Bir BT şirketi nasıl büyür?
Bir BT şirketi ya organik ya da satın alımlarla büyür. Organik büyüyen şirket yeni iş birimleri açıp kendi uygulamalarını geliştirir ve ürün gamını büyütür. Satın alımla büyümede ise ürün ve hizmetlerine göze alabileceği bir emek ile eklenebilecek varlıkları olan başka bir şirketi satın alır. Bu iki yöntem de kendi içlerinde farklı stratejiler, pratikler barındırıyor. Örneğin satın alımda hem şirketin varlıklarını hem de elemanlarını iş garantisi ile almak (hire-acquire) bu aralar sık kullanılan bir yöntem.
Türk şirketleri genelde satın alımla büyümeyi tercih etmiyor ama bu yöntemi bir iki örnekle değerlendirmek istiyorum: IBM ve HP. Bu ikisinin ve diğerlerinin satın alımlarını Wikipedia’da bulabilirsiniz.
IBM son 10 yılda 120 satın alım yapmış, HP ise 60. Öte yandan IBM’in satın alımları hep birkaç yüz milyar dolarlık küçük şirketler. Milyarlık alımı sadece 5 milyar dolara iş zekâsı şirketi Cognos var. HP’nin ise tarihi dev alımlarla yazılmış gibi. HP 10 yıl önce 25 milyar dolara Compaq ile birleştikten sonra, belki de “artık herkesle birleşebilirim” diye düşündü!
HP önce Procter & Gamble (3 milyar dolar) sonra da Ericsson’un BT altyapı yönetimini üstüne aldı. Sonra da BT servis yetkinliğini artırmak üzere kaynak yönetim yazılımı Peregrine (0,5 milyar dolar), uygulama yönetim yazılımı Mercury Interactive (4,5 milyar dolar) ve provizyon sistemi Opsware’i (1,6 milyar dolar) aldı. 2008 ortasında artık olgunlaşan BT Servisleri birimini zirveye taşımak için dünyanın en büyük BT servis şirketi satın alındı: 64 ülkede 139 bin çalışanı olan EDS. Bir yıl sonra 47 yıllık EDS markası artık yoktu.
Takip eden 2 yılda 3Com (2.7 milyar dolar), Palm (1.2 milyar dolar) ve 3PAR (2.4 milyar dolar) ile biraz da donanım diyen HP, 2011’de SAP’den sonra Avrupa’nın en büyük yazılım şirketi Autonomy’yi 11 milyar dolara aldı.
ABD yazılım endüstrisi gelirleri 224 milyar dolar iken Avrupa 37.2 milyon dolar (ki bunun yarısı da SAP). Satın alımla büyüme rekabeti de azaltıyor. Ancak bu defa eski kıta HP’nin ağzını yaktı. Bu hafta HP, yanlış muhasebeden dolayı Autonomy’nin değerini 8.8 milyar dolar fazla gösterdiğini açıklayıp bu bedeli zarar yazdı. Kovduğu kurucusu Mike Lynch ise zararın sebebinin HP’deki “iç savaş” olduğunu iddia etti.
