BM İnsani Gelişme Endeksi 2015
Birleşmiş Milletler Kalkınma Örgütü (UNDP) tarafından hazırlanan İnsani Gelişmişlik Raporu 2015’te Türkiye, 188 ülke arasında 72’inci sırada yer aldı. Geçen yıla göre 3 puan gerideyiz.
İnsani Gelişme Endeks (İGE) puanımız her yıl küçük adımlarla arttığı halde, bizimle beraber gelişen ülkelerden geride kalıyoruz. 1990’da 576 puanımız varmış. 2000’de 653’le devam etmişiz. 2005’te 687 olmuşuz. 2008’de 710 puanız. 2010’da 738 puan. 2011’de 752. Ertesi yıl 2012’de 756. Geçen yılki raporda 2013 puanımız 759. Bu yılkinde 761.
İGE puanımızla AB ortalamasının (867) ve OECD ortalamasının (882) altındayız. Toplumsal eşitsizliğimiz hesaba katıldığında İGE değerimiz % 15.8 kayba uğruyor: Eşitsizlikte İnsani Gelişme Endeks puanımız 641. (Karşılaştırınız: En üst sıradaki Norveç’in İGE puanı 944. Eşitsizlik kaybı % 5.4. Bu durumda Eşitsizlikte İGE değeri 893). (Tablo 3, s.216)
Bu raporda “bizi” ilgilendiren ilginç bir fark var: Orhan Pamuk’un “Yaratıcı Üretim” başlıklı makalesi (s.96-7). Ne garip ki, rapor hakkında haber yapan gazetelerde bu makaleden söz yok. Görmemişler. Her halde “haberi” aldıkları ajans “görmemişti.”
Orhan Pamuk, yaratıcılık ve insani gelişme arasındaki ilişkiyi çok güzel değerlendirdiği makalesinde yaratıcılılığı “işletmeci” gibi tanımlamış: “Bir amaca varmak için gereken çaba yoğunluğunu azaltarak, buna dair kuralları ve gelenekleri değiştiren güç.”
Makalesini, “Yaratıcılığı, insani gelişmenin temel öğelerinden biri olarak kabul ediyoruz ve yaratıcı üretimi ölçmeye nasıl başlayacağımızı bilemiyoruz,” diye bitiriyor.
