Gelecek hibrit ve elektrikli araçlarda
Türkiye’de kurumlara operasyonel araç kiralama ve filo yönetimi çözümleri sunan TEB Arval’in desteğiyle her yıl gerçekleştirilen Arval Mobility Observatory’nin 2025 yılı Filo ve Mobilite Barometresi araştırma sonuçları açıklandı. Ipsos tarafından üç farklı bölgede (Avrupa, Kuzey Amerika, Güney Amerika) 28 ülkeyi kapsayan araştırma paralelinde toplam 8 bin 61 filo karar vericisiyle görüşmeler gerçekleştirildi. Şirketlerin büyüklüğü, çalışan sayısı ve faaliyet gösterdiği sektörler gözetilerek gerçekleştirilen araştırmada, kısa vadeli değişimlerin piyasa üzerindeki etkileri, sektör beklentileri ve mobilite alanındaki gelişmelerin sektör üzerindeki etkisi baz alındı.
Üç temel dönüşüm alanı
TEB Arval’in Filo ve Mobilite Barometresi araştırmasına göre Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla filo yönetimi ve mobilite alanında “çevresel sürdürülebilirlik”, “maliyet verimliliği” ve “çalışan memnuniyeti” olarak üç temel dönüşüm alanı öne çıkıyor. Türkiye’de şirketlerin yüzde 88’i sürdürülebilirlik stratejisini benimsemiş veya oluşturmayı planlarken, yüzde 54’ü binek araç filosunu elektrikli ve hibrit enerji teknolojilerinin (BEV, PHEV, HEV) kullanımı açısından dönüşüme açık görünüyor. Bu sonuç, daha çevreci ve enerji verimli araçların önümüzdeki yıllarda filo yönetiminde yaygın hale geleceğine ilişkin ipuçları veriyor. Şirketlerin yüzde 47’si önümüzdeki üç yıl içinde operasyonel kiralamayı artırarak maliyetlerini optimize etmeyi hedeflerken, yüzde 29’u filolarına ikinci el araçları da dahil ederek, maliyet verimliliği sağlamayı planlıyor. Bu eğilim, filo yönetiminde ekonomik sürdürülebilirliğin giderek daha fazla önem kazanacağına işaret ediyor. Çalışan memnuniyetini artırmak adına mobilite politikaları ve çözümleri geliştirmeyi planlayan şirketlerin yüzde 32’si temel motivasyonlarının yetenek işe alımı ve çalışan bağlılığı gibi İK ihtiyaçları olduğunu belirtiyor. Bu da çalışan deneyimine verilen önemi ortaya koyuyor.
Araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye’deki şirketlerin yüzde 93’ü filoların önümüzdeki üç yıl içinde büyüyeceğini ya da sabit kalacağını öngörüyor. Bu rakamın yüzde 57’si filosunu koruyacağını, yüzde 35’i ise filosunda büyüme olacağını tahmin ediyor. Aynı oran Avrupa’da yüzde 67 ve yüzde 24 olmak üzere toplamda yüzde 91, dünya genelinde ise yüzde 64 ve yüzde 27 olmak üzere toplamda yüzde 91 olarak görüldü. Türkiye, filo büyümesi açısından Avrupa ve dünya ortalamasının üzerinde bir büyüme beklentisine sahip olurken, bu da Türkiye pazarını filo yatırımlarında daha dinamik hale getiriyor.
Operasyonel kiralama tercih ediliyor
2025 yılında Türkiye’de şirket araçlarını finanse etmede en çok tercih edilen yöntemin yüzde 30 ile operasyonel kiralama olduğu görünüyor. Bu oranı yüzde 28 ile finansal kiralama, yüzde 15 ile kredi kullanımı, yüzde 24 ile peşin satın alım takip etmekte. Avrupa genelinde operasyonel kiralama yüzde 27, dünya genelinde ise yüzde 27, olarak gerçekleşiyor. Türkiye’de Avrupa ve dünya verilerine göre operasyonel kiralama tercihi, filo finansmanında öncü yöntem olarak dikkat çekiyor. Ayrıca araştırmaya katılan Türk şirketlerinin yüzde 47’si, filo finansmanı için operasyonel kiralama modeline geçmeyi ya da finansman modelinde operasyonel kiralamanın ağırlığını artırmayı planlıyor.
Türkiye’de şirketlerin yüzde 54’ü halihazırda hibrit (HEV), şarj edilebilir hibrit (PHEV) ve bataryalı elektrikli araç (BEV) tiplerinden en az birini filolarında bulunduruyor ve önümüzdeki üç yıl içinde bulundurmayı düşünüyor.
Alternatif enerji teknolojilerinin kullanımı hakkında elde edilen bilgilere göre; 2025 yılında Türkiye’de binek araç sahibi şirketlerin yüzde 59’u yakıt giderlerini azaltmak için halihazırda bu teknolojileri kullanmayı düşünüyor. Diğer kullanım nedenlerininse yüzde 42 ile çevresel etkilerinin daha düşük olması ve yüzde 32 ile çalışanların talepleri olduğu belirtiliyor.
Ayrıca şirketler elektrikli araçlara geçişte şarj stratejilerinin geliştirilmesine yatırım yapmaktadır; görüşme yapılan şirketlerin %89’u halka açık şarj, evde şarj veya iş yerinde şarj politikalarından en az birini uyguluyor veya gelecekte bir politika oluşturmayı planlıyor.
Mobilite çözümlerinin uygulanması
Araştırmaya göre 2025 yılında Türkiye’de şirketlerin yüzde 49’u halihazırda en az bir mobilite politikasını veya çözümünü kullanıyor ya da önümüzdeki üç yıl içinde kullanmayı hedefliyor. Bu durumun Avrupa ülkelerinde yüzde 71, dünya genelinde ise yüzde 73 olarak Türkiye’den yüksek olduğu görülüyor.
2025 yılında Türkiye’de şirketlerin yüzde 37’si mobilite politikalarını uygulamaya koymalarının temel sebebinin kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) politikaları olduğunu ifade ediyor. Bunun dışında çalışanların özel isteklerine cevap vermek yüzde 35, yetenek işe alımı, çalışanları elde tutma ve bunun gibi insan kaynaklarıyla ilgili ihtiyaçlar yüzde 32 olarak belirtiliyor.
Bağlantılı araç kullanımı
Türkiye’de 2025 yılında şirketlerin yüzde 53’ü filolarının tamamı veya bir kısmı için bağlantılı araçlara sahip bulunuyor. Bu şirketlerin yüzde 30’unun bağlantılı binek araçları ve yüzde 36’sının bağlantılı hafif ticari araçları olduğu belirtiliyor.2025 yılında Türkiye’de bağlantılı araçlara sahip şirketlerin yüzde 57’si araç takip sistemleri sayesinde araçtan gelen verileri halihazırda kullanıyor veya önümüzdeki üç yıl içinde kullanmayı planlıyor.
Türkiye’deki şirketlerin yüzde 29’u alternatif enerji teknolojilerinin uygulanmasının, yüzde 25’i uzun araç teslim sürelerinin yönetilmesinin önümüzdeki üç yıl içinde filo yönetimi için en önemli zorluk olduğunu ifade ediyor.
