Fikir iletken bir iş iklimi
Geçen hafta ülkemizdeki az sayıda girişim sermayesi oluşumuna bir yenisi daha eklendi: Mediterra. Murat Erkurt ve Ahmet Faralyalı’nın ortaklaşa kurduğu bu sermaye yönetim şirketi, yerli sermayedarlardan 100 milyon avroluk bir fon toparladı ve bunu orta ölçekli, çoğunluğu tipik olarak aile şirketi olan şirketlere yatıracak. Bu yılsonuna 250 milyon avroluk ikinci bir fon daha kurmaya çalışan ortaklar ve yatırımcıları olan sermayedarlar, Türkiye’nin ekonomik üretiminin yüzde 75’ini ortaya koyan 2500 civarı orta ölçekli özel şirketin geleceğine güveniyorlar. Ancak güvendikleri birşey daha var: Seçim sonrası ülkenin “yatırım yapılabilir” statüsü kazanacak olması. Hemen tüm finans kuruluşlarının baz senaryosu olan bu gelişme neticesinde yabancı sermaye ülkemizde satın alımlar ve birleşmeler yapacak. Bu da girişim sermayesi yatıranlar için “çıkış” fırsatı doğuruyor.
Peki neden halihazırda ülkemizde birleşim ve satın alım işlemleri yok denecek kadar az? Türk şirketleri neden bunlar yerine organik (yani içerideki ekipleri genişleterek) büyümeyi tercih ediyor? Ülkemizin iş iklimi neden bu derece kurak, iş iletken hatta daha da önemlisi fikir iletken değil?
Bu soruya cevap vermek için yerimiz dar ve nasıl olsa yabancı sermaye bastırınca birçok şey değişecek, ama bu iklimin son derece bereketli olduğu ABD’deki katalizörlerden bir örnek vermek istiyorum: Quirky.
Sembolik olarak 10 dolar yatıran herkes ürün fikrini Quirky’ye girebiliyor. Üyelerinin her hafta oyladığı bu fikirlerden en yükseğe tırmananları 40 Quirky çalışanı değerlendirip, ikisini seçiyor. Sonra ürün geliştirme ekibi bunların tasarımını yapıp, prototipini üretiyor. İş geliştirme ekibi de bunları alıp anlaşmalar yapıyor ve raflara çıkarıyor. Satışlardan mucite ve ürünü geliştirmede rol oynayan Quirky üyesi “etkileyicilere” pay veriliyor.
Quirky tam manasıyla bir Web 3.0 örneği. Sosyal ağları (Web 2.0) internetteki bilgi birikimini (Web 1.0) kullandırarak işe koşuyor. Ülkemizde buna benzer tek çalışma Acikinovasyon.com’dur. Desteklenmesini, bizde de Web 3.0 örneklerinin çoğalıp, iklimi biraz daha ılıman kılmalarını ümit ediyorum.
