Ay yolcuları sırada
Ay’a gitmek isteyenlere, oraya ilk varıp, Ay’da araç yürütmeyi başaracak ilk şirkete Google X-Prize 20 milyon dolar ödül vaad ediyor. İkinci gelene 5 milyon. Ayrıca Bonus 5 milyon daha. Toplam 30 milyon doları Google masaya koydu. Şimdilik bu ödül için 5 şirket yarışma sırasında: ABD (Moon Express). Hindistan (TeamIndus). Japonya (Hakuto). İsrail (SpaceIL). Çok uluslu bir konsorsiyum (Synergy Moon).
Hindistan ve Japon şirketleri, aynı roketi paylaşarak gidecekler. İkisinin de araçları Ay’a aynı zamanda varacak. Ama acaba Ay’da yürüme dolaşma başarıları da aynı mı olacak?
Bu Beş’ten başka bir de Berlin’li PTScientists şirketi var hevesli. Audi ile ortak olarak Ay’da “dolaşacak” iki araç ve onları Ay’a indirecek 230 kg ağırlığında çok hafif bir modül üzerinde çalışıyor. Projeye Vodafone da katıldı. Modül ve araçları Elon Musk’ın SpaceX Roketi’yle gönderecekler. Roket, 384 bin 400 km yolculuktan sonra Ay’ın çekim alanına girmeden, yükünü bırakacak. Yük, saniyede 10.6 km hızla Ay’a doğru inecek. Ay’a yavaş konması için bir sürü teknik önlem alınacak. İniş adresi ise, 46 yıl önce Apollo 17’nin indiği alan: Bakalım, astronotların orada bıraktığı Ay Arabası hâlâ aynı yerde mi duruyor? Atmosfersizlik, radyasyon, bir anda 300 derece birden değişen sıcaklık farkları acaba aracı nasıl etkiledi?
PTScientists’in her biri 35 kilo gelen Ay Araçları’nın 360 derece dönebilen süper tekerleklerini, alüminyum ve magnezyumdan oluşan teknik donanımını Audi yaptı. Elektriğini güneş paneliden alacak. İnsan gözü gibi gören (stereoskopik) iki kamerasıyla resim video çekip gönderecek. Yürüme hızı saatte 3.6 km olacak. İletişim ise, Vodafone’un sorumluluğunda. Projeye Alman Uzay Ajansı, Berlin, Hamburg, Viyana üniversiteleri, NASA Ames araştırma merkezi (San Jose) de katılıyor. Ama, bu şirketin Ay’a 2019’dan önce gitmesi zayıf ihtimal.
Yarışmacıların 31 Mart 2018’e kadar Ay’a inmiş, yarışma koşullarına uygun işleri yapmış olması gerekiyor. Google, Ay’a iniş mühletini sürekli erteledi, çünkü yarışmacılar bir türlü hazırlanamıyordu. Yeni açıklanan 31 Mart, artık “son” mühlet.
Ay’a 46 yıl aradan sonra tekrar nasıl gidileceği merakla bekleniyor. Ama Ay’dan da öteye Mars’a seyahat, esas amaç. Bu arada, dünya yörüngesindeki Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görevli 18 astronotun beyin MR bulguları 2 Kasım’da New England Journal of Medicine’de açıklandı. Özetin özeti: Beyin ile kafatası arasındaki sıvımsı boşluk daralmış. Beyin, kafatasına yapışır hale gelmiş. Bu, beyin fonksiyonlarını dumura uğratacak bir tehlike.
