Akıllı şehirler
Akıl şehrin neresinde? Buna bakmadan şu her şeyinden yakındığımız ama bırakıp da gidemediğimiz İstanbul’a bakalım: AT Kearney’in Global Cities Index 2012 araştırmasına göre İstanbul “çekim merkezi olmada” 37. sırada. Başı New York, Londra, Paris çekiyor. İstanbul’dan daha az çekici olan Milano 41., Osaka 47. ve Rio de Janeiro 53. sıralarda. İstanbul’un çekicilikte üst sıralarda olmasını sağlayan, “iş faaliyetleri”nde aldığı yüksek puan. “Bu şehirde iş var” desek yanlış olmayacak!
Çekim merkezi olan şehirler, ister istemez, burada kümeleşen nitelikli insanlar nedeniyle bilgi toplumu olma yolunda ilerliyorlar. Onlar bilgi toplumuna doğru yol aldıkça, yaşamdan beklentileri, talepleri ile, yaşadıkları şehirleri de akıllı şehir durumuna getiriyorlar. Biri olmazsa öbürü de olmuyor. Talepleri karşılayamadığınızda, bilgi toplumu kaçıyor, dağılıyor, akıllılığa gerek kalmıyor.
Akıl, şehirde yaşayanlara sağlanan kolaylıkların içinde yatan algoritmalarda. Çoğumuz akıllı şehirler denilince her şeyleri otomatik olan yaşam alanlarını algılıyoruz. Evet ama hepsi bu değil. O otomasyonu sağlayıp kolaylıkları topluma sunan bilişim, ama şehrin altyapısı ve şehrin planlaması bilişimin sunduğu nimetler ile örtüşmüyorsa, beklediğiniz sonuç oluşmuyor. Bu nedenle, belki de Şehircilik Bakanlığı’nda şablon şeklinde şehir planları oluşturan ve şehirlerini bilgi toplumu için birer çekim merkezi durumuna getirmek isteyen yerel yönetimlere yol gösteren bir bölüm kurulmalı. İşin temeli şehirleri akıllı kılınabilir olarak planlamakta.
Örneğin, Kartal’da metrodan inen yolcuların gidecekleri yönlere dağılabilmeleri için “iki araçlık bir taksi durağı”ndan daha fazla bir bağlantı olmalı. Burası bir transfer merkezi olmalı, son durak değil. Aktarmalar için istediğim kadar algoritma düşüneyim, uygulayamadıkça kıymeti yok. Kuşkusuz transfer merkezi yapılacak. Hele bir eksikliği hissedilsin de!
Ülkemiz, gelip duraladığı kişi başı 10.000 dolar GSYİH eşiğini aşmak istiyorsa, bilgi toplumu oluşturmak, bu toplumu da akıllı şehirlerde barındırmak zorunda.
