Ar-Ge’nin püf noktaları
KOSGEB, TÜBİTAK gibi Ar-Ge denince akla ilk gelen kurumların belli Ar-Ge tanımları var ancak 2010 yılında kurulan 5G Consulting Genel Müdürü Julide Birol, “Net bir Ar-Ge tanımı yapmak biraz zor, Ar-Ge yoruma açık bir kavram ama Ar-Ge’nin belli başlı kriterleri var. Ar-Ge şirketlerin çocuğu gibi ve herkesin çocuğu kendine güzel ancak her proje Ar-Ge niteliği taşımıyor” dedi.
Birol’un belirttiği kriterler, inovatiflik, ticarileşme ve yapılabilmek. Yani inovatif bir fikrin, ticarileşebilir bir ürüne dönüşebilirliğini, yapılabilirliğini göstermeniz gerekiyor. Bir soruna çözüm üreten inovatif bir yaklaşımınızın olması ve bu yaklaşımın ticarileşebilmesi ve yapabilirliğinizi ispatlamanız gerekiyor.
Birol, ayrıca ister yeni kurulmuş bir şirket olsun isterse eski bir şirket olsun Ar-Ge’yi direk kâr, para kazanma yöntemi değil uzun vadeli bir yatırım olarak görülmesi gerektiğini vurguladı: “Alabileceğiniz en yüksek destek oranı yüzde 75 yani en iyi ihtimalle geri kalan yüzde 25’lik kısmın finansmanı size ait. Ayrıca projeniz kabul edildikten sonra ara raporlarla proje giderlerinizi belirtmek zorundasınız. Ar-Ge hibesi almaktaki amacınız satış ve pazarlama planınızı da yaptığınız projeyi hayata geçirmek olmalı.”
Birol’un belirttiğine göre, şartnamenin hazırlanmasının ardından konuyla ilgili uzmanlardan oluşan hakemlerle mülakata giriyor, projenizi bir de sözlü olarak anlatıyorsunuz. Sunduğunuz şartnamede çalışan kalifikasyonuna, daha önce benzer bir çalışmanız olup olmadığı gibi detaylara bakıldıktan sonra hakem ziyaretinde projeyi yapılabilirliğinize karar veriliyor.
Birol, diğer danışmanlık şirketlerinden en büyük farklarının fikrinizin Ar-Ge projesine dönüştürülmesinden mülakat sürecine kadar 5G Consulting’in uçtan uca çözüm sunması olduğuna dikkat çekti: “Hakem ziyaretinin bir simülasyonunu biz zaten bünyemizde yapıyoruz, eğer proje bizden geçerse projeyi destekliyoruz. Projede danışmanlık desteğiyle düzeltilebilir yönler varsa, eksik olan alanda çalışan akademisyenlerle irtibata geçip danışmanlık hizmeti alıyoruz. Kadromuzda da zaten uzman mühendisler yer alıyor. Ancak hiç geçmeyecek bir projeyse şirketin de boşuna hem para hem de zaman kaybetmemesi için projeyi almıyoruz. “
“İlgili alanda patent olup olmadığı mutlaka araştırılmalı”
“Projeyi aldıktan sonra proje sahibi şirketi mutlaka patent araştırmasına teşvik ediyoruz” diyen Birol, projenin çöpe atılmaması için patent alınmasının önemine dikkat çekti: “İlgili alanda patent olup olmadığını taraması için teşvik ediyoruz çünkü başkasından patentli olan bir ürünü piyasaya sürdükten sonra patenti olan şirket ürününüzü toplatabilir. Şirketi iflasa kadar götürebilir. Böyle kötü örneklerle karşılaşılabiliyor. Eğer patent yoksa şirketin çalıştığı patent şirketinden patent alınabilirliğini araştırmasını istiyoruz. Keşke her projeden bir patent çıksa.”
Türkiye’deki şirketler Ar-Ge konusunda ne kadar bilinçli sorusuna Birol, şu cevabı verdi: “Bizden danışmanlık hizmeti almak için gelen şirketlerin sadece yüzde 10’u Ar-Ge projesi ile geliyor. Geri kalanlar şirketimizde neyi Ar-Ge projesine dönüştürebiliriz düşüncesini bulmamız için bizden destek istiyorlar. Biz şirketlerle çalışmaya başlamadan önce iki ay kadar şirketi analiz ederiz ve hangi kurumun teşvik projelerine uygun olduğunu bulmak içinde pazar araştırmalarını da yapıyoruz çünkü ürünün ticarileşme boyutundan da emin olmamız gerekiyor.”
En çok bilişim, kimya ve otomotiv sektörleriyle çalıştıklarını, proje yazılımı değil proje yönetim şirketi olduklarını vurgulayan Birol, “Projenin kabulünden sonra tüm süreç takibini de yaptıklarını, şirketin Ar-Ge sürecini yönlendirdiklerini belirtti: “Şirketi yerinde Ar-Ge birimi kurmaya mı, yoksa teknokentlerin daha mı uygun olduğu konusunda destek veriyoruz” dedi.
