İntihar olaylarına çözüm arayışları
Foxconn Technology olarak da tanınan Tayvan’ın en yüksek gelirli şirketi ve dünyanın en büyük elektronik taşeron üreticisi Hon Hai Grubu son yedi aydır tüm BT dünyasını yakından ilgilendiren bir sorununa yoğun bir çözüm arayışı içinde. Çin’deki fabrikalarında iPhone ve HP bilgisayarlarının üretimini üstlenen, müşterilerinin arasında Dell ve Sony yer alan; aynı zamanda Orta Amerika’da, Vietnam’da ve Doğu Avrupa’da fabrikaları bulunan Foxconn’ın Çin’deki üretim tesislerindeki intihar salgını nedeniyle başı bir hayli dertte.
Bu yılın başından beri yaşları 18 ile 24 arasında değişen 7 Foxconn işçisinin intiharı Çin’de büyük tepkilere ve sürekli protesto gösterilerine yol açmış bulunuyor. Sokak gösterilerindeki pankartların büyük bir çoğunluğu Foxconn’un yüksek düzey yöneticilerinin ve Apple CEO’su Steve Jobs’ın fotoğraflarını taşıyordu. Steve Jobs’a yönelik protestoların nedeni geçen yıl Temmuz ayında şirketin Shenzhen kentindeki üretim tesisinde kendisine emanet edilen 16 iPhone prototipinden birini kaybeden bir çalışanın şirketin yatakhanesinden atlayarak hayatına son vermesinden kaynaklanıyordu.
Sadece Foxconn Technology değil bu yıl Avrupa’nın en büyük telefon işletmecilerinden France Telecom’un da başı bir hayli derde girdi. 2008 yılından itibaren intihar eğilimine giren 30‘dan fazla çalışanı yüzünden sendikaların yönetimi suçlaması şirketin başkanının görevden alınmasına yol açtı.
İntihar vakalarının çoğalmasının Hon Hai yönetiminin ciddi önlemler almasını zorluyor. Sayıları yüzden fazla danışman ve psikiyatristi görevlendiren ve akademik kuruluşlar ile işbirliği yapan yönetim intiharların nedenlerini bulmaya çalışıyor. Yönetime göre devreye giren Budist rahipler sayesinde bile şimdiye dek 30’dan fazla intihar girişimi önlenmiş bulunuyor. İntiharların çoğu işçi yatakhanelerinin pencerelerinden atlama yolu ile olduğundan yönetim ayrıca pencerelerin dışına metal ağlar bile gerdi.
Foxconn’ın bu soruna çözüm gayretlerine karşın işçi hakları gruplarından birçoğu intihar ve çalışma koşulları ile ilgili geniş kapsamlı bir soruşturma açılması yolundaki baskılarını sürdürüyorlar. Çin İşçilik Gözlem adlı bir kuruluş Foxconn üretim sisteminin hiçbir işçinin bir saniye bile dinlenmek fırsatını bulamadığı bir şekilde kurulduğu, çalışma koşullarının son derece ağır ve işçilerin sosyal haklarının yetersiz olduğu, yönetimin tamamen mekanikleştiği yolunda ağır suçlamalarda bulunuyorlar.
Çin’in devlet kontrolü altındaki basın organları da bu suçlamalara katılarak intiharlar hakkında ve Foxconn fabrikalarında sert ve ağır çalışma koşulları ile ilgili ayrıntılı haberleri yayımlıyorlar. Gazeteler Foxconn’un kendilerine verilen üretim kotasını karşılamaya çalışan işçilerin girdikleri strese, küçücük bir odada 10 kişinin yattığı yatakhanelerden ve düşük ücretlere geniş yer veriyorlar.
Bu yayımlar üzerine Foxconn yetkilileri de yaptıkları basın toplantılarında yaklaşık 400 bin işçinin çalıştığı Shenzen’deki iki yerleşkesinde uygulanan yöntemlerin işçilik standartlarına, yatakhanelerin modern şartnamelere uygun olduğunu, bu yerleşkelerdeki alışveriş merkezleri ve dinlenme tesisleri ile işçilerin her türlü gereksinimlerinin karşılandığını, intihar eden işçilerin kırsal bölgelerden gelip fabrika ve yaşam koşullarına uyum sağlamadıklarını savundular. Apple, HP ve Dell de intihar olayları ile ilgili geniş kapsamlı araştırmalar ile Foxconn’a yardım ediyorlar. Bu şirketler kendileri için üretim yapan küresel tüm sağlayıcıların uluslararası standartlara uymak zorunda olduklarını vurguluyorlar.
Foxconn yönetimi intihar olaylarına karşı her türlü çareye başvururken Haziran ayından itibaren işçi ücretlerine yüzde 33 zam yaptığını açıkladı. Böylece işe alınan pek çok işçi için aylık 132 dolar olan baz ücret 176 dolara çıkarken üç aylık denemeden sonra bu ücret 294 dolara yükselecek. Dünyada geniş yankılara yol açan intihar olaylarına karşı yaşam ve üretim koşullarını iyileştirme çalışmalarından başka ücretlere yapılan zamlardan sonra çalışanların yükselmesi beklenen moralleri ile bu tür olayların yeniden yaşanmaması bekleniyor.
