Bauhaus 100 yaşında
Görseldeki bina, Almanya’da 1919’da açılan, 1933’de Naziler tarafından kapatılan, bugün için de önemi hala büyük Bauhaus Tasarım ve Uygulamalı Sanat Okulu’nun Almanya’nın Dessau şehrindeki binası. Treyler, gezici sergi için kullanılacak.
“Şekil, işlevi izler. Az, çoktur” ilkeleriyle tanınan okul 1919’da Weimar şehrinde kurulmuştu. Sadece 14 yıllık ömründe mimarlık, sanat, zanaat, tasarım alanında çığır açtı (Not: Bizdeki yapı marketle ilgisi yok). Kısa sürede Nazilerin saldırılarına hedef oldu. Weimar’dan Dessau’ya, oradan Berlin’e taşınmak zorunda kaldı. Sonu orada geldi. Bauhaus’u yaratan sanatçı, mimar, tasarımcılar ABD’e göçtüler. Kurucusu mimar Walter Gropius, Harvard’a hoca olarak alındı. Diğerleri başka okullarda çalıştılar.
Bauhaus’un 100’üncü yaşı dolayısıyla Almanya başta olmak üzere, Avrupa’da bu yıl anma etkinlikleri düzenlenecek. Almanya’dakiler Cumhurbaşkanı Steinmayer’ın açış konuşmasıyla başladı: “Bauhaus, Almanya’nın dünya çapında en çok etki yapan kültür ihraç ürünlerinden biridir.”
Mimar Ludwig Mies van der Rohe, ressam Paul Klee ve Wassily Kandinsky, tasarımcı Marcel Breuer, fotoğrafçı László Moholy-Nagy, ressam Josef Albers başta olmak üzere Bauhaus’ta fikir önderleri hep erkeklerdi. Walter Gropius, bugün için cinsiyetçi sayılan şu sözüyle anılıyor ne yazık ki: “Kadınlar, üç boyutlu düşünmekten acizdir.” Bauhaus’ta öğrenim gören, katkıda bulunan kadınlarla ilgili bilgiler yeni yeni araştırılıyor. En öne çıkan isim: Anni Albers. 2018’de Londra’da Tate Modern’de bu hanımın Bauhaus’ta başlayan, sonra ABD’de devam eden sanat hayatı boyunca yaptığı kumaş ve dokuma tasarımları nihayet sergilendi. Bir başka tasarımcı, Marianne Brandt, o zamana kadar sadece erkeklere “açık” olan metal işleme ve tasarım atölyesinde gümüş, tunç, krom ve alüminyumdan öyle işler yaptı ki, eserleri bugün koleksiyoncuların gözbebeği. Benita Otte ise bugün “hazır mutfak” diye bildiğimiz, üzerinde düşünmeye gerek duymadığımız mutfak düzenini Bauhaus için tasarlamıştı.
