Düşünüyorum, öyleyse kumanda ederim
1981 Kışı. Vietnam’dan denize açılan 15 metrelik bir teknenin içindeki 161 kaçak göçmenden biri 4 yaşında küçük bir kız. Annesi ve kızkardeşi ile Avusturalya’ya yaptığı umuda yolculuğu 3 ay süren bu kız, 30 yıl sonra TED konferansında ayakta alkışlandı. Bir katılımcı üzerinde başarıyla demo ettiği Beyin-Bilgisayar Arayüz Aleti (B-BAA) EPOC, kurucusu olduğu Emotiv şirketi tarafından henüz Aralık 2009’da piyasaya sürülmüştü. Tan Le, dramatik başlayan hayat hikayesini müthiş bir başarıya nasıl dönüştürmüş? İpucu 1998 Avustralya devleti tarafından kendisine verilen “Yılın Genç Avustralyalısı” ödülü. Tan Le bu ödülü çoğunluğunu göçmenlerin oluşturuduğu şehrinde gerçekleştirdiği hayırseverlik çalışmaları ile kazanmış ve Asya iyi niyet elçisi olmuş. Yani ülkeler üstü bir kimlik yaratmış kendine.
Dönelim B-BAA pazarına. Şu an NeuroSky, OCZ ve Emotiv şirketlerinin ürünleri ve bunlardan uyarlanmış çevre birimleri ile popüleritesi artıyor. İlk perakende ürün NeuroSky MindSet Mart 2007’de piyasaya çıktı. Şu an 200 dolar olan MindSet’i, OCZ’nin 100 dolarlık 3 elektrod kullanan NIA ürünü Mayıs 2008’de takip etti. Emotiv EPOC ise kuru temaslı 14 elektroda sahip ve 300 dolar. Telsiz çalışan bu başlık, ilk takışda 3 dk kullanıcısını tanıma süresi istiyor. Devamında itme, çekme, döndürme gibi fiili komutlar düşünülürken 8 sn EEG kaydı yapıp model çıkarıyor. Sonra bu fiilleri uyarlanmış oyun, uygulama ya da cihazlara aktarmak mümkün.
Sistem kullanıldıkça modelleri rafine etmek için sürekli öğrenen bir yapay zekaya sahip. Her ne kadar ilk B-BAA’lar oyun kumandası olarak gündeme gelse de, özellikle engellilerin bu arayüzden çok fayda görmesi mümkün. Tan Le ışıklandırma sistemleri, TV kontrolü ve daha bir dizi fantastik uygulama sayarken, engelliler ile yaptıkları çalışmaların video kayıtlarını da gösteriyor. Ülkemizde de, ODTÜ Yeni Fikirler Yeni İşler yarışmasını kazanıp Teknokent’te ilk kuruluşunu yapan Minder şirketi Emotiv EPOC ile engellilere yönelik uygulamalar geliştiriyor. Minder, B-BAA girdileri ile örneğin kısa mesaj yollamak gibi iletişim opsiyonlarını çalışmakta.
