Bilişim Vâdisi
Müjde! bilişim vâdisi, sonunda, Gebze Muallimköy’de kuruluyor. Batı ucu Anibal’in mezarı olduğu varsayılan alan, doğu ucu Muallimköy olan ve D-100 karayolunun güneyinde kalan bölge, aslında bu yolda ilk adımı 41 sene önce, 1972 Ağustos’unda TÜBİTAK Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü’nün burada açılmasıyla ile atmıştı. 70 kişilik MBEAE Elektronik bölümünün, 1988 yılında sanayiye aktardığı uygulamalı araştırma sonuçları ile (teknoloji transferi), 650 kişilik enstitünün yıllık bütçesinin üzerinde bir para girişi elde edilmişti. Bölüm, kasten uygulanan politikalar ile 1989’da personel kaybı nedeniyle yok olma noktasına geldiğinde, hiçbir başarının cezasız kalmadığını yaşayarak öğrenmişimdir. Elektronik bölümü bu şekilde çökünce, ardından günümüz MAM’ı ve UEKAE’si kuruldu. Bu arada bu arazi üzerinde TÜSSİDE, ve sonradan bir de Teknokent oluşturuldu. Şimdi, biraz ilerisinde “vâdimiz” kuruluyor. Aslında bir süredir burada süren yol açma çalışmaları bu kararın Başbakan’ın Silikon Vâdisi gezisi sırasında alınmış anlık bir karar olmadığını gösteriyor.
Vâdiye ne teşvik varsa hepsi birden uygulanacak. Devlet burada yaratılan katma değeri sanki görmezden gelip, bu değer üzerinden alması gereken vergilerin hiçbirini almayacak. Yatırımı çekmek için daha fazla yapılabilecek bir şey de kalmıyor. Vâdi, 5 milyon metrekare1 . Kapalı alan emsal 0,08 olsa, 400 bin metrekare ofis ve laboratuvar alanı eder. Yüzde 75’i ofis olsa, kişi başına 10 metrekare alan ile 30 bin argeci kapasiteli bir vâdi. Bilişimde, çarpan etkisi 2,2. Dolayısıyla, 66 bin kişinin daha, bu vâdi için yan işlerde çalışması söz konusu. Gebze ilçesine, yaklaşık 100 bin kişilik bir göç söz konusu.
Vâdilerin sağladığı nedir? Teşvikler bir yana, rakip şirketlerde de çalışsalar, seçkin insanları bir araya toplar vâdiler. Bunlar, iş dışında, komşuluk, aynı sosyal olanaklardan yararlanma gibi nedenlerle ister istemez fikirlerini paylaşırlar. Paylaşılan fikirler, başkalarında yeni fikirleri tetikler, ve sonunda bir buluşa yol açarlar. Geçmişte, fikirleri paylaşmanın tek yolu insanları böyle fiziki olarak yan yana getirmek olduğu için vâdi projelerine mutlak gerek vardı. Ama “Arap Baharı” olarak adlandırdığımız, interneti sosyal medya üzerinden kullanarak fikir ve düşüncelerin paylaşılması ve bu yolla devrimci hareketlerin oluşması; bize, fikir tetiklenmesi için artık fiziksel olarak aynı yerde bulunmak zorunluluğunun ortadan kalktığını gösteriyor.
Bizim vâdimiz, bu açıdan bakınca geç kalmış olarak görünüyor ama olsun, yabancı yatırımı çekmek için yararlı bir girişim. Yabancı yatırıma ihtiyaç var, çünkü, biz tek başımıza, yaptığımızı satarak ancak bugün bulunduğumuz noktaya geldik. Varsın, büyük parayı yabancı kazansın, biz azıyla yetinelim ama, yaptığımızı, yabancı yatırımcı daha geniş kitlelere satsın.
1 http://video.cnnturk.com/2013/haber/5/21/silikon-vadisi-gebzede-kuruluyor
