Büyük veriye kimlerin ihtiyacı var?
Telekom, finans, perakende gibi sektörlerin büyük veri teknolojilerine ihtiyacı olduğu tüm uzmanların ortak görüşü. KOBİ’lerin ihtiyaçları konusunda ise farklı görüşler mevcut.
Finans, telekom, hızlı tüketim ve perakende, medya, e-ticaret gibi sektörlerdeki hız ve rekabet büyük veri çözümlerini lüks olmaktan çıkartıp ihtiyaç haline getiriyor. Ayrıca kamu kurumlarının da büyük veriye olan ihtiyacı her geçen gün biraz daha artıyor. Bizcon İş Analitikleri Direktörü Özgür Yavuzkara’ya göre ERP yatırımlarını tamamlamış, satış ağlarını optimize etmiş olan her boyutta şirketin, rakiplerine göre avantaj sağlamak için büyük veri çözümlerine ihtiyacı var. EMC Kıdemli Teknoloji Danışmanı Emin Çalıklı’ya göre de her ölçekten şirket için bu teknolojiler kritik önem taşıyor. Büyük veri uygulamalarını gerçekleştirmek için şirket ya da kurumların ölçeklerinin önemli olmadığını belirten HP Yazılım Pre-Sales Takım Lideri Eyüp Bay’ın verdiği bilgilere göre; önemli olan, ilgili kurum içerisinde gerçekleştirilen süreçlerin içerdiği veri miktarı ve veri analizi hızının ne kadar önemli olduğu. Aynı şekilde sosyal medya, reklamcılık, pazarlama aktiviteleri konularıyla ilgilenen kurumlar verinin büyüklüğünden bağımsız olarak, dışkaynaklarda oluşan yapısal olmayan büyük verinin anlamsal analizi için bu çözümleri kullanabilirler.
Farklı uygulamalar karşımıza çıkacak
Orta ve büyük ölçekli şirketlerin rekabet avantajı yakalamak adına büyük veri çözümlerine yönelmesini öneren Innova İş Çözümleri Direktörü Feyza Narlı şu bilgileri verdi:
“Henüz teknoloji standartları tam oturmamış olsa da, büyük verinin sağladığı kullanım durumları; finans, kamu, telekom, sağlık gibi birçok sektörde yer alan kurumlara avantaj sunuyor. Büyük veriler, yapılandırılmış veri haline geçtiğinde artık bilgiye dönüşmüş oluyor. Yapılandırılmış verinin yanında, yapılandırılmamış verinin de analizinin bir değere dönüştüğünün görülmesiyle bu yönde çözümler üretilmeye başlandı. En temel amaç kurumların büyük veriden nerede olursa olsun etkin bir şekilde yararlanmalarını sağlamak.
Önümüzdeki günlerde teknoloji standartlarının oluşması ile çok farklı uygulamaların karşımıza çıkacağına kesin gözüyle bakıyoruz.”
Petabayt, eksabayt ve zetabayt ölçülerine ulaşan muazzam veri büyüklüğünün doğru yönetildiği takdirde, resmin bütününü gören analistlerin hatasız işlem yapma özgürlüğüne sahip olduğunu kaydeden itelligence Analytics Genel Müdürü Serdal Mermer, “Büyük verinin yönetilmesi ihtiyacı ölçekten bağımsız her kurumun ihtiyacı olarak karşımıza çıkıyor. Çok basit bir örnekle sosyal medya kanalıyla pazarlama ve kurumsal imaj faaliyeti yürüten bir kurum, birdenbire çok büyük bir kitlenin bilgi ve girdilerini yönetir hale gelebiliyor. Bununla beraber, büyük veri üzerinden analiz/yorum ve anlık kurumsal manevralar yapabilmek için kullanılan karar destek teknolojilerinin de alışılagelmiş olanın çok dışında kabiliyetlere ihtiyacı var” dedi.
Metric Yönetici Ortağı Kenan Bağcı’ya göre de belli ölçeğin üzerinde verisi olan kurumlar gibi görünmekle birlikte bu tarz çözümlerin kazanımını sadece yüksek miktardaki veriyi yönetmek olarak görmek kesinlikle yanlış.
Büyük veri teknolojileri, sadece veri hacmi değil, veri aktarım sıklığı ve çeşitliliğinin de büyük olduğu ortamlarda şirketlerin gündeminde olabiliyor. Oracle İş Zekâsı Bölgesel Satış Direktörü Ali Rıza Kuyucu’nun verdiği bilgilere göre, lokasyon bazlı üretilen veriler, telekom ve finans sektörlerinde lokasyon bazlı çapraz satış olanakları yaratmakta. Ayrıca pek çok şirket sosyal medya kaynaklı yapılandırılmamış (unstructured) verilerin analizinden elde edebilecekleri rekabet avantajını değerlendirmek istiyorlar.
QlikView Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Müjde Işım’a göre de iş zekâsı bakış açısı ile değerlendirildiğinde, büyük veri üreten tüm kurumların, ölçek ve sektör bağımsız olarak, bu veriyi hızlı ve performanslı bir şekilde yönetebilme yeteneğine sahip iş zekâsı çözümleri ile çalışması gerektiği söylenebilir. Büyük veri hacimlerinin performanslı bir şekilde ve veri arasındaki çapraz ilişkileri ortaya çıkarabilecek görsel bileşenler aracılığı ile analizini sağlayan teknikler, kurumun sahip olduğu büyük veriyi anlamlı bilgiye dönüştürmesini sağlayacak; tüm iş süreçlerinde bu bilgiyi etkin ve verimli kullanan kurumlar pazarda fark yaratacaklardır.
Kamu sektörünün de büyük veri çözümlerine olan ihtiyacın her geçen gün arttığını belirten Proline İcra Kurulu Başkanı Mehmet Doğanyiğit, “Büyük veri alanındaki çözümler ve uygulamaların tamamı etkinlik ve verimlilik açısından oldukça faydalı olmalarına rağmen, her sektör kendi ihtiyacına uygun çözümü tespit ederek, faydayı maksimize etmeye odaklanmalıdır” dedi.
Teknoser Kurumsal Sistem Çözümleri Uzmanı Selim Selveroğlu da konuyla ilgili olarak, “Özellikle yapısal olmayan verileri yoğun olarak kullanan kurumların bunları anlamlandırması tarafında büyük veri çözümlerine geçmelerini önermekteyiz. Bununla birlikte medya kuruluşları, sağlık sektöründeki kuruluşlar ve çok fazla dosya tabanlı veri saklayan kurumların da bu çözümleri kullanmasını önermekteyiz” dedi.
Teradata Türkiye Ülke Müdürü Gamze Aydın’ın verdiği bilgilere göre, veriyi kullanan şirketler verimlilik konusunda eşitlerinden yüzde 4 daha verimli; kârlılıkta ise yüzde 6 daha kârlı hale geliyorlar.
Bazı sektörler için büyük veri çok değer yaratmıyor
McKinsey’in yaptığı bir araştırmaya göre büyük veriden yüksek ve düşük fayda elde eden sektörler araştırılmış ve bu noktada örneğin üretim sektörü için büyük verinin henüz çok değer üretmediği ortaya çıkmış. Büyük işletmeler, diğer sektörler ve KOBİ ölçeğine göre daha fazla veriye ve veriye dayalı işleyiş prensiplerine sahip olmaları nedeniyle büyük verinin rekabet, inovasyon ve operasyonel mükemmeliyetlerine katkısını daha çok hissediyorlar.
Obase Genel Müdürü Bülent Dal, KOBİ’lerin büyük veri kullanımının önündeki engelleri şu şekilde sıralıyor:
“Çoğu şirket halen müşterileri, stoklar, üretim süreci ve operasyonun tamamı ile ilgili sağlıklı veri tutamamaktadır. Büyük veri projelerini hayata geçirme maliyetleri halen düşük değil ve KOBİ’ler teknoloji yatırımlarında risk ve maliyete karşı çok daha duyarlılar. Tekrarlanabilen uygulamalarda artış söz konusu olduğunda ortaya çıkan uzman personel ihtiyacı ve maliyeti bu tür yatırımlara ilgiyi azaltmaktadır. Büyük hacimli veri tutan şirketler İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemi teknolojileri üzerinde çözüm bulabilmektedir. KOBİ’lerin büyük veriye uyumu için bulut ve bulut üzerinde tekrarlanabilir SaaS mantığında büyük veri toplayıp, büyük veri üzerinden çalışan uygulamaların yardımcı olacağına inanıyoruz.”
Sybase Satış ve İş Geliştirme Direktörü Muzaffer Yöntem’e göre ise büyük veri KOBİ’lere ciddi de avantajlar sunuyor. Yöntem, “Büyük verinin önemini anlayan Anadolu’daki bir şirket, dünyanın en büyük firmalarının dahi yapamadığı projeleri basit tekniklerle onlardan çok daha hızlı hayata geçirebilecek ortama sahip” dedi.
Büyük veriden nasıl fayda sağlanacak?
Çok fazla müşteriye sahip olan ve verinin çok önemli bir değer olduğu kurumlar için olmazsa olmaz konulardan biri olduğunu düşünen Komtaş Bilgi Yönetimi Genel Müdürü Yüksel Çomak’ın verdiği bilgilere göre büyük veriden nasıl fayda sağlanacağı konusu üç ayrı kategoride ele alınabilir.
– Sosyal medyadan gelen verilerin değer yarattığı kurumlar
– Akıllı cihazlardan gelen verinin önemli olduğu ve değer yarattığı kurumlar;
– Hem sosyal medya hem de akıllı cihazlardan elde edilen verilerin önemli olduğu ve değer yarattığı kurumlar.
Çomak, bu kategorileri şöyle örnekledi:
“Elektrik sayaçlarının uzaktan okunarak GPRS’lerle merkeze ulaştırılması ve faturalandırmaların cihazların uzaktan okumayla gerçekleştirilmesi, size en yakın otopark alanının adreslenmesi, trafik yoğun bölgelerin akıllı cihazınız aracılığıyla bildirilmesi, cihazlardan edinilen bilgilerle uzaktan tedavi hizmetlerinin gerçekleştirilmesi gibi…”
Çok hızlı veri üreten şirketlerin ihtiyacı var
Intellica Danışman Ortağı Dr. Kemal Ünaltuna, büyük veriye ihtiyaç duyan kurumlar hakkında bilgi verirken şunları kaydetti:
“Verinin çok fazla ve hızlı olduğu GSM ve telekom operatörleri, verinin yapılandırılmamış olduğu ve müşterilerle ilgili çok miktarda belge barındıran bankalar ve verinin çok hızlı ürediği e-iş şirketlerini ilk basamakta büyük veri çözümlerine en uygun şirketler olarak görüyoruz.”
Zamanla yeni hizmet modelleri gelişecek
Büyük verideki ilk dalganın öncelikli olarak sektörel bazlı olacağını, sonrasında küçük ve orta ölçekli şirketler için hizmet modellerinin zamanla gelişeceğini belirten KoçSistem Ar-Ge ve İş Uygulamaları Danışmanlık Direktörü Ömer Özgür Çetinoğlu, şunları kaydetti:
“Finans sektöründe özellikle ‘Fraud detection’ yani yolsuzluk önleme; sağlık sektöründe uzaktan sağlık kontrolü hizmeti sunma ve üretim sektöründe M2M olarak ifade edilen makine verilerinin toplanarak anlamlandırılması gibi konularda büyük veri kavramının hayatımızı değiştirecek çözüm ve hizmetlerin sunulmasını sağlayacak.”
Yapılandırılmamış veriye dikkat
Tarasistem Genel Müdürü Aybars Gümüş, konu hakkında şunları söyledi:
“Yapılandırılmış veri büyümeye devam ediyor, ancak yapılandırılmamış veriler-metin, ses görüntü, video çok hızlı büyüyor. Günümüz teknolojilerinin bu değişime adapte olabilmesi için yapısal değişime gitmek zorunda. Farklı farklı depolama silolarını yönetmek yerine ortak kullanıma açık nesne depolama altyapıları sayesinde erişim ve verilerin güvenliği dahil verideki hızlı büyüme yönetilebilir ve sinerjik olmalıdır. Bulut bilişim, sosyal medya, yayıncılık, sağlık sektörü (PACs) ve arşivleme gibi uygulamalarla bütünleşik tek çatı veya dağıtık nesne depolama platform altyapısı sayesinde gerçek iş değerine kavuşacağını düşünüyorum” dedi.
Büyük veri asıl bu yıl yaygınlaşacak
Büyük verinin hem kavram hem de uygulama düzeyinde asıl bu yıl yaygınlaşacak teknolojilerinden biri olduğunu belirten Software AG Türkiye Başkan Yardımcısı Gökhan Arıksoy şunları kaydetti:
“Artık kurumsal şirketlerin, bu sistemi yerli ve yabancı paket uygulamalarla geliştirmesi ya da tamamen değiştirmesi gerekir. Çünkü son yıllarda şirketlerin veritabanı ve veriambarı yatırımları muazzam boyutlara geldi ve özellikle finans sektöründeki pek çok şirketin uygulama sunucusu yatırımları 400-500 CPU benzeri ciddi rakamlara ulaştı. Dolayısıyla bu tipteki yatırımların güncel ihtiyaçlar doğrultusunda daha verimli ve hızlı kullanılması gerekiyor.”
