Facebook’ta onarım başlıyor

Mark Zuckerberg, her yılbaşında yayınladığı Yeni Yıl Mesajı’nda bu kez, özel hayatında yapmayı düşündüğü yenilikleri değil, Facebook’u “rayına nasıl oturtmak gerektiğine” dair görüşlerini açıkladı. Kendisi buna, “düzeltme” diyor.
Özetle diyor ki: “ABD’deki bütün eyaletleri ziyaret ettim. 365 mil koştum. Evime yapay zeka kurdum. 25 kitap okudum. Çince (Mandarin lehçesi) öğrendim. Bu hedeflere 2009 yılında odaklandım. Ülke derin bir ekonomik durgunluk içindeydi. Facebook henüz karlı değildi. Facebook’u ciddi bir iş modeline kavuşturmak için işi ciddiye almak zorundaydık. Zor bir yıldı. Her gün bunu hatırlamak için kravat taktım… Bugün de 2009’daki gibi hissediyorum. Dünya kaygılı ve bölünmüş durumda. Facebook’un yapması gereken çok şey var. Kullanıcılarımızı nefret ve hakaretten korumak, ulus devletlere karşı korumak, Facebook’ta geçirdikleri zamanı değerli kılmak gibi… 1990’lar ve 2000’lerde teknolojinin, merkeze odaklanmayan, dağıtık bir niteliği olacağına inanıyorduk. Ama bugün, çoğumuz bu inancımızı kaybettik. Az sayıda büyük teknoloji şirketinin ortaya çıkması, hükümetlerin teknolojiyi vatandaşını gözetlemek için kullanmaya başlamasıyla şimdi çoğu insan teknolojinin dağıtık değil, merkeziyetçi bir özellik kazandığını düşünmeye başladı.” 
MZ’nin metni daha uzun, ama yukardaki kısım, ne demek istediğini anlatıyor: Facebook’u düzeltmek gerek. (Ama nasıl?)
Facebook’un iş modelinin, Facebook’u bugün “bu hale” getirdiğini yazanlar söyleyenler arasında sesi en çok duyulan Zeynep Tüfekçi: “Özgürlüğümüzü ve benliğimizi tehdit eden teknolojinin büyük kısmı yakın bir gelecekte, bize ait verileri ve bizim dikkatimizi reklamcılara satacak olan şirketler tarafından geliştiriliyor. Facebook, Google, Amazon, Alibaba, Tencent gibi.” (TEDGlobal>NYC, 2017).
Bizzat kurucusu, ne olacak bu Facebook’un hali derken, Almanya’da sosyal medyaya, yalan haberi siteden 24 saatte silmezse 50 milyon Euro’ya kadar (milyon!) para cezası verilmesini hükmeden karar (NetzDG), 2 Ocak’ta yürürlüğe girdi.