Tüketici alışverişte gelişime doymuyor
Son 20 yılda hızla gelişen kitle iletişim araçları ve teknolojik gelişmelerle yaşamımızdaki devinim hızlanırken, zamana olan ihtiyacımız arttı. Tüketicilere maksimize edilmiş ürün çeşitliliği ve en iyi hizmeti sunmayı hedefleyen organize perakende sektöründe zaman, doğru kullanılması gereken önemli bir kaynak haline geldi. Bu yorumu yapan CarrefourSA Bilgi Sistemleri Direktörü Önder Kaplancık, ürün yelpazesinin genişliğinin kontrolü, envanter süreçleri, ödeme sistemleri ve rafta tükenmiş ürünün depodan temini ile müşteriye ulaştırılması gibi konuların bilgi teknolojilerini organize perakendenin vazgeçilmez bir parçası haline getirdiğine işaret ediyor. Kaplancık’a göre, bugün BT alanının geldiği nokta, bizlere bilimsel perakendeciliği ve hızlı iş kararları alabilmeyi destekleyen bir altyapı sunuyor. Kaplancık bu eksende yaptıkları BT yatırımlarını şöyle anlatıyor:
“21 yıldır Türkiye’de faaliyet gösteren bir marka olarak, BT alanındaki bu gelişimden en verimli şekilde yararlanabilmek için gelişmeleri takip ederek altyapıya olan yatırımlarımıza ara vermeden devam ettik. Son olarak 2014 yılında BT alanında yaptığımız 30 milyon TL yatırım kapsamında SAP ’ye geçiş sağladık. Mevcut BT yapısını yerelleşmiş, bilimsel perakendeciliği ve hızlı iş kararları alabilmeyi destekleyen esnek bir altyapıya dönüştürdük. Kurumsal kaynak planlama (ERP) projesi ve BT transformasyonu ile şirket süreç ve kaynaklarımızın verimli kullanılması sağlandı. Böylece tüm süreç ve yöntemlerimiz tek bir platformda toplanmış oldu. Tüm tedarikçilerimiz, çalışanlarımız ve marketlerimiz ile aynı dili konuşmaya başladık. BT alanındaki gelişmeler sektöre zamanın en iyi şekilde kullanıldığı verimli bir iş süreci ve maksimize edilmiş bir hizmet anlayışı sağladı.”
Türkiye’nin potansiyeli açık
ABD ve Avrupa ülkeleri kıyaslandığında, çalışan başına çıktı oranları arasındaki farkın yüzde 1,8’den yüzde 9,8’e çıktığı üretkenlik mucizesi (productivity miracle) olarak adlandırılan 1995’ten sonraki 10 yıllık dönem, BT’nin ekonomiye olan etkisini gözler önüne seriyor. Bu yorumu yapan Gold Teknoloji Marketleri Yönetim Kurulu Üyesi Niyazi Bekiroğlu’nun paylaştığı bilgilere göre, Türkiye, 2012 verilerine göre 1,2 trilyon dolar büyüklüğündeki Avrupa BT pazarının yüzde 2’sini, 4,1 trilyon dolarlık küresel pazarın da yüzde 0,75’ini temsil ediyor. Ekonomik büyüklük, nüfus yapısı gibi veriler göz önüne alındığında, sektörün büyüme potansiyeli açıkça görülüyor. “BT sektörü, son 20 yıl içerisinde 3 kez ekonomik krizle karşılaştı. 1994, 2001 ve 2008 yıllarında yaşanan krizler her ne kadar pazarın büyümesini etkilese de, Türkiye’nin genç nüfusu, krizlerin ardından hızlı büyümeye imkan verdi” diyen Niyazi Bekiroğlu şu detayları da paylaşıyor:
“Pazar, tüm dünyayı sarsan 2008 krizinden sonra, 2009 yılında yüzde 4 gibi kayda değer bir küçülme yaşasa da, 2010 yılında tekrar büyüme eğilimine girerek 2011 yılı sonu verilerine göre 1,7 trilyon dolar seviyesine geldi. Pazarın, yıllık ortalama yüzde 7 büyüme ile 2014 sonunda yaklaşık 2.15 trilyon dolar büyüklüğe ulaşması bekleniyor.”
Tüketici ne ister, ne istemez?
Türkiye pazarında perakende sektöründe bu gelişim kendini gösterirken, gelişen teknoloji ışığında aslında yerel değil, küresel bazda tüketici beklentilerini de daha güçlü biçimde analiz edebilmek gerekiyor. Accenture’ın ‘The Secrets of Seamless Retailing Success’ araştırması, perakende sektöründe gerek tüketici gerekse tedarikçi kanadında giderek artan kanal yapısı karşısında tüketicilerin tercih ve önceliklerini ortaya koymayı hedefliyor.
20 ülkede 15 bin tüketici ile yapılan anket ile onların farklı kanallar arasındaki alışveriş deneyimlerini ortaya koymayı hedefleyen araştırmaya göre, online alışveriş giderek daha popüler hale geliyor. Ama mağazalardan bütünüyle vazgeçmeye de kimse hazır değil. Tersine, online alışveriş eğilimi, mağazalara yönelik ilginin gelişmesini de sağlıyor. Accenture analizleri sektörün gündemi olan temel başlıkları şöyle ortaya koyuyor:
– Mağaza ile yetinmeyin
– Online durgunlukla mücadele edin
– Sadakatin temellerini unutmayın
– Esnek erişim seçenekleri sunun
– Güven kazanmak için sunumları kişiselleştirin
Sektörde farklı adımlar atılacak
Türkiye organize perakende sektöründe son 20 yılda BT alanında çok hızlı ve büyük bir değişim yaşandı. “20 yıl öncesinin kısıtlı teknolojisiyle tüketicilerinin ihtiyaçlarına cevap vermeye çalışan marketler bugün tüketicilere bambaşka bir hizmet sunabiliyor” diyen CarrefourSA Bilgi Sistemleri Direktörü Önder Kaplancık, sektörde BT eksenli gelişime dair beklentilerini şöyle anlatıyor:
“Teknoloji geliştikçe ve tüketici talepleri çeşitlendikçe çözümler sürecek, sektörde farklı adımlar atılmaya devam edecek. Özellikle tüketicilere zaman kazandıracak, ürüne hızlı ve kolay bir şekilde erişim sağlayacak çözümler öne çıkacak. Bu süreç de marka algısında fark oluşturmaya katkı sağlayacak. Biz de müşterilerimize en iyi hizmeti sunabilmek adına tüm bu süreçleri yakından takip ederek, altyapıya olan yatırımlarımıza ara vermeden devam edeceğiz.”
Konsolidasyon ihtimali var
2014 yılında alınan tasarruf tedbirleri teknoloji perakendecilerini ciddi biçimde etkiledi ve Gold Teknoloji Marketleri Yönetim Kurulu Üyesi Niyazi Bekiroğlu’nun verdiği bilgilere göre pazar yüzde 30’ların üzerinde küçüldü. “Önümüzdeki dönemde konsolidasyon olasılığı var olmasına rağmen, pazarın artık şekillendiğini ve sadece fiyata odaklı rekabetten hizmeti içeren rekabete geçiş sağlanmaya başlandığını söyleyebiliriz” yorumunu yapan Bekiroğlu şu beklentisini dile getiriyor:
“2015 yılında beklenen ekonomik daralmanın teknoloji perakendecilerini etkilemesi kaçınılmaz. Bu noktadan hareketle, yapısını verimli hale getiren ve müşterisine sadece fiyat anlamında değil, hizmet anlamında da avantaj sağlayan perakendeciler yaşanacak daralmadan en az etkilenecek ve krizden büyüyerek çıkacak.”
