun hedeflerini ve Gezi Parkı’nda ortaya çıkan bu başarının öyküsünü konuştuk.
2010’da Çin’de düzenlenen 6. Dünya Koro Olimpiyatları’nda Çağdaş Müzik kategorisinde ‘dünya ikinciliği’, Oda Korosu ve Caz kategorilerinde ‘dünya üçüncülüğü’, 2011’de Avusturya’da düzenlenen Dünya Koro Şampiyonası’nda, Çağdaş Müzik ve Folklor kategorilerinde ‘dünya şampiyonluğu’, Karma Korolar kategorisinde ‘dünya ikinciliği’, şampiyonların yarıştığı ‘Grand Prix’de 2 altın madalya… Pek çok ödül var Boğaziçi Caz Korosu’nun geçmişinde. Türkiye’nin gündeminde önemli bir yer eden ‘metroda mini konser’ sonrası bilinirliği daha da artan ve 2011 yılı Haziran ayında Boğaziçi Üniversitesi ile yollarını ayıran koro, Gezi Parkı eylemlerindeki ‘Çapulcu musun vay vay’ uyarlamasıyla oldukça beğeni kazandı.
Matematikten müziğe…
Çok yönlü, idealist… Yaptığı işlere ve konuşmalarına bakınca bu özellikleriyle hemen dikkat çeken Masis Aram Gözbek’in müziğe olan ilgisi 3 yaşındayken başlamış; tiyatro, basketbol, dersler derken çocukluğundan beri hep arka planda ilerleyen müzik sonunda üniversitede Boğaziçi Caz Korosu’nun da etkisiyle hayatının merkezine yerleşmiş.
Gözbek, müzikle ilişkisini şu sözlerle anlattı: “Çocukluğumda müzikle ilgili ders almadım. 3 yaşındayken yazlıkta oyuncak bir melodika bulup, televizyonda dışarıda duyduğum şarkıları çalmaya başladım. 5 yaşında bana bir org aldılar ve evde mini konserler vermeye başladım. 2 sene sonra kilise korosunda şarkı söylemeye başladım. Şarkıları hızlı öğreniyordum, notalarla ilgilenmeye başladım. Koro şefimiz anneme yarı zamanlı konservatuvara gitmemi tavsiye etmiş ancak ailem derslerim de iyi olduğundan müziği hobi olarak devam edeceğimi düşünüp konservatuvara yönelmedim.”
Gözbek’in birden fazla işle uğraşması ilkokul yıllarına kadar dayanıyor: “İlkokul ortaokul arasında halk oyunları, ortaokulda modern dans, basketbol, futbol, lisede yüzme, resim ve özellikle tiyatro ile ilgilendim. Nota öğrenmeye başladıkça internetten piyano parçaları indirmeye ve onları orgda çalmaya başladım. Bir yandan da lisede benim için en önemli uğraşım tiyatroydu, liseden sonrada 6 sene kadar tiyatroya devam ettim. Tiyatrodan kazandıklarım bana insan ilişkilerimde, olaylara yaklaşımımda, müzik hayatımda her alanında yardımcı oldu.”
Gözbek’in Boğaziçi Üniversitesi ile ilk tanışması ise yine lisedeyken kurduğu müzik grubuyla Radyo Boğaziçi’nin düzenlediği ve birinci oldukları “Battle of Bands” yarışması ile olmuş. Boğaziçi Üniversitesi Matematik Bölümü’nü kazanan Gözbek, üniversiteye başlar başlamaz Boğaziçi Caz Korusu’nda korist olmuş ve iki müzik grubunda klavye çalmaya başlamış. Aynı zamanda 2007’ye yani Boğaziçi Caz Korosu’nun şefliğini üstlenene kadar TRT İstanbul Radyosu Gençlik Korosu’nda görev almış. Bu kadar yoğunluğun arasında derslere yeterli zamanı ayıramayan Gözbek, 2008’de tamamen müziğe odaklanmayı seçmiş ve matematik öğrenimini bırakmış. Yıldız Teknik Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Kompozisyon Bölümü’nde bir sene okuduktan sonra üniversiteden hocasının yönlendirmesiyle Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Bölümü’nü kazanmış. Boğaziçi Caz Korosu’na geçişinin öyküsünü ise Gözbek şu sözlerle paylaştı: “2007 yılında koroya şef olduktan sonra yeni bir yapılandırma sürecine gittim, seçmeleri yaptım ve 9 kişilik çekirdek bir kadroyla çalışmalara başladık. İlk konserimiz çalışmalara başladıktan 1,5 ay sonraydı, hızlıca koreografi ve kostüm hazırladık. Benim için sahne performansı sahnesi, ışığı, kostümü gibi unsurlarla bir bütündür. Benim şefliğimden önceki sene 4 parça çalışılmıştı, biz bir buçuk ayda 9 parça çalıştık.”
“Sonraki sene sayımız 35’e çıktı, Türkiye’yi dolaştık ve yurtiçi ve yurtdışında önemli başarılara imza attık.”
2011 yılında üniversite yönetimiyle yaşadıkları anlaşmazlık sonucu tam da yurtdışındaki temsil öncesi üniversiteden destek alamayan hatta yurtdışında temsili engellenmeye çalışılan koro, Türkiye’ye birincilikle dönmüş.
Uluslararası İstanbul Caz Festivali, Akbank 18. Caz Festivali ve Eskişehir Amatör Caz Müzisyenleri Festivali gibi Türkiye’den pek çok festivale katılan koro, Sertap Erener’le de özel konserler verdi. Yurtdışında da önemli başarılara imza atan koro son olarak, temmuz ayında Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenen 7. Dünya Koro Olimpiyatları’ndan 3 altın madalya ve ağustos ayında Macaristan’da düzenlenen ‘Cantemus 9. Uluslararası Koro Festivali’nden de 1 altın madalya aldı.
Gözbek, koronun temsil ettiği değerleri şu sözlerle açıkladı: “Farklı altyapılara, kültürlere ve zevklere sahip 40 insanı bir arada çalışarak uyum içinde yeri geldiği zaman tek bir ses çıkarıyor, ama renklerini kaybetmeden. Bu yapı, model bize hayal ettiğimiz toplumu yansıtıyor. ‘Çapulcu musun vay vay’ uyarlamasını tek başına bir müzisyenin söylememesi çoksesli bir koro tarafından seslendirilmesi de ayrıca güzel bir anlam ifade ediyor. Koro olarak bize ait olmayan bir yaşam tarzının bize dayatılmasına karşı çıkıyoruz. Sanat, söyleyecek sözü olanın işidir. Bu tepkiyi de yaptığımız müzikle dile getirdik, bu da en etkili yöntem oldu zaten. İnsanların tepkilerini en iyi yaptıkları uğraşı ile ortaya koyması en etkili yöntem. “
Boğaziçi Caz Korosu seçmelerine katılmak için http://www.bogazicicazkorosu.com/ adresini ziyaret edebilirsiniz.
Çapulcu musun vay vay’ın öyküsü
Gezi Parkı olayları başladığında korodan bir grupla Paris’te 10 günlük bir konser turunda olan Gözbek ve koro üyeleri Türkiye’ye döner dönmez akşamki konserine gaz maskeleriyle çıkmış ve konser sonrası soluğu Gezi Parkı’nda almış.
Geliyoruz Youtube’da 23.877 kere tıklanan videonun öyküsüne. Gözbek, “Entarisi Ala Benziyor” adlı türküyü “Çapulcu musun vay vay, eylemci misin vay vay” şeklinde uyarlamak fikrinin ortaya çıkışını şöyle anlattı: “Entarisi Ala Benziyor koro olarak repertuvarımızda yer alan bir türküydü. Olayların başladığı haftanın ilk pazartesi günü, İstanbul’da konserimiz vardı. Oradaki konsere de gaz maskeleriyle çıktık ve hatta konserden sonra izleyicileri de Gezi Pakı’na davet ettik. Aynı haftanın çarşamba günü de parktaki sahnede koroyla bir performans planlamıştık. Akşama doğru, bizim kendi internet ağımıza, korodan Kürşat arkadaşımız bir ileti gönderdi. “Arkadaşlar ‘Kızılcıklar Oldu mu?’ adlı türkünün sözlerini ‘Çapulcular oldu mu?/Meydanlara doldu mu?/Gönderdiğin TOMA’lar/Beşiktaş’a vardı mı?’ şeklinde değiştirdim, bunu söyleyebilirsek güzel olur” dedi. Fikir çok hoşumuza gitti, bir saat içerisinde hazırlayıp sahnede söyledik. O gün, Kürşat arkadaşımız trafikte kaldığından performansın anca sonuna yetişebildi. Biz sahneye çıkmadan hemen önce yeni bir mesaj attı. “Arkadaşlar, performansa gecikiyorum. Ama boş durmadım. ‘Entarisi Ala Benziyor’ adlı türkü için de bir şeyler karaladım. Bunu da söyleyelim mi?” diye. Bir kısmımız mesajı okudu ama hemen hazırlamak imkansızdı. Performans sonrasında, çadırın çevresinde uyarlamaya çalıştık. Gece 02.30 civarı, korodan az kişi kalmış, kendi kendimize şarkı söylerken bir anda etrafımıza toplanan kalabalık ellerinde telefonlar, kameralar, kaydetmeye başladı. Bu parçayı da ilk kez orada seslendirdik. Sonra tesadüfen orada olan bir arkadaşım tekrarlamamızı istedi. Kaydetmiş ve sabaha karşı internete yüklemiş. Şarkı sonrasında sosyal ağlar aracılığıyla binlerce insana ulaştı. Bu uyarlamanın bu kadar beğenilmesini Gezi Parkı’nda spontane üretilmesine ve samimi olmasına bağlıyorum. Çoksesli koro geleneği olmayan bir ülkede Gezi Parkı direnişi gibi önemli bir politik olayda akla ilk gelen sembollerden olması bizi çok mutlu etti.”
Boğaziçi Caz Korosu’nun geçmişi
2007 yılından itibaren Masis Aram Gözbek şefliğindeki kadronun yaptıkları özetle aşağıdaki gibi:
• 2008, 2010 ve 2011 yıllarında Uluslararası İstanbul Caz Festivali Genç Caz Değerlendirme Konseri’nde 1. olup, festivalde sahne almaya hak kazandı. Aynı zamanda, 2008 yılında Akbank 18. Caz Festivali ve 2009 yılında Eskişehir Amatör Caz Müzisyenleri Festivali’nde sahne aldı.
• 2008 ve 2009 yıllarında, Sertab Erener’le de özel konserler verdi ve pek çok televizyon programında yer aldı.
• 2008 yılında Avusturya’da düzenlenmiş olan ‘’Vokal Total’’ isimli dünya çapındaki en prestijli a cappella yarışmasında, pop ve caz kategorilerinde ‘gümüş diploma’ ödülüne layık görüldü.
• 2010’da Çin’de düzenlenen 6. Dünya Koro Olimpiyatları’nda Çağdaş Müzik kategorisinde ‘dünya ikincisi’, Oda Korosu ve Caz kategorilerinde ise ‘dünya üçüncüsü’ oldu ve üç altın diploma ile Türkiye’ye döndü.
• 2011 yılının Haziran ayında, sponsor arayışlarını duyurmak için metroda çektikleri mini klip, gerek yerli yabancı basında, gerekse sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. ‘Metroda mini konser’ ismiyle ve daha sonra farklı isimlerle çeşitli mecralarda yer alan video klip, 10.000.000’a yakın tıklandı.
• 2011’de Avusturya’da düzenlenen Dünya Koro Şampiyonası’nda, Çağdaş Müzik ve Folklor kategorilerinde ‘dünya şampiyonu’, Karma Korolar kategorisinde ise ‘dünya ikincisi’ oldu ve şampiyonların yarıştığı ‘Grand Prix’de ise 2 altın madalya kazanarak toplam 5 altın madalya ile Türkiye’ye döndü.
• Haziran 2012’de İtalya’da düzenlenen ve dünyanın sayılı prestijli festivallerinden olan ‘La Fabbrica del Canto’ Uluslararası Koro Festivali’ne davet edilen dünya çapında 8 koronun içinde yer aldı.
• Koro son olarak, temmuz ayında Amerika’da düzenlenen 7. Dünya Koro Olimpiyatları’ndan 3 altın madalya ve ağustos ayında Macaristan’da düzenlenen ‘Cantemus 9. Uluslararası Koro Festivali’nden de 1 altın madalya kazandı.
Bunların yanında,
• Toplamda 200’e yakın performans (üniversite – belediye konserleri, çeşitli uluslararası yurt içi, yurt dışı organizasyonlar),
• Televizyon ve radyo programı, sayısız gazete ve dergi haberi, sayısız röportaj,
• Doğa İçin Çal, Görünürlük Projesi, “Can” Sinema Filmi gibi çeşitli farklı projeler,
• Yasemin Mori’nin albüm kaydı ve gerek konserlerde gerekse çeşitli tv programlarında canlı performans,
• Nil Karaibrahimgil ile canlı performans,
• TRT Haber için çekilen ve koronun başarı hikayesini anlatan 45 dakikalık belgesel nitelikte program (Güzel Ülke),
•Başta ‘Donizetti Klasik Müzik Ödülleri’nde alınan ‘Yılın Korosu’ ve ‘Yılın Topluluğu’ olmak üzere çeşitli ödüller.
•Boğaziçi Caz Korosu, yenilenmiş kadrosuyla yoğun konser takvimini sürdürüyor, çeşitli sıra dışı projelerde yer almaya devam ediyor ve bir yandan davet aldığı dünyaca ünlü festivallere ve yarışmalara katılıyor.
