İran’da Twitter kaç Twit?
İngiliz Observer gazetesinde (7/2) yayınlanan “Twitter, İran üzerinde nasıl bir bulut oluşturdu” başlıklı makalede, İran’da 2009 cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası kargaşada Twitter’in “rolü” değerlendirildi.
Ana fikir: Twitter’in rolü, sanıldığı kadar büyük değil.
İran’da geçen yıl 7-26 Haziran arasına yayılan rejim karşıtı gösteriler sırasında yaşananları dünya, cep telefonlarıyla çekilen bulanık videoların Twitter üzerinden yayınlanmasıyla izledi. Twitter bu şekilde, sosyal gruplar arasında iletişim aracı olmaktan çıkıp ilk kez, toplumsal boyutta önem kazandı. 9/11 olayı sırasında yeni kullanılmakta olan cep telefonu-video-e-posta bağlantısının yerini, on yıl içinde daha farklı bir “dağıtım kanalı” almıştı.
Ama acaba öyle miydi gerçekten?
l İran seçimine dair 7-26 Haziran arasındaki tweet sayısı 2 milyon 24 bin 166 olarak saptandı. Bunların 79 binini çapraz referansla inceleyen bir araştırmacı (New York Parsons New School’da medya ve teknoloji hocası Mike Edwards) şu sonuca vardı: Tweet’lerin üçte biri, yollanan mesajın tekrar yollanmasından ibaretti (re-tweet).
l Tweet’lerin yüzde 93’ü Tahran kaynaklıydı. Ahmedinejat yandaşları ise kırsal kesimde daha muhafazakar yörelerdendi. Bu nedenle, Tweet’ler bu kesimi yansıtmıyor.
l Sosyal medyayı izleyen Sysomos şirketinin verilerine göre İran kaynaklı Twitter abone sayısı Mayıs ayında 8 bin 654’ten Haziran’da 19 bin 235’e çıkmış. Bu artışın nedenlerinden biri, yurtdışında yaşayan İranlıların, İran makamlarını şaşırtma taktiği olabilir?
l Yine de bu 19 bin 235 rakamı, İran nüfusunun sadece 0.03’üne denk düşüyor (onbinde 3). İran’da 70 milyon yaşadığına göre çok düşük bir sayı.
l Connecticut Üniversitesi Halk Oyu Araştırma Merkezi (Roper Centre for Public Opinion) verilerine göre İran nüfusunun üçte biri (23 milyon) internet kullanıyor. Merkezin hesabına göre kargaşa döneminde Twitter kullananlar, internet kullanıcı nüfusun onbinde 8’ine (yüzde 0,08) denk düşüyor.
Sınırlı ve bilimsel süzgeçsiz bu verilere çıplak gözle bakarak kestirme bir sonuç çıkartmak istersek: Elbette her iletişim aracı, yerine ve duruma göre çok önemli. Tek bir kare fotoğraf bazen yazılı açıklamaya gerek bırakmaz. Ama iletişim araçlarına, gerçekte olduğundan daha fazla sosyal değer yüklemek de yanlı ve hatalı sonuçlar doğurur. Bu, Twitter için de geçerli. Twitter’a çok kanma, ama Twitter’sız kalma.
