Biz, bir zamanlar…
New York Times’ın ünlü yorumcusu (“bizimkilerle” karışmasın diye köşe yazarı demiyorum) Thomas Friedman ve Johns Hopkins Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Okulu’ndan Prof. Michael Mandelbaum’un ortaklaşa yazdıkları, Başkan Obama’nın bir cümlesini başlığa taşıdıkları “Bir Zamanlar O, Bizdik” (That Used to be Us), ABD’nin “hali”ni ve sorundan çıkış yollarını merak edenlere 356 sayfalık bir inceleme…
Başkan Obama’nın 3 Kasım 2010’daki şu sözleri, kitabın tümündeki temayı özetliyor: “Çin’de, bizimkinden daha iyi bir demiryolu ağı olmasını aklım almıyor. Singapur’un bizimkinden daha iyi havaalanları olmasını da aklım almıyor. Şimdi öğrendim ki Çin, dünyadaki en hızlı bilgisayara sahip olmuş. Bir zamanlar (buna sahip olan) bizdik.”
New York Times’ta “ekonomi ancak inovasyonla kurtulur, çünkü inovasyon, rekabetçiliğin temelidir” görüşlerini sürekli örnekleyen Thomas Friedman, her zamanki akıcı “gazeteci” üslubuyla, çocukluktan beri arkadaşı olan Michael’ın “akademisyen” ağırlığını dengeliyor. ABD’de “Aman geride kalmaya başladık. Nasıl ileri gideriz? Nasıl rekabet ederiz?” sorularına yanıt arıyor.
Kitabın 3. sayfasından itibaren ABD’nin sorunlarını sıralayan yazarlar, 297. sayfaya geldiklerinde -kendilerince- şu çözümü öneriyor: “ABD iç siyaseti iki partinin uç görüşlerine doğru kutuplaşıyor. Oysa, üçüncü bir başkan adayı çıksa, biraz oy alsa, bu kutuplaşma yumuşar ve sorunlara çözüm aramak kolaylaşır. Çünkü Amerika’nın ‘ruhu’nda bir sorun yok. Çin’e benzemek veya onu örnek almak zorunda değiliz. Sorun, yönetimde. Gereken sıçramayı, yönetimin heveslendirmesi gerek.”
Kitap, bu tür eserlerin “oralarda” nasıl dört başı mamur bir dil ve araştırma derinliğiyle hazırlandığını bir kere daha kafamıza kakıyor. Bu arada, 2012 Başkanlık Seçimi için Obama’nın karşısına çıkmaya “çalışan” Cumhuriyetçi adayların nasıl “döküldüğünü” izliyoruz. Thomas ve Michael’in “Ah bir üçüncü aday olsa” sızlanması bu aşamada lüks duruyor. Ortada “ikinci aday” bile yok çünkü.
