Sözcüklerin tarifi

Diyelim bir konuyu çalışırken karşınıza yeni bir sözcük çıktı. Ne yaparsınız?
a) Sözlüğe bakarım
b) Google’a sorarım
c) Wikipedia’da bulurum
Ne farkı var bu yaklaşımların? Her sözcüğün bir tarihi var. Dilbilimsel tarihten (etimoloji) bahsetmiyorum. İlk ortaya çıkışından beri o sözcüğün harekete geçirdikleri; sözcüğün mal olduğu insanlar, camialar; kullanıldığı eserler;  ilişkilendiği diğer kavram ve sözcüklerden bahsediyorum. Bu tarihi inceleyip sözcüğün bir tarifini elde etmeden kullanımı etkin olmayacaktır. Onun için webdeki farklı kaynaklarda biraz dolaşmak şart.
İşte bu ihtiyaçtan dolayı arama motorları artık sözlüklerin yerini almış durumda. Örneğin, Google’da bir terimi aradığınızda, büyük ihtimal, ilk sırada ilgili Wikipedia sayfasını, ikinci sırada Merriam-Webster sözlüğünden tanımını, sonra da ilk 5 görsel tarama sonucunun küçük resimlerini bulacaksınız. Sözcüğü yanlış yazdıysanız Google düzeltecek. İlişkili sözcükler için, orijinal Google.com’da, arama satırının altındaki opsiyonları açıp “Wonder Wheel” i seçerseniz tarama sonuçlarını görsel bir yakın anlamlılar haritasına yerleştirilmiş olarak bulacaksınız. Şimdi görsel taramalar için bunun çok benzeri “Google Image Swirl” adıyla çıktı.
Yabancı terimlerin Türkçe’leri için de kaynaklar çoğaldı. Boğaziçi Üniversitesi’nden değerli hocamız  Bülent Sankur’un Pusula Yayıncılık’tan çıkan kapsamlı eseri Bilişim Sözlüğü’nü ve daha bir dizi kaynağı temel alan TBD Bilişim Terimleri Karşılıkları Sözlüğü, TBD’nin sitesinde çevrimiçi. Ayrıca Zargan ve Sesli Sözlük de var. Ancak sadece “karşılık” değil, aslında “tarif” peşindeysek Ekşi Sözlük ya da cümle içinde kullanan Yeminli Sözlük de gerekecek. Yine de tüm bu kaynakları ve sözcüğün geçtiği web sayfalarını derleyen, Türkçe için özel, bir arama motoru yapılmadan sözcüklerin tam tariflerini elde edebileceğimizi sanmıyorum.
Tüm okuyucular için 2010 yılının “hayırlı” olmasını dilerim. Umarım bu yıl “hayırlı” sözcüğünün tarifini almamız mümkün olur.