Göz kontrol teknolojisi, iletişim yeteneğini kaybetmiş hastalara umut vaat ediyor
Dünya ile iletişime geçebilmek için özel ihtiyaçları olan kişiler için üretilmiş, kızıl ötesi teknolojisinden yararlanan göz kontrol (Eye Control) sistemlerinden oluşan bir teknoloji de günümüz dünyasında görev başında.
Günümüz dünyasında, geliştirilen ve uygulama alanları çeşitlendirilen farklı teknolojiler, yaşamın her alanında avantaj sağlayan önemli açılımları beraberinde getiriyor. Dünya ile iletişime geçebilmek için özel ihtiyaçları olan kişiler için üretilmiş, kızıl ötesi teknolojisinden yararlanan göz ile bilgisayar yönetebilme yani göz kontrol (Eye Control) sistemlerinden oluşan bir teknoloji de, iletişim yeteneğini kaybetmiş hastalara umut vaat ediyor.
İsveçli Tobii Technology şirketinin göz hareketlerinin takibi teknolojisi (Eye Tracking) ürünlerinin bir başka sürümü olan Tobii Assistive ürünleri, hareket kabiliyetini kaybetmiş hastalarda sadece gözler yardımı ile iletişim kurulmasını sağlamakla kalmayıp; aynı zamanda iletişim yeteneğini kaybetmiş ya da kısmi olarak sürdürebilen hastalarında bu yöndeki yeteneklerini artırmaya yönelik donanım ve yazılım çözümleri sunuyor.
Göz kontrol yazılımı ile kullanıcının uzun süre baktığı noktaların seçilmesi sağlanıyor
Tobii Assistive ürünlerinin çalışma prensibi kızıl ötesi (infrared) teknolojisine dayanıyor. Infrared kaynaklardan kullanıcıların gözlerine kızılötesi ışın yansıtılıyor ve toplanıyor. Her bir kullanıcının göz ve retina yapısını modelleyen bir kalibrasyon süreci gerçekleştiriliyor. Bu yansımalardan kullanıcının ekran üzerinde nereye baktığı tam olarak tespit edilebiliniyor. Daha sonra Tobii Assistive ürünlerinin Eye Control (göz kontrol) yazılımları sayesinde kullanıcının uzun süre baktığı noktaların seçilmesi sağlanıyor. Özel ihtiyaçları olan kişilere yönelik geliştirilmiş yazılımlar sayesinde de kullanıcılar, belirli aplikasyonları kolaylıkla gözleriyle yönetebiliyorlar. Gözle kontrol sistemi birkaç denemeden sonra kolayca uyum sağlayacak bir sistem olarak yapılanıyor.
Göz Kontrol Teknolojisi doğuştan engelli çocuklara hayatı öğretiyor
Doğuştan engelli çocuk, dünyayı ve iletişim kurmayı bu teknoloji sayesinde öğrenip, iletişim yeteneğini geliştirebiliyor. Hayatında hiç iletişim kuramamış engelli çocuklar, Göz Kontrol Teknolojisi ile okuyup, yazabiliyor, diafon yardımıyla konuşabiliyor. Engelli çocuklar göz kontrol teknolojisi sayesinde bakılan alanlar üzerinde, fare ve klavye ile yapabildikleri işlemlerin yanı sıra, Tobii Technology’nin sunduğu özel yazılımlar sayesinde, çeşitli komut ve uygulamaları kolayca seçebiliyor. Herhangi bir harekete ihtiyaç duymayan çocuklar, bilgisayar kullanıp müzik çalabiliyor, zihinsel gelişimleri için sembollerle zeka oyunları oynuyor, çizgi film izleyebiliyor, cep telefonuyla acil durum aramaları gerçekleştirebiliyor, cümle yazarak ya da belirli kelime gruplarını seçerek bilgisayar yardımı ile konuşabiliyor, TV kumandasını kontrol edebiliyor, acil durumlarda alarm verebiliyor ve gerekli kurumları arayabiliyor. Göz Kontrol Teknolojisi öğrenim zorluğu çeken, zeka geriliği ya da benzeri mental problemler yaşayan çocuklar için de iletişim geliştirici ürünler olarak kullanılmasının yanı sıra ALS, otizm, rett sendromu, serebral palsi, ağır romatizma hastalarına, tramvatik beyin hasarlarına, inme geçirenlere, kısmi felçlilere ve omurilik felçlilerine de umut ışığı oluyor.
Dünya pazarında yerini alan ürünler, Caretta ile Türkiye pazarında
Ürünleri Türkiye pazarına getiren Caretta şirketinin Yazılım Ürün Müdürü Kemal Arslankeçecioğlu, Tobii Technology şirketinin 2001 yılında kurulmuş bir şirket olduğunu ve bu tarihten itibaren Tobii Assistive’in dünya pazarındaki yerini aldığını belirtti. Arslankeçecioğlu ilk geliştirilen modeller ile şu anda piyasaya sundukları ürünler arasında teknoloji bazında önemli farklılıklar olduğunu belirtiyor. Tobii Assistive ürünlerinin temelde dünya ile iletişime geçebilmek için özel ihtiyaçları olan kişiler için üretilmiş, kızıl ötesi teknolojisinden yararlanan göz ile bilgisayar yönetebilmeyi sağlayan ürünler olduğunu ifade eden Arslankeçecioğlu, “Biz 2009 yılından beri Tobii Technology şirketi ile zaten bir işbirliği içerisindeydik. Tobii Eye Tracker (Göz Takip) sistemlerini Türkiye’nin sayılı üniversitelerine ve birçok uluslararası araştırma şirketine sağlıyorduk. Ürünleri incelediğimizde Türkiye için bu ürünlerin de büyük bir ihtiyaç olduğunu kavradık. Tobii Technology şirketiyle süregelen ilişkilerimizi bir adım ileriye taşıyarak Tobii Assistive ürünlerinin de resmi satıcısı olmaya karar verdik” diye vurguladı.
Yazılım ve donanım ürünlerinden oluşuyor
Tobii Asssistive ürünlerinin temelde yazılım ve donanım ürünleri olarak ikiye ayrıldığını belirten Arslankeçecioğlu, “donanım ürünleri infrared vericiler ve bunları toplayan bir kamera sisteminden oluşuyor. Farklı modelleri bulunan donanım ürünlerinin kimi dokunmatik ekranlı ve bir bilgisayar ile tümleşik olan, kimi de bir ekran ve PC yardımı ile kullanılan cihazlar” dedi.
Ürünlerin kullanımının yaygınlaşması için derneklerle ve farklı yapılar işbirliği içinde olacağız
Tobii Asssistive ürünlerinin Türkiye pazarındaki satışında öncelikle hastaların kişisel ihtiyaçları ile ilgili kullanımında etkin olacağını beklediklerini ifade eden Arslankeçecioğlu, bundan sonraki süreçte ürünlerden ihtiyaç sahiplerinin faydalanabilmesi için planlarını da şöyle özetledi:”Bununla ilgili ALS derneği, omurilik felçlileri derneği gibi kuruluşlarla da irtibattayız. Sonrasında devlet kurumları ile irtibata geçmeyi planlıyoruz. Bu kurumlar içinde SGS ile Tobii Assistive cihazlarının belirli özür oranlarında sigorta kapsamına alınması gibi seçenekleri zorlayacağız, GATA gibi kurumlar ile irtibata geçeceğiz. Sosyal sorumluluk kampanyası yürüten uluslararası ve Türk menşeili şirketler ile de iletişim kurarark ürünlerimizin bu kampanyalar dahilinde ihtiyacı olan kişilerin eline ulaşmasını sağlayacağız. Şimdilik planlarımız bu yönde.”
İhtiyacı olan her kesimin ürünlerden faydalanması için sosyal sorumluluk kampanyaları düzenlenmesi planlanıyor
Tobii geliştirici ve alternatif iletişim çözümleri, ALS (amiyotrofik lateral skleroz) hastalarında, otizm hastalarında, serebral palsi hastalarında (Spastik serebral palsi, Atetoid serebral palsi v.b.), nörolojik gelişme geriliği olan çocuklarda, tramvatik beyin hasarlarında, rett sendromu hastalarında, inme geçirenlerde, kısmi felçlilerde ve omurilik felçlilerinde, ağır romatizma hastalarında kullanılıyor. Ürünlerin fiyatları ise istenen özellikler ve modüllere bağlı olarak değişiyor. Fiyatları belirleyen kullanıcının ihtiyaçları doğrultusundaki özellikler. Ürünler şu ana kadar peşin fiyat üzerinden yurtdışından getiriliyor ve yine peşin fiyatına satış gerçekleştiriliyor. Ürünleri Türkiye pazarına getiren Caretta şirketinin Yazılım Ürün Müdürü Kemal Arslankeçecioğlu da, ihtiyacı olan her kesimin
bu ürünlerden faydalanmasını sağlamak için çeşitli şirketle ile sosyal sorumluluk kampanyaları düzenlemeyi planladıklarını ve bu konulardaki girişimleri başlatmış durumda olduklarını belirtiyor.
