FOMO değil JOMO
Google CEO’su Sundar Pichai, şirketin 8 Mayıs’ta I/O 2018 Toplantısı’nda, 4 kelimeden oluşan şu kelimeyi tanıttı: JOMO = “Ne mutlu bana ki bir şeylerden haberim olmuyor” (Joy of Missing Out). Bu kısaltma, FOMO sözcüğüne “karşı” tanım getiriyor. FOMO, “Aman! Bir şeyleri kaçırıyorum!” kaygısını ifade ediyor (Fear of Missing Out).
Buna ek olarak, YouTube saatlerce aralıksız video seyretmeye karşı “Bir ara versen ya?” uyarısı (app) geliştirdi. Gece uykuyu boşverip devam edenler “hatırlasın” diye (örneğin), “Saat 22’de ekranı griye döndür” komutu yarattı. Apple için “Günde şu kadar saat ceptel bakacağım” diye kota ayarı geldi. Kotayı aşınca ekran kararıyor. Bir “Şşşt!” modu da var artık. Cepteli masaya yüz üstü koyarsanız, “sessizde” kalıyor.
Facebook’a yönelik eleştirilerden uzakta kalan, ama GAFA Grubu’nda yer alan Google, proaktif davranarak, ceptelsiz yapamama (buna bağlı olarak sosyal medyasız yapamama) takıntısına “tavır aldığını” göstermek istiyor. Psikologlar bun Mobil Telefon Yoksunluğu Korkusu (Nomofobi) diyorlar.
2014’te iki İtalyan bilimci (Nicola Bragazzi ve Giovanni Del Puente), bu kaygı durumunun, psikiatri bilim dalının “temel tanı rehberi” olan DSM’e madde olarak alınmasını önerdiler. DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) sonuncu baskısı 2013’te yenilenerek şimdiye kadar 5 kere yayınlanan bir tuğla kitaptır. Belki de kitabın 6’ıncı baskısında nomofobi de diğer kaygı/korkular arasında yerini alabilir? Çünkü konu, deneysel psikolojinin ölçme ve değerlendirme alanına girdi iyice. 2017’de uluslararası bilimsel dergilerde yayınlanmış 23 araştırmanın meta-analizinde varılan sonuç ciddi: Nomofobinin, depresyon ve derin kaygı yaratma potansiyeli olduğu görülüyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO), hastalıkların tanımlarını yaptığı ICD (Classification of Diseases) adlı rehber kitabının 11’inci baskısına “video oyunu bağımlılığını” hastalık sıfatıyla eklemesi bekleniyor. ICD-11’de “Bağımlılık yapan davranışlar” kategorisinde kumar ve video oyunu maddeleri arka arkaya yer alacak.
