TÜBİTAK, ‘Yeşil’ ve ‘Dijital Dönüşüm’ odağında yenilikçi projeleri bekliyor!
TÜBİTAK, Ar-Ge ekosistemine destek sağlayacak öncelikli alanlara ilişkin kapsamlı ve ayrıntılı yol haritalarını paylaştı. Güncel öncelikli konuları işleyen ‘TÜBİTAK 2022-2023 Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları’ çalışması, ‘yeşil’ ve ‘dijital’ teknolojileri odağına alıyor.
TÜBİTAK’ın 2013 yılından bu yana her 2 yılda bir hazırladığı ‘TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları’ yayımlandı. Güncel öncelikli konuları işleyen ‘TÜBİTAK 2022-2023 Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları’ çalışması, ‘yeşil’ ve ‘dijital’ teknolojiler odağında; T.C. Cumhurbaşkanlığı Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu (BTYPK) bünyesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK’ın eşgüdümlü teknik desteğiyle hazırlanan 6 yeni Teknoloji Yol Haritası içermekte. Teknoloji Yol Haritaları; ‘Yapay Zekâ’, ‘İleri Malzeme’, ‘Büyük Veri ve Bulut Bilişim’, ‘Motor Teknolojileri’, ‘Siber Güvenlik’, ‘Biyoteknolojik İlaç’ başlıklarında hazırlandı. Bu kapsamda belirlenen ‘Öncelikli ve Kilit Teknolojilerde Ar-Ge ve Yenilik Konuları’, ‘Avrupa Yeşil Mutabakatı ve İklim Değişikliğine Uyuma Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Konuları’ ve ‘Stratejik ve İhtiyaç Odaklı Ar-Ge ve Yenilik Konuları’ olmak üzere 3 ana bölümde, toplam 264 öncelikli konu yer almakta. ‘Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları’nın her 4’ünden 1’i ‘Yeşil Büyüme’ye, her 2’sinden 1’i ise ‘Dijitalleşme’ ana odağına hizmet etmekte.
‘Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası’ 2022 sonunda tamamlanacak
‘Öncelikli ve Kilit Teknolojilerde Ar-Ge ve Yenilik Konuları’; 19 kamu kurumu, 100 özel sektör kuruluşu, 29 STK ve 60 üniversite olmak üzere toplamda 208 kurumdan alanında uzman ve yetkin 557 kişinin geniş katılımlarıyla oluşturulan odak grupların katkılarıyla hazırlandı. ‘Avrupa Yeşil Mutabakatı ve İklim Değişikliğine Uyuma Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Konuları’nın belirlenmesi için ise 2021 yılından bu yana ilgili Bakanlıklar ile eşgüdüm içerisinde bir dizi faaliyet yürütülmekte. Küresel bazda dijital ve yeşil dönüşümün eş zamanlı olarak tüm sistemleri etkilediği bir dönemin içinde olduğumuzdan, bu kapsamda ülkemiz ‘2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi’ni 27 Eylül 2021 tarihinde açıkladı. Paris Anlaşmasına taraf olunması ve yeşil kalkınma devrimi olarak tanımlanan net sıfır emisyon hedefinin açıklanmasıyla Türkiye, yeşil dönüşüm ve büyüme yolunda önemli bir adım attı. Bu bağlamda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK iş birliğinde ‘Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası’ çalışmaları yürütülmekte. Bu çalışma sayesinde, Türkiye’deki özel sektör kuruluşlarının yeşil büyümeye uyum sağlamalarına imkân tanıyacak, teknolojik ihtiyaçlarına yerli çözümler üretecek Ar-Ge, yenilik, yatırım projeleri tasarlanacak. Çalışmanın 2022 yılı sonunda tamamlanması planlanmakta. TYH tamamlandıktan sonra, pilot olarak seçilen Demir-Çelik, Alüminyum, Çimento, Gübre, Kimyasallar ve Plastik sektörlerinde ilave konular eklenecek. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Şubat 2022’de düzenlenen İklim Şurası kapsamında TÜBİTAK koordinasyonundaki Bilim ve Teknoloji Komisyonu’nda, ülkemizin 2053 net sıfır emisyonu hedefi ve yeşil kalkınma politikası doğrultusunda, ‘İklim Değişikliği, Çevre ve Biyoçeşitlilik’, ‘Temiz ve Döngüsel Ekonomi’, ‘Temiz Erişilebilir ve Güvenli Enerji Arzı’, ‘Yeşil ve Sürdürülebilir Tarım’, ‘Sürdürülebilir Akıllı Ulaşım’ olmak üzere 5 ana temada çığır açıcı Ar-Ge ve yenilik temelli çözümler üretmek için çalışmalar yürütüldü. Disiplinlerüstü bütüncül bir yaklaşımla, üniversite, özel sektör, STK ve kamudan 97 uzmanın katılımıyla 40’dan fazla çevrim içi toplantı ile 5 temada 33 ‘Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konusu’ belirlendi ve TÜBİTAK 2022-2023 öncelikli konuları arasında yer aldı. Belirlenen konular, sektörel anlamda gerek enerji verimliliğinin sağlanması gerekse üretim süreçlerinde yeşil teknolojilerin kullanımıyla verimlilik artışına etki edecek çığır açıcı teknolojileri içermekte. 3 ana bölümün sonuncusunu oluşturan ‘Stratejik ve İhtiyaç Odaklı Ar-Ge ve Yenilik Konuları’nın belirlenmesi için ise başta kamu kurum/kuruluşları olmak üzere yenilik ekosistemi aktörleri tarafından TÜBİTAK’a resmi yazı yoluyla iletilen öncelikli Ar-Ge ve Yenilik konu önerileri değerlendirilerek çalışmaya entegre edildi.
Önceliklendirme nasıl yapılıyor?
TÜBİTAK’a iletilen proje önerileri, ‘TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları’nda yer alan öncelikli konulardan en az birine hizmet ediyorsa ve projelerin öncelikli konunun teknolojik hazırlık seviyesi aralığında çalışmaları yürütmesi planlanıyorsa; destek programlarının değerlendirme aşamasında önceliklendirilmekte. Bununla birlikte Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ‘Milli Teknoloji Hamlesi’ kapsamında, belirlenen öncelikli teknolojiler ve uygulamalar ‘Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi’ çağrılarıyla yer almakta ve desteklenmekte. Öncelikli Ar-Ge ve yenilik konuları, tüm destek ve burs programlarında, ekosistemin yönelimine ışık tutmakta. Tüm ekosistem paydaşlarıyla birlikte oluşturulan öncelikli 264 Ar-Ge ve yenilik konusuna, bağlantıda yer alan ‘etkileşimli doküman’ indirilerek ulaşabilir: https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/18842/ar-ge_ve_yenilik_konu_basliklari_4.08.22.pdf
