Dunning-Kruger sendromu ve Mevlana

Atalarımız ne güzel demiş cahilin cesareti diye. Eminim bunu söylerken Dunning-Kruger sendromundan bir haber, çevresindeki hayatın yavaş akmasından dolayı daha fazla gözlem yapabiliyor ve belli bir konuda daha fazla düşünme imkanı bulabiliyorlardı.  Cehalet, gerçek bilginin aksine bireyin kendine olan güvenini arttırmasından başka bir işe yarar mı? Cehalet mutluluk diyen kimlerin atası?
Bundan 10 yıl kadar önce iki ABD’li iki psikayatri uzmanı tam da bu teoriyi ortaya atarak deneyler yapmışlar. Bir nevi cahilin cesareti var mıdır ve cehalet mutluluk getirir mi sorusuna cevap aramışlar. Yaptıkları uygulamalarda birkaç önemli bulguya ulaşmışlar. Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezmiş ve var olduğunu düşündüğü niteliklerini abartma eğilimindelermiş. Nitelikli insanları ise hiç beğenmezlermiş…
Justing Kruger ve David Dunning ikilisi bunu bir deney yaparak da ispatlamışlar. Cornell Üniversitesinde bir sınav yapılmış ve sınav sonrasında öğrenciler ile konuşulmuş.  Cahilin cesareti burada devreye girmiş ve soruların yüzde onuna bile doğru cevap veremeyen öğrenciler sınavdan 60 ve üstü beklediğini, iyi gününde olsaydı 70 ve üstü bile alabileceğini söylemiş. Diğer yandan soruların yüzde doksanından fazlasını doğru yanıtlayan alçak gönüllüler ordusu ise soruların yüzde yetmişine doğru yanıt verdiğini söyle(yebil)miş..
Ancak dışardan sonuçlara bakmadan sadece hal ve hareketlere bakınca niteliksiz insanlar ile nitelikli insanların ayrımı zor, hatta niteliksizlerin daha ön plana çıktığı görünmüş. Söz konusu kariyer olunca kendini bilmezlik, cehaletin cesareti pozitif itici güç olarak karşılarına çıkmış. Cehalet bir kez daha mutluluk getirmiş.
Gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar ise fazla alçak gönüllü davranarak öne çıkmaz, yüksek görevlere talip olmaz, kıymetlerinin bilinmesini beklerlermiş.  Tabi beklerken biraz gücenir, biraz üzülür biraz daha kendini geriye çekerlermiş.
Cahilin yanında, kitap gibi sessiz ol demiş Mevlana. Sanırım bu yüzden cahiller hep öne çıkarken, nitelikli insanlar susuyorlar. Sonuçta hepimizin cahil olduğu konular var. Önemli olan bu cahilliğin bize cesaret verip vermediği.