Nöroenformatik ya da organik bilişim
Beyindeki nöronların kolları sinaps adı verilen bağlantılar kurar. Sinaps aslında bir nöronun aksonu ile diğerinin dendiriti arasında ion aktarılan 30 farklı kanaldan oluşur. Alman biliminsanı Dr. Bert Sakmann, bu ion iletişimini ölçmenin bir tekniğini bulmuş ve 1991 Nobel ödülünü almıştı. Öğrencilerinden Henry Markram, bu tekniği bir robota uygulattı ve fare beynindeki iletişimi ölçmeye başladı. 7/24 çalışan bu robotun tüm ölçümleri IBM’in bağışladığı bir süper bilgisayara tanıtıldı ve ilk beyin simülatörü üretilmiş oldu. “Blue Brain” adı verilen bu projeyi 3 yıl önce “Elektronik Beyin” isimli makalemde aktarmış, sırada insan beyni simülasyonu olduğunu duyurmuştum.
Aradan geçen zamanda başka çalışmalar ile zenginleşen bu alan nöroenformatik adını aldı ve bir Wikipedia sayfasına dahi kavuştu! Bu gelişmelerden bazıları şöyle. Harvard ve MIT’den biliminsanları gerçek nöronlar gibi öğrenen bir entegre devre yaptı. Liderleri Guy Rachmuth gerçek nöronlarla birebir aynı çalışan bu devrenin “beyin yamamak için” kullanılabileceğini bildiriyor. Washington Üni.’den Marco Rolandi’nin ekibi ise proton temelli bir transistör yaptı. Amaçları elektronik cihazları bu transistörler ile beyine direk bağlayabilmek. Son olarak geçen ay, Tokyo Üniversitesi’nden Prof. Takao Someya’nın yönettiği uluslararası bir “biyo-harmonize elektronik” projesinden ilk sterilize edilebilen organik transistörü yaptıkları açıklaması geldi. Şu an “akıllı katater” olarak kullanılabilen bu esnek dokulu transistörleri vücuda gömerek örneğin kanser başlangıcını tesbit etmek mümkün.
Markram’ın laboratuvarına geri dönersek, şu an yaptıkları fare beynine bir Japon şirketinin desteği ile “gövde” kazandırmaya çalışıyorlar. Bu elektronik fare “yaşamaya” başladığında engelleri aşmayı başarır ama “tam olarak istenileni yapmaz ise” deneyi başarılı sayacaklarmış. Markram’ın tam istenileni yapmayan bir elektronik insan yapması içinse 500 PetaByte işleyen (Google’ın depoladığı verinin yaklaşık 200 katı) bir bilgisayar yapması gerekiyor. Diyelim bunu başardı, 25 Watt’la çalışan insan beynine karşın bu sistemin, mevcut yongalar kullanırsa, elektrik faturası 3 milyar dolar olacakmış.
