Ar-Ge yatırımlarında aslan payı BT’nin
YASED araştırmasına göre Ar-Ge yatırımlarından en büyük payı yüzde 32 oranıyla BT sektörü alıyor.
Türkiye’nin, uluslararası doğrudan yatırımlardan aldığı payı artırması ve küresel standartlardan en iyi yatırım ortamının inşa edilmesi için çalışan YASED “Uluslararası Yatırımcıların ArGe Yatırımlarını Türkiye’ye Çekmek için Gereksinimlerinin Belirlenmesi” raporunu açıkladı.
YASED Yönetim Kurulu Üyesi Müjdat Altay “Ar-Ge raporumuz için görüş veren üyelerimizin küresel Ar-Ge harcamalarının toplamı yaklaşık 200 milyar dolardır. Küçük bir hesaplamayla, bu yatırımın sadece yüzde 10’unu başka ülkeler yerine Türkiye’ye çekebilirsek, bu 20 milyar dolarlık ek yatırım girişine denk gelir” dedi.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Prof.Dr. Davut Kavranoğlu da “Türkiye’nin dünya çapındaki Ar-Ge faaliyetlerinin bir parçası olarak konumlanmasını istiyoruz. Dolayısıyla, Türkiye’de bulunan Ar-Ge merkezlerinde sadece Türkiye’deki faaliyetlerle ilgili değil, dünya pazarına sunulan ürün ve hizmetlere yönelik gerçek araştırma ve ürün/hizmet geliştirme yapılmasını arzu ediyoruz” dedi.
TOBB ve TÜSİAD temsilcileri, sektörel uzmanlar ve Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Mehmed Özkan’ın katıkılarıyla hazırlanan raporda küresel Ar-Ge harcamaları toplamı yaklaşık 200 milyar dolar olan CEO’larının görüşleri de yer alıyor.
Küresel rakipler
Uluslararası yatırımcılar açısından en uygun bulunan ülkeler Çin, Almanya ve ABD olarak sıralanıyor. Yatırım için tercih edilirliği yüzde 6 oranında kalan Türkiye’nin en yakın rakipleri Polonya, Rusya ve Hindistan olarak sıralanıyor. Vietnam, Kanada, Meksika, İsveç, İtalya, Brezilya, Latin Amerika, Batı Avrupa ve Ortadoğu ülkeleri ise yatırımlardan sadece yüzde 2’şer pay alabiliyor. Bu rekabette pazar potansiyelinin genişliği, artan genç nüfus, dünyadaki arz- talep dengesi ve Türkiye’nin düşük üretim maliyetli algılanması avantajlar bulunuyor. YASED raporunda Türkiye’nin Hindistan ve Çin grubunda değerlendirilme potansiyeli riskine dikkat çekiliyor. Potansiyel rakiplerden daha iyi seviyeye gelebilmek için stratejik hedeflerin iyi seçilmesi için açık ve net bir mevzuatın olması ve uygulama sırasında iş yürütme kılavuzu geliştirmek gerekiyor. Uygulamaları periyodik olarak dünyadaki Ar-Ge destekleriyle karşılaştırmak ve bürokratik süreçleri azaltmak da bu yatırımların artışını sağlayacaktır.
İnovasyon en etkili yöntem
Ar-Ge çalışmalarının yüzde 32 oranıyla en çok BT sektöründe gerçekleştirildiğini gösteriyor. Üst düzey Türk yöneticilerin yüzde 92’si inovasyonun daha rekabetçi bir ekonomi yaratmak için en etkili yöntem olduğuna inanıyor. Üniversite-sanayi işbirlikleriyle ilgili olarak sadece yatırım yapılması ve teşvik verilmesi değil, bu desteklerin niteliklerinin de sektörel çalışmalara uygun hale getirilmesi gerektiği ifade ediliyor. Eğitim ve öğretimin teknik bilginin geliştirilmesini sağlayacak şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Ar-Ge çalışmaları sadece üniversite araştırmaları düzeyinde kalmamalı, bağımsız araştırma departmanları da kurulmalı. Zira şirket Ar-Ge faaliyetlerinin üniversite çalışmalarından farklı olması, bu çalışmaların sürdürülebilirliği açısından gerekli. Teknokentler arasındaki farklılıklar giderilmeli, teknoparkların emlak işletmesi yapısından kapsamlı Ar-Ge desteği sunulan uzmanlaşmış yapılara dönüştürülmesi gerekiyor.
Ar-Ge uzmanları, CEO’lar, uluslararası şirketlerle yapılan araştırmanın sonucunda çıkan verilere göre yüzde 32 oranıyla en çok bilişim teknolojilerine yapılıyor. İlaç sektörü yüzde 20 ile ikinci sırada yer alıyor. Hızlı tüketim sektörü yüzde 16, beyaz eşya ve otomotiv toplam yatırımlardan yüzde 12’şer pay alırken, elektrik ve elektronik alanındaki çalışmalar yüzde 8 oranında. Beyaz yakalıların toplam çalışanlara oranı en çok BT sektöründe yüksekken, Ar-Ge çalışmalarında en fazla mavi yakalı çalışanı otomotiv ve beyaz eşya sektörü istihdam ediyor.
Ar-Ge için ipuçları
Teknik bilgi ağırlıklı ve geliştirilmesi için ciddi maliyetler gerektiren sektörlerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek özel ekosistemler yaratılmalı. Telekomünikasyon sektöründe Ar-Ge ve inovasyonun önünü açmak ve daha fazla yatırım almak üzere sektörel vergi konusunda bir reform yapılması gerekiyor.
