BT projeleri kullanıcı ihtiyacını ve memnuniyetini odağına koymalı
Kamu kurumları e-Dönüşüm ve e-Devlet sürecinde çok önemli projelerle gündeme geliyor. 2013 yılı pek çok yeni projeye gebeyken, vatandaş odaklı hizmetlerin sunumuna yönelik yeni bir örgütsel yapılanmanın sağlanması gerekliliğinin de altı çiziliyor.
ARTIK HER BİR VATANDAŞIMIZIN ELEKTRONİK SAĞLIK DOSYASI VAR
Sağlık Bakanlığı, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürü Dr. Hakkı Öztürk, “Bizim için kamu adına 2012 yılının en önemli gelişmesi 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 11. maddesi çerçevesinde Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’nün kurulması olmuştur. Bu gelişme bakanlığımızın bilgi ve iletişim teknolojilerine vermiş olduğu değer, önem ve teknolojiyi kullanma konusundaki istek ve iradenin de beyanıdır” dedi. Geçtiğimiz yıl Aile Hekimliği Bilgi Sistemi ve Hastane Bilgi Yönetim Sistemi verilerinin birleştirilmesi için adımlar attıklarını, Merkezi Hastane Randevu Sistemi ile telefonla ve internet üzerinden randevu sistemini hayata geçirdiklerini, kesintisizlik için sanallaştırma projelerini devreye aldıklarını söyleyen Öztürk, 2013 yılında da çok sayıda projeyi hayata geçireceklerini söyledi.
Özel sektörle ilişkilerini değerlendiren Öztürk, şunları kaydetti: “Sağlık bilişimi çok disiplinli özel bir alan. Hem sağlık hem de bilişim bilgi ve tecrübesine haiz kuruluş ve organizasyonlar gerektiriyor. Özel sektörün bu bakımdan insan kaynaklarını geliştirmeye yönelik tedbirler alması gerekir. Biz de sağlık bilişimi alanında kalifiye eleman yetiştirilmesi için eğitim kuruluşlarını sürekli teşvik ediyoruz, destekliyoruz ve işbirliği yapıyoruz. Projelerin gerçekleşme aşamasında karşılaşılan önemli problemlerin başında sistem bütünleştirme ve karşılıklı işlerliğin sağlanması geliyor. Ama çözümler genellikle geçici. Problemin asıl kaynağı standartlarımızın yetersizliği, bu problemi çözmek için de standart geliştirme çalışmalarını önemsiyoruz. Projelerimizin hemen hepsi devamlılığı olan projeler. Kullanıma alınan sistemlerin bakım, destek, geliştirme, eğitim hizmetlerinin idamesinin sağlanması gibi bu hizmetlerin yüksek güvenlikli, hızlı, hatasız, kesintisiz 7 gün / 24 saat esasına göre verilmesi de bizim vazgeçilmezlerimizden. Çünkü biz sadece hukuki değil insani ve vicdani sorumluluğu da içinde barındıran, hassas bilgilerin işlendiği, ertelenmesi imkansız, beklemeye tahammülsüz bir talep olan sağlık hizmetini arz ediyoruz. Bizimle çalışanların veya çalışmak isteyenlerin bu durumu göz önünde bulundurması gerekir.”
PROJELERİN VATANDAŞIN HİZMETİNE SUNULMASINDA İLK TEMAS ÇOK ÖNEMLİ
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Mesut Orta, öncelikle UYAP projesine vurgu yapıp diğer projeler hakkında da bilgi verdi. Orta, “Önümüzdeki yıllarda UYAP’ın daha kaliteli hale gelmesi için çalışmalar kesintisiz bir şekilde sürecektir. UYAP veritabanında toplanan verilerden istatistiksel olarak ve yapay zekâ ile yararlanılabilecek uygulamaların geliştirilmesi, diğer kurumlarla birlikte çalışılabilirliğin sağlanması, avukat ve vatandaşlara sunulan imkânların daha da geliştirilmesi hususlarında çalışmalar yapılacaktır” açıklamasını yaptı.
Orta, özel sektöre yönelik olarak da şu değerlendirmelerde bulundu: “Özel sektör istenilen işi en az maliyetle en kısa sürede nasıl yapacağını hesaplarken, kamu sizin beklentiniz işin daha sağlıklı ve kalıcı olarak nasıl olacağı noktasına odaklanıyor. Çözüm noktasında şirketlerden doğrudan hizmet almak yerine tanımlanmış işlerin yapılması için personel hizmeti alınması, şirketlerin maliyet baskısından kurtulmasını, kurumun ise yapmak istediği işi daha sağlıklı yapmasını sağlıyor. Ancak bu özel sektörün desteklenmesiyle çelişiyor. Bu nedenle özel sektör daha dikkatli olmalıdır. İkinci olarak, özel sektörde sürekli iş yapan şirketleri istisna tutacak olursak genelde proje bazlı personel istihdamı söz konusu olduğundan, kurumu tanıyan ve süreçleri bilen personelin bulunması ve kurum bünyesinde uzun süreli çalışması sorun oluyor. Bunun sonucu olarak kurumlarda sürekli projeler için güven problemi ortaya çıkıyor. Bunun yanında merdiven altı tabir edilebilecek şirketlerin bazen ihale mevzuatından kaynaklanan açıkları kullanarak iş yapmak istemesi, kamuda planlanan işlerin yapılamamasına ve projelerin başarısız olmasına neden oluyor. Çözüm olarak ihale mevzuatının daha net ve bilişim sistemlerinin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde değiştirilmesi, tabiri caizse bina inşaatı yapmakla bilişim sistemi kurmak için aranan şartların farklılaştırılması gerekmektedir. Ayrıca sektörün ithalata dayalı ürünlerde kamusal erişime açık bir fiyat listesinin olmamasını da ciddi bir eksiklik olarak görüyorum.
‘E-DÖNÜŞÜM TÜRKİYE PROJESİ’ ÖZEL SEKTÖRLE İŞ VE İŞLEMLERİ KOLAYLAŞTIRIYOR
İçişleri Bakanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanı İlhan Uran, bakanlığın merkez birimleri, 81 valilik, 892 kaymakamlık ve 81 il özel idaresinin yürütmüş olduğu iş ve işlemlerin elektronik ortamda yapılmasını ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla bilgi paylaşımını sağlamak maksadıyla başlatılan bir değişim projesi olan e-İçişleri Projesi’ni hayata geçirdiklerini söyledi. 2012 yılında İş Sürekliliği ve Felaket Kurtarma Merkezinin Kurulması Projesi tamamlandığını belirten Uran, bakanlık bünyesinde mevcut elektronik verilerin istatistiksel olarak analiz edilmesini ve sistemde tanımlı kullanıcılar için karar verme sürecini hızlandıracak karar destek sistemi kurulacağını, kalitenin yükseltilmesi ve maliyetlerin düşürülebilmesi için valilik ve kaymakamlıkların internet bağlantılarının standardizasyonunun sağlanacağını ifade etti.
İçişleri Bakanlığı’nın vatandaş odaklı hizmet anlayışına vurgu yapan İlhan Uran, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kamu hizmetlerinde kalitenin yükseltilmesi, hizmetlerin etkinlik ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda daha hızlı, ucuz ve amaca uygun bir şekilde yerine getirilmesi hem merkezi yönetimin hem de yerel yönetimlerin en önemli işlevlerinden birisidir. Halkın taleplerinin artması ve beklentilerinin çeşitlenmesi kamu hizmet sunumunda vatandaş odaklı bir yaklaşımı gerekli kılmaktadır. Özel sektördeki müşteri memnuniyeti anlayışının kamu kurumları için de düşünülmesi gerekmektedir. Kamu kurum ve kuruluşlarının temel hedefi vatandaşa hızlı, kaliteli ve güvenli hizmet sunmaktır. Aslında bütün çalışmaların merkezine vatandaş odaklı hizmet anlayışı konulduğu takdirde verimlilik ve etkinlikte kendiliğinden sağlanmaktadır. Bu bağlamda Bakanlık bilişim çalışmalarında 2013 yılı temel hedefi, vatandaş odaklı hizmetlerin yaygınlaştırıldığı hatta bu anlayışın hakim olduğu bir hizmet anlayışıdır. Bu noktada, iş akışlarının doğru analiz edilmesi önemli bir aşamadır. Bundan sonra kullanıcı dostu uygulamaların geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmalarda en çok sıkıntı çekilen alan ise tek adımda hizmet anlayışının yerleştirilmesidir.”
Yazılım şirketlerinin belli standartlarda olması gerektiğinin altını çizen Uran, teknolojik gelişmelerin farklı şirketlere ait donanımların bir arada kullanılmasına imkan sağladığını da aktararak, donanım alımlarında teknik şartnamelerin en az üç ürünü kapsayacak şekilde hazırlanabilmesi olanağı olmasının gerekliliğini dile getirdi.
HEDEFLERE ULAŞMAK PAYDAŞLARLA SAĞLIKLI İLETİŞİMDEN GEÇİYOR
Sosyal Güvenlik Kurumu, Hizmet Sunumu Genel Müdürü ve aynı zamanda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bakanlık Bilişim Koordinatörü Adem Onar, kamu yönetiminde merkezi bir yapıya sahip olan ülkemizde, ekonomik ve sosyal gelişme sürecinin etkin yönetimini sağlamak üzere kamu yönetiminin vatandaş odaklı, kaliteli, etkili ve hızlı hizmet sunabilen, esneklik, saydamlık, katılımcılık, hesap verme sorumluluğu, öngörülebilirlik gibi kavramları öne çıkaran çağdaş bir anlayışa, yapıya ve işleyişe kavuşturulmasının gereklilik halini aldığını dile getirerek, kurumun amaç ve hedeflerine ulaşmasının değişen koşullara hızlı uyum sağlamasından ve paydaşlarla sağlıklı bir iletişim kurmasından geçtiğini aktardı. 2012 yılında; sağlık ve sigortacılık alanında geliştirilen e-devlet ve mobil uygulamalarla (Medula, e-sevk, ALO 170 ve e-reçete vb.) hizmetlerin kapsamlı, şeffaf, kaliteli, güvenilir ve hızlı şekilde sunulması sağlandığını söyleyen Onar, sağlık hizmetlerinin sunumunda suiistimallerin önüne büyük ölçüde geçildiğini vurguladı.
Onar, SGK’nın çıkaracağı yüksek teknoloji ve yüksek katma değerli dünya markalarında özel sektörün yanlarında olacağını söyledi. Adem Onar özel sektörden beklentilerini ise şöyle açıkladı: “SGK’nın üreteceği dünya markalarında hizmet ve ürün kalitesi ve bilgi güvenliği çalışmalarında daha çok iş birliği yapmak ve SGK’nın üreteceği dünya markası yazılımların marka değerlerine katkı yapacak danışmanlık hizmetleri vermelerini sağlamak ve dünya pazarlarına özel sektörle birlikte açılmak.”
TARIM BİLGİ SİSTEMİ’NİN 2013 SONUNDA BİTMESİ HEDEFLENİYOR
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Dr. Fersin Keskin, 2012 yılının Ağustos ayında faaliyetlerine başlayan başkanlığın teknik yatırımlara hız verdiğine değinerek şunları söyledi: “Başkanlığımızın kurulmasından yıllar önce başlayan Tarım Bilgi Sistemi projesine Tarım Reformu Genel Müdürlüğü ile devam edildi. Başkanlık olarak 2012 yılı sonunda Tarım Bilgi Sistemi ve diğer uygulamalar için veri ambarı projemizin ihalesini bitirdik. Uygulamalarımız için servis odaklı mimari projemizin ihalesini yapacağız. 2013’te veri merkezimizin aşırı büyümesiyle yeni bir çözüm ihtiyacı belirdi. Tarım Bilgi Sistemi’nin 2013 yılı sonu itibarıyla bitmesi hedefleniyor. Bu sistemin güvenliği ve devamlılığı tarafımızdan sağlanmaktadır. Bilgi güvenliği standardı çalışmalarına da yıl içinde başlayacağız. Bilgi Belge Yönetimi Uygulaması, merkez teşkilatlarımızda kullanılmaya başlandı. Bu yıl içinde bütün il ve ilçe müdürlükleri aynı uygulamayı kullanacaklar.”
Vatandaş odaklı yaklaşım için, öncelikle proje yönetiminin bilimsel olarak yapılması gerektiğini söyleyen Keskin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Projelerin planlaması çok güçlü olmalıdır. Uygulama zaten kendiliğinden gelir. Vatandaşlara yönelik uygulamaları yapmadan planlama aşamasında kendimizi onların yerine koymalıyız. Onlarla konuşmalı zorlukları iyi anlamalıyız. Kurumlar yapılan projeleri kendileri için yapar gibi benimsemelidir. Özel sektörün yaklaşımları projelerin gidişini doğrudan etkiler, kötü yaklaşımlar bazen projenin aniden başarısızlıkla bitirilmesine sebep olabilir.”
KAMUNUN BT YATIRIMLARI 2012’DE 2,5 MİLYAR TL’YE ULAŞTI
Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Planlama Uzman Yardımcısı Yasin Çolak, kamuda BT yönetimine ilişkin şu şekilde bir durum analizi yaptı: “Dünyada kamu hizmetleri alanındaki gelişmeler incelendiğinde, kamu kurum ve kuruluşları tarafından bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmelere paralel olarak kamu hizmetlerini gün geçtikçe daha da artan bir şekilde elektronik kanallardan vatandaşlara sunulduğu ve e-Devlet uygulama ve hizmetleriyle kamu kesiminde etkinlik ve verimlilik artışının sağlandığı gözlemleniyor. Kamunun bilgi ve iletişim teknolojileri yatırımları son 10 yılda yıllık ortalama yüzde 16 artarak 573 milyon TL’den 2012 yılı itibarıyla yaklaşık 2,5 milyar TL’ye ulaştı. Kamu bilgi ve iletişim teknolojileri yatırımlarında gözlenen artış, bu yatırım kaleminin, Kamu Yatırım Programı’nı hazırlamak ve kamu projelerini izlemekle görevli Bakanlığımızca, etkin kullanımını ve yönetimini daha da önemli hale getiriyor. Bilindiği üzere 2013 yılı itibarıyla Bilgi Toplumu Stratejisinin uygulama dönemi sona ermiş, ‘Bilgi Toplumu Stratejisinin Yenilenmesine İlişkin Hizmet Alımı Projesiyle’ yeni strateji çalışmalarına başlanılmıştır.”
Hizmet alımı kapsamında 8 eksenden birisi olan ‘Kamu Hizmetlerinde Kullanıcı Odaklılık ve Etkinlik Ekseni’ne ilişkin ‘Mevcut Durum Raporu’nda ‘Kamuda BT Yönetimi’ alanında yaşanan sorunlara dair bir takım tespitlerde bulunuldu. Söz konusu problemleri 4 temel başlık halinde toplamak mümkün:
– Kamu Kurumlarında Bilgi İşlem Birimlerinin Konumu ve Kurumsal Sahiplik Sorunsalı
– Kamu Bilgi Teknolojileri İnsan Kaynağı Politikaları Sorunsalı
– Kamuda BT Projelerine İlişkin Alımlarda Mevzuat ve Teknik Norm Sorunsalı
– BT Projelerinin Kullanıcı Odaklı Tasarlanmaması Sorunsalı
Kamu BT Projelerinin başarıya ulaşmasının, kamu BT projelerinin niteliğine ve ilgili birimlerin yetkinliğine bağlı olduğunu belirten Çolak, Türkiye özelinde, kamu BT projelerinin bir kısmının başarısızlıkla sonuçlandığını, bir kısmının ise öngörülen zamanı ve bütçeyi aşarak bitirildiğinin gözlemlendiğini aktardı. Yasin Çolak, “Bakanlığımız Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı tarafından yayımlanan Bilgi Toplumu İstatistikleri 2011 yayınında da belirtildiği üzere ülkemizde öngörülen bütçe ve zaman zarfında bitirilen projelerin tüm projelere oranı yüzde 24 olup, ortalama proje tamamlanma süresi 2 yıldır. Tüm bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için BT projelerinin, kullanıcı ihtiyaçlarını ve memnuniyetini odak noktasına koyan bir yaklaşımla tasarlanması kamuda bilgi işlem personelinin ve BT projelerinin kurumsal boyutta ve üst seviyede yönlendirilmesine ve sahiplenilmesine olanak sağlayacak bir yönetim mekanizmasının kurulması, kamuda bilgi teknolojilerine ilişkin güncel standart ve normların belirlenmesi, bu alana has esnek alım sisteminin oluşturulması kritik öneme sahiptir. Bu sayede BT projeleri, belirlenen amaçlar doğrultusunda, bütçesi ve zamanı içinde gerçekleştirilerek daha rasyonel hale getirilebilecektir” açıklamasını yaptı.
