İş süreçlerinde tam bütünlük, iş zekâsı zincirinin eseri
Bilgiyi toplama, ihtiyaç anında karar süreçlerine doğru bilgiyi dahil etme, stratejik manevra hızı, sonuçta tüm operasyonel süreçlerin etkili ve hızlı işleyişi kuruma uygun iş zekâsı çözümlerinin sonucu.
İş zekâsı, iş süreçlerini geliştirmek için gerekli olan bilginin temelini oluşturuyor. İyi kurgulanmış iş zekâsı uygulamaları kurumsal iş yapısını tüm süreçlerinde, iyileştirmeler sağlayacağı gibi, ileriye dönük stratejik çalışmalar için güvenilir bir veri bankası ortaya koyuyor. İş zekâsı araçları bilgiyi, kaliteli şekilde işleyerek işlevsel ve güvenilir analizler sağlıyor. Eskiden birbirinden kopuk olan operasyonel ve analitik sistemlerin bütünleşmesine imkan veren iş zekâsı, uygulandığı şirketlerde iş optimizasyonunu sağlıyor. Verilerin, etkili iş zekâsı uygulamalarıyla ve uygun yazılımlarla analiz edilmesi ve anlamlı bütünlere dönüştürülmesi önemli bir gereklilik olarak tanımlanıyor.
Obase Genel Müdürü Dr. Bülent Dal’a göre, sahip olduğu verileri karar verme süreçlerinde bilgiye dönüştürerek kullanmak isteyen şirketler için iş zekâsı teknolojilerini kullanmak artık zorunluluk haline geliyor. Çünkü yöneticiler gelişen rekabet koşullarında ofis dışındayken PC’ler, akıllı telefonlar üzerinden daha hızlı ve doğru şekilde karar verebilme yeteneğine sahip olma mecburiyetindeler.
Veri kum gibi
Günümüzde veri konusunda bolluk olduğunu söylemek mümkün, ancak önemli olan, nitelikleri verileri elde edebilmek. Verisini doğru yorumlayan şirketler, rekabet ortamında avantajlı konuma geçebiliyorlar. Verimlilik ve kârlılığı artırmak için karar destek süreçlerini kolaylaştıracak altyapıları analitik analizlerle sağlıyorlar.
Anadolu Bilişim Hizmetleri Kurumsal Uygulama Hizmetleri Müdürü Atakan Karaman, iş zekâsı çözümlerinin ‘verinin denizdeki kum kadar fazla olduğu iş atmosferinde, işletmelerin veri madenciliğini etkin bir şekilde kullanmalarını sağladığına’ işaret etti. Bu kapsamda iş zekâsı; teknik birikimi olmayan son kullanıcıların bilgiye erişebilmesi, erişilen bilgi üzerinde analiz yapabilmesi ve elde edilen sonuçları farklı kullanıcılar ile paylaşabilmesi gibi kolaylıklar sağlıyor. İş zekâsı çözümleri pek çok farklı iş akışına uygulanarak şirketlerin doğru kararlar almasına yardımcı oluyor. Örneğin, satış tahmini, kampanyalar için doğru müşteri kesiminin hedeflenmesi ve beraber paketlenmesi en yüksek faydayı sağlayacak ürünleri seçmek için kullanılıyor. İşte bu noktada da iş zekâsı, operasyonel süreçlere dahil oluyor.
Bilgi yığınları arasında öne çıkmak
İş zekâsı, şirketlerin vizyonlarını belirlemelerinde önemli karar verme mekanizması sağlıyor. Kurumların iş ekosistemlerini dev bir resim olarak düşünürsek iş zekâsı uygulamalarının kurumlara “büyük resme bakma” imkânı sunuyor.
Veriyi bilgiye dönüştürerek, oluşturulan stratejilerle karar almanın şirketlerin anlık aksiyon yetisi katacağını söyleyen IBM Türk İş Analitiği Satış Lideri Merve Göral ise, “Şirketler geleceği görecek şekilde düşünerek, kararlarını güvenerek alıyor, adımlarını doğru artıyor ve geleceğe dair öngörülere sahip olabiliyorlar. İş performanslarını ölçümleyip geçmiş dönemlerle kıyaslayabiliyorlar, önceki yıla oranla yaşanan değişimleri analiz edebiliyorlar ve gelecek yol haritalarını çizebiliyorlar. Bu da ciddi bir rekabet avantajı sağlıyor” dedi. Doğru bilgilerle iş süreçleri ile ilgili yapılan analizleri değerlendirebilmek, kendini tanıyan ve vizyon sahibi olan bir şirket olmak, yoğun rekabet ortamında pazar payını korumayı ya da artırmayı hedefleyen kurumların birkaç adım daha öne çıkmasını sağlıyor. Göral şirketlere, artan bilgi yığınlarının arasında rekabette öne çıkabilmeleri için gelecek planlarına odaklanmalarını önerdi.
Veriyi iyi yorumlayan avantajlı
Bizcon İş Analitikleri Direktörü Özgür Yavuzkara da, iş zekâsı uygulamalarının şirketlere sağladığı verimliliği ve pazar payını artırma potansiyelini, kurumlara izlenebilirlik sağlama ve stratejik karar gibi kritik noktalarda destek vererek sağladığını ifade etti. Yavuzkara “Temiz ve doğru analiz edilmiş veri ile gerçekleşen maliyet hesaplaması, sonuçta ortaya çıkan kârlılığın en gerçekçi veriler ile tespit edilmesi ve doğru bütçenin oluşturulması, alınacak kararlarda rakiplerinizden her zaman bir adım önde olmanızı sağlar” örneğini verdi.
Rakiplerle olan ilişkiler konusunda iş zekâsı uygulamaları sadece hem vizyon belirleme hem bütçe hesaplaması gibi konularda etkili olduğu gibi, müşteri, bayi, ürün aşamalarında da süreçlerin doğru analiz edilmesini de kolaylaştırıyor. Rekabet konusunda iş zekâsının sağladığı avantajlarla ilgili olarak Smartiks İş Analitiği Birim Müdürü Bilal Teber, “Günümüzde verisini rakiplerinden daha iyi yorumlayabilen kurumlar daha avantajlı konuma geçebilmekte” şeklinde yorum yaptı. Teber, şirketlerin verimlilik ve kârlılıklarını artırmak için ellerindeki veri yığınlarını, ihtiyaç duydukları altyapıyı oluşturacak bilgiyi sağlamak için kullanmaları gerektiğini ifade ederken, kurumların farklı iş birimlerinde, farklı altyapılarda sürekli güncellenen ve artan, birbirleri ile bütünleştirilememiş verilerin kullanılabilir hale getirilmesi gerektiğini vurguladı.
Operasyonel ve analitik süreçler bütünleşiyor
Eskiden birbirinden kopuk olan operasyonel ve analitik sistemler, artık bütünleşerek şirketlerde iş optimizasyonunu sağlıyor. Analitik kararlar alınmasını destekleyen uygulamalar bütünü olan iş zekâsı uygulamalarıyla doğru kararların alınabilmesi ve bu kararların etkin sonuçlarının görülebilmesi için uygulamaların da kurumsal iş sürecinin tamamında gerçekleştirilmesi gerekiyor.
itelligence Analytics Genel Müdürü Serdal Mermer, bu konuda “Kurumlar gelecekle ilgili kararlarda analitik uygulamalardan faydalanarak etkin kararlar alabiliyor, iş performanslarını optimize edebiliyor” bilgisini verdi.
Kurumsal iş süreçleri, kurumların verimlilik ve katma değer sağlama amacıyla belirlediği prosedürler olduğu için, şirketler de iş süreçlerini ölçülebilir olarak belirliyor ve daha sonra bu değerleri belli aralıklarla gözlemliyor. Analizlerde özellikle dikkat edilen temel unsurlar, etkinlik ve verimlilik kriterleri. Bu göstergelerin sonucunda elde edilen verilerse, şirketlerin stratejilerini oluşturmalarına yardımcı olacak veriler sağlıyor. QlikView Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Müjde Işım, “İş süreçlerinde kesintisiz iyileştirme, sürekli geliştirme esastır. Bu ölçümleme için belirlenmiş olan anahtar göstergelerin analizi bağlamında iş zekâsı araçları kullanılmakta” dedi.
İş zekâsı ürünleri şirketlerin verilerini doğru analiz etmelerine ve buna bağlı olarak da doğru kararlar almalarına yardımcı oluyor. Kurumsal iş süreçlerinde yaşanan iyileştirmelerin yansımaları pek çok alanda görülüyor. Kârlılık bazında olumlu etkilerini görebildiğimiz iş zekâsı uygulamaları, kısa vadede kurum içi verilerin bütünleşik değerlendirilebilmesini, maliyetlerin düşürülmesini ve iyileştirme sonuçlarını sağlıyor. Uygulamalar uzun vadede stratejik planlama ve pazar analizinin doğru yapılmasını sağlıyor. Navigator İş Zekâsı Çözüm Yöneticisi Pelin Gürel Berksoy, gerek performans analizleri ile çalışan performansının gözlemlenmesinde gerekse müşteri, bayi, ürün gibi kırılımlardaki kârlılık analizleri ile ilgili süreçlerin doğru analizi ve süreçlerin belirlenmesi kolaylaştırdığını ifade etti.
Şirketlerin kendi iş süreçlerini bilmeleri önemli
Berksoy, ürünlerin tüketiciye ulaştırılmasından tedarikçi yönetimine, insan kaynaklarının koordinasyonundan stok takibine, süreçlerin verimlilik, üretkenlik, kontrol, talepleri yanıtlama ve gelişme hedeflerine ulaşabilmek için şirketlerin öncelikle iş süreçlerini iyi tanımlamaları gerektiğini vurguladı. Zira bu çerçevede sürece dair tüm bilgi ve özellikleri en doğru şekilde anlamak çok önemli. İnnova Bilişim Çözümleri İş Çözümleri Direktörü Feyza Narlı da, bu konuda “Kurumların iş süreçlerini tamamlayacak kişilerin ihtiyaç ve yeteneklerini ve geliştirilmesi gereken alanları çok iyi anlaması gerekir. Bütün bunları anlayabilmek için, kurumlar uygun bilgiye ve bu bilgiyi analiz edip uygulayabilecek yeteneğe sahip olmalı” diyerek, şirketlerin kendilerini doğru tanımalarının önemine işaret etti. İş zekâsı araçlarının, iyileştirme için gerekli olan analiz bilgisine sahip olunmasını sağladığı zaten uygulamaları da açıkça ortada olan bir gerçek. Oracle ECEMEA Analitik Çözümler İş Geliştirme Direktörü Ali Rıza Kuyucu’nun da dikkat çektiği gibi, iş zekâsı çözümleri, kurumsal iş süreçlerinin bir parçası olarak, karar süreçlerini destekleyen çözümler. Ayrıca iş zekâsı uygulamaları, operasyonel süreçlerin de bir parçası olarak kullanılabilir, rapor ve analizlerin içerisinden bazı süreçler tetiklenebilir.
Kurumsal felsefe ‘bilgi’ odaklı
KoçSistem Ar-Ge ve İş Uygulamaları Danışmanlık Direktörü Ömer Özgür Çetinoğlu, ‘bilgiye doğru zamanda ve formatta erişim ile aksiyon alınmasını sağlamasını’, iş zekâsının da kurumsal iş süreçlerine en önemli katkısı olarak gösterdi. Bilgiye verilen değerin artmasını sağlayan uygulamalar, kurumsal felsefelerde de bilgi odaklı bakış açıları getiriyor. Çetinoğlu, artık iş birimlerinin analitik iş birimlerine dönüştüğünü ve işlevsel analiz ve raporlamanın, süreçlerin tamamında uygulanmasıyla maliyetlerin azalması, verimliliğin ve artması ve buna bağlı olarak kârlılığın artması gibi kurumsal hedeflere ulaştırdığını söyledi. Operasyonel verilerin ve şirket aktivitelerinin izlenmesinin, kurumsal hedeflere ulaşmaktan öte, onları belirleyen, iş zekâsıyla elde edilen analitik bilgilere dayanan uzun vadeli analizlere dayanarak oluşturulan stratejik yol haritalarının en önemli kaynaklardan olduğunu da ifade etmek gerekir.
Arete Danışmanlık İş Analitikleri ve Teknoloji Grup Yöneticisi Onur Bekmezci, iş zekâsının raporlama, analiz, gösterge paneli ve tahmin katmanlarının temelinde süreçlerin en tepesinde yer alan strateji geliştirmenin önceliğinin takip ve kontrol katmanı olduğunu ifade etti. İş zekâsı yazılımlarının neden-sonuç ilişkilerini kolaylıkla kurulabilmesi sayesinde veri ve bilginin tüm karar verme süreçlerinde değerli katkısı da sağlanabiliyor. ERP Komitesi Koordinatörü M. Göker Sarp, iş zekâsı çözümlerinin en önemli katkılarından birinin, karar sürecini kısaltması olduğunu ifade ederken, pek çok iş zekâsı projesinin de veri kalitesi dikkate alınmadan veya önemsenmeden gerçekleştirilmesini eleştirdi. Model Kurumsal Çözümler Genel Müdürü Atila Zeybek, iş zekâsı uygulamalarıyla ilgili şu yorumu yaptı:
“Geçtiğimiz 15 yıllık süreçte ERP ve benzeri uygulamalar sayesinde işletmeler yüksek hacimli bilgileri veritabanlarında biriktirdiler. Başlangıçta iş süreçlerini kontrol altına almak amacıyla kurulmuş ERP sistemleri, artık olgunluğa erişmiş durumda. İş zekâsı ürünleri, kılı kırk yararak yapılan detaylı ve titiz araştırmaların, çok boyutlu ve çok parametreli veriler bütününün içerisinden, daha hızlı ve görsel bir şekilde yapılabilmesine olanak sağlıyor. Günümüzde şirketler en çok ERP, CRM ve iş zekâsı uygulamalarının tam uyumlu çalıştığı güçlü bir yapıya ihtiyaç duyuyor.”
BİLGİ, VERİMLİLİK DEMEK
Bilgi ve verimlilik arasındaki doğrudan ilişkiyi vurgulayan Ereteam Genel Müdürü Kutlay Şimşek, “İş zekâsı ile iş süreçlerinin verimliliğini ve dolayısıyla elde edilen katma değeri artırma hedefinde olan şirketler, süreçleri ölçülebilir olarak belirleyip, daha sonra da ölçümlenen bu değerleri belli aralıklarla gözlemlemek aşamalarında süreci desteklemekte” dedi.
SÜREÇLERLE BÜTÜNLEŞİK YAPI
Geçmişte daha çok raporlama, planlama ve süreç performans ölçümlemesi adımlarında yer alarak süreçlerin başında ya da sonrasında yer alan iş zekâsı, Komtaş Bilgi Yönetimi Genel Müdürü Yüksel Çomak’ın da dikkat çektiği gibi, artık süreçlerin olabildiğince içinde, süreçlere bütünleşik, hatta süreçlerin yönetilmesinde karar verici akıllı sistemler haline geldi. Bu açıdan bakıldığında, birçok büyük kurum operasyonel iş süreçlerine iş zekâsını bütünleştirirken, Çomak’ın da belirttiği gibi, bu yöntemlerle kayda değer fark yaratır hale de geldi.
TÜM SÜREÇLERDE İYİLEŞME SAĞLANIYOR
Rekabetçi piyasa koşulları ve kâr etme yöntemleriyle ilgili çok iyi araştırma yapmak gerekiyor. Vizyoner yöneticiler de artık üretim, hammadde tedariği ve işgücü planlamalarını bu veriler ışığında yaptıkları analizlere dayanarak karar veriyorlar. İyileştirmeyle ilgili olarak, SAS Türkiye Analitik Çözümler Lideri Özlem Akpınar, “İş zekâsı bilgi yönetimi, analitik ve raporlama katmanlarından oluşmakta. Bu katmanların iş süreçlerinin neredeyse tamamına dokunduğunu görüyoruz. İyi kurgulanmış ve uygulamaya alınmış iş zekâsı çözümleri ile uçtan uca tüm süreçlerde iyileştirmeler görmek mümkün” dedi.
ANALİZLER SÜRECİ DESTEKLİYOR
Aktek İş Zekâsı Uzman Proje Yöneticisi Birol Çavuş’a göre, kurumlarda biraraya gelen tüm süreçlerin bir arada incelenmesi, verimliliklerinin, etkinliklerinin ve sonuçlarının analizi iş zekâsı ürünleriyle mümkün oluyor. Bu ürünlerden çıkan sonuçlar ise karar sürecinde kullanılıyor. Bu noktada, Çavuş’a göre iş zekâsı, özünde, iş süreçlerinin işleyişini ve sonuçlarının analizini sağlarken, geri beslemeler ile süreçlerin iyileştirilmesini de destekler.
