Europeana

Her şey 2005 yılı Nisan’ında Fransa, Polonya, Almanya, İtalya, İspanya ve Macaristan devlet başkanları tarafından Avrupa Komisyonu Başkanı’na yazılan bir mektupla başladı. 2007 yılında bir prototip yapımına koyuldular. 2008 Kasım ayında bu prototip deneme kullanımına açıldı. 2009 yılında artık prototip aşamasını geride bırakmış olan Europeana’da 5 milyon, bu sene Temmuz’da da 10 milyon kalem içerik bulunmaktaydı. Güncel olarak 14,6 milyona ulaşmış.
Europeana, AB’nin internet ortamındaki ansiklopedisi, kütüphanesi. Aslında bir portal. Avrupa’daki birçok kütüphaneye ve veritabanına bağlantı kuruyor. Milli Kütüphane’den Europeana’ya link verildiğine göre, biz de bu işin bir ucundan tutmuşuz. “Conference of European National Libraries”de varız, ama Europeana’ya katkıda bulunanlar veya ortaklar listesinde yoğuz.
Europeana’da Isaac Newton’un hareketler kuramını açıkladığı 573 sayfalık 1726 yılı basımı Latince eserini sayfa sayfa inceleyebiliyorsunuz. Gabriel Faruré’nin Pavanne’ını aradığınızda karşınıza Şefika Kutluer’in flütü ile seslendirdiği MP3 kayıt (30 saniyelik alıntı) çıkıyor. Monet’nin Monaco Kornişi tablosunu da 2.000 x 1.600 çözünülürlükte indirebiliyorsunuz.
Günümüze kadar kağıt üzerinde veya sinema filmi, plak, gibi ortamlarda taşıdığımız kültürel mirasımızı, bozulup heder olmadan elektronik ortama aktarmak durumundayız. Ama, biz, bir kısım kültürel mirasımızı, “O ılıcadan çok sayıda var zâten” anlamına gelen sözlerle baraj suları altında bırakabiliyoruz. Kanımca bir sanat eserine erişilebilirliğin insan eliyle ortadan kaldırılması, ancak o eser için uzmanlar tarafından yeterince ayrıntılı olduğu onaylanan bir belgeselin hazırlanması ve Europeana benzeri bir sitede kısıtsız ve kesintisiz olarak topluma açılmasından sonra mümkün olmalı. Europeana bu konuda örnek oluşturuyor: Adres Milli Kütüphane.
Elektronik ortamda bilgi saklama ne kadar kalıcıdır, günümüzde kullandığımız kodlama ve sıkıştırma teknikleri ne kadar “verimli”dir; bunlar da ayrı tartışma konuları.
Not: istekler üzerine Grafen konusunda ayrıntılı bir haber hazırlamaya çalışıyorum.