Zekâyı moda olsun diye değil, bilinçli olarak kullanan kazanır

İş zekâsı çözümleri sektör sektör, dalga dalga yayılıyor. Peki bu çözümler ne kadar elzem? Bu konuda Gartner Yönetici Ortağı Halil Aksu, küçük bir kelime oyunu ile buna yanıt veriyor: “İş zekâsı kelimelerinin yerlerini değiştirelim: Zeki iş. Asıl mesele bu. Teknoloji bir araç, veri hammaddedir. Bu araçlar hammaddeyi ürüne, yani akla, zekâya, öngörüye dönüştürmeli.” İşte bu açıdan bakıldığında, projelerin kesinlikle ‘teknoloji projesi’ olarak görülmemesi gerektiği aşikar.

Bu başlıkta yenilikler bitmeyecek ve yeni alanların bir örneği, Aksu’ya göre, gerçek zamanlı iş zekâsı uygulamaları. In-memory yöntemlerle, yenilikçi veri tabanı çözümleriyle ve büyük veri miktarlarıyla çok kritik iş uygulamalarında deneysel çözümler aranıyor. Özellikle telekom, bankacılık, enerji gibi sektörlerde müşteri sadakati, kampanya, risk yönetimi, gelir güvencesi gibi alanlarda birbirinden ilginç çözümler geliştiriliyor. Bir yenilikçi alan da, verinin, raporların ve analizlerin dokunmatik, renkli ve görsel hale getirilmesi. Mobil cihazların yaygınlaşması ve kullanıcıların veri, rapor ve analizleri bu cihazlar üzerinden kullanmaları ile, bu alanda önemli bir beklenti oluştuğu açık. İnfografik ve yenilikçi diğer grafik seçeneklerinin de ilerleyen süreçte yaygınlaşması bekleniyor. Aksu’nun dikkat çektiği bir başka eğilim de davranışsal analizler. Buna operasyonel zekâ (operational intelligence), karanlık veriler (dark data), gömülü zekâ (embedded intelligence), yapay zekâda insan ötesi (augmented human, transhumanism) ve büyük veri ötesi gibi son derece ilginç başlıkları da ekleyebiliriz.
Dosyamızın detaylarında da göreceksiniz, Türk şirketlerinde bu konuya ilgi son derece iyi. Ama Aksu bir eleştiri yapmadan geçmiyor: “Bir iş zekâsı çözümü, hatta büyük veri teknolojilerini satın alarak, hızlı kazanımlar elde edileceği hayal ediliyor. Oysa veriler kaliteli olmadığı sürece, modeller, kültür ve yetkinlikler gelişmediği sürece, bu yatırımlarda elde edilecek kazanımlar sınırlı kalacaktır.”
Olgunluk ve farkındalık seviyesi henüz gelişme sürecinde ve Aksu’nun da belirttiği gibi, bu biraz daha zaman alacak. Ama sonuçta bilinç ve yetkinlik konusunda hızlı davranan kurumlar diğerlerine göre büyük avantaj elde edecekler ve acı ama gerçek, bazı sektörlerde böyle bir farkın kapatılması mümkün olmayacak.