Katma değerli hizmetlere giden yol: Tahminleme
Büyük veriyle ilgili yapılacak analitik uygulama yatırımlarının özellikle iş zekâsı, denetim uygulamaları, güvenlik, yedekleme, depolama, mobil uygulamalar, veri madenciliği, veriambarı ile kurumsal risk ve performans yönetimi alanlarına yoğunlaşılması gerektiği yönünde. Tüm bu analitik uygulamalar şirketlere doğru ve gerçekçi tahminleme olanağı sağlıyor.
Sektör liderleri önümüzdeki yıllarda büyük veri ile ilgili analitik uygulamalara yatırımların artacağı ve hızın ön plana çıkacağı konusunda hemfikir. Bizcon İş Analitikleri Direktörü Özgür Yavuzkara, analitik uygulamaların geleceğinde hızın ön plana çıkacağına dikkat çekti: “Büyük veri ile birlikte analitik uygulamalar pazarı da hızla büyümesine devam edecek. Katma değerli hizmetler yaratabilmek müşteri ihtiyaçları doğru tahminleme ile mümkün olabilecek. Bu düzeyde analitik uygulamaların sağladığı istatistiksel ve matematiksel modelleme olanakları ile doğru ve gerçekçi tahminleme sağlanacak. Hız önemli bir kavram olarak önümüze çıkacak ve yatırımlar yoğunlukla bu konu üzerine yoğunlaşacak.”
“Veri biliminin neredeyse her sektörde tüm fonksiyonel organizasyonlara yönelik sunduğu birçok fırsat gözönüne alındığında, artık yalnızca “veri odaklı bir işletme” olmak yeterli değil. Bunun yerine, veri bilimi odaklı bir işletme oluşturmalısınız” diyen EMC Kıdemli Teknoloji Danışmanı Emin Çalıklı bu amaçla, yakın zaman önce EMC ve VMware olarak duyurdukları The Pivotal Initiative Girişimi ile ilgili şunları söyledi: “Bu girişimde hem VMware hem de EMC, önemli mevcut teknolojilerini, çalışanlarını ve programlarını kullandırıyor. Girişim büyük veri ve bulut uygulaması platformunu tek bir sanal organizasyon yapısı altında -Pivotal Initiative- sunuyor.”
HP Yazılım Pre-Sales Takım Lideri Eyüp Bay, “Müşterilerinin ihtiyaçlarını çok hızlı bir şekilde karşılamak ve memnuniyetlerini artırmak amacı ile artık kurumların daha da çevik olması gerekiyor. Bunu da düşük maliyetle sağlamak önemli noktalardan biri. Bu yüzden özellikle gelecekteki büyümeleri de göz önüne alarak, donanım bağımsız bir şekilde, gerçek zamanlı veri analizi yapabilecek, kolaylıkla ve düşük maliyetle yatay olarak büyüyebilecek çözümlere yatırım yapmak en uygun kararlardan olacaktır. Ayrıca yarı-yapısal ya da yapısal olmayan verinin analizi de önem kazanmaya başladı” dedi.
“Veriyi kaynağında işlemek en akıllı yatırımlardan biridir. Büyük verileri işleyip iş zekâsına dönüştürebilecek çözümler, analitik uygulama alanında yapılacak yatırımlar arasında yer almalıdır” diyen Innova İş Çözümleri Direktörü Feyza Narlı analitik uygulamaların geleceği ile ilgili şu detayları paylaştı: “Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde büyük veri konusunda yapılacak yatırımlar ve teknolojik gelişmeler giderek artacaktır. Bu yatırımların ve çözümlerin öncelikle altyapı, depolama, güvenlik, yedekleme, iş zekâsı, kurumsal ve birleşik uygulamalar ve mobil uygulamalar alanlarında olmasını bekliyoruz.”
Intellica Danışman Ortağı Dr. Kemal Ünaltuna ise işgücünün önemini şu sözlerle ifade etti: “Büyük veride analitik uygulamalar yapılabilmesi için en önemli yatırımın işgücü anlamında karşımıza çıktığını söyleyebiliriz. Yeni teknolojiden azami miktarda fayda sağlanabilmesi için programlama, ağ teknolojileri ve veri işleme konusunda bilgisi tecrübesi olan iş gücüne ihtiyaç duyuluyor. Şirket olarak iş gücü anlamında da şirketlere destek sağlıyoruz.”
KoçSistem Ar-Ge ve İş Uygulamaları Danışmanlık Direktörü Ömer Özgür Çetinoğlu ise hem büyük ürün sağlayıcılarının hem de alan uzmanlığını kullanarak ürün ve hizmet üreten birçok küçük ve orta ölçekli teknoloji şirketinin büyük veriye uyum sağlayarak ve konuyla ilgili ürün geliştirerek bu alandaki yatırımlarını sürdürdüklerini belirtti ve ekledi: “Bu noktada ekonomik geri dönüşün (ROI) en iyi sağlanacağı, toplam sahiplik oranının yüksek olduğu, destek hizmetleri iyi olan kurumların hizmet ve çözümleri ile çalışmak her kurum için öncelikli olacaktır. Bu noktada doğru ürün ve hizmet sağlayıcılar ile hareket etmek kurumlar için oldukça önemli.”
Komtaş Bilgi Yönetimi Genel Müdürü Yüksel Çomak, “Analitik uygulamalar ve veri yönetimi alanındaki yatırımları birbirinden ayıramayız. Bu yatırımları 3 ana başlık altında özetlemek mümkün: veri yönetimi yatırımları, uygulama yatırımları (teradata, netezza, exadata, gibi…), veriler üzerinde çalışacak analitik uygulama yatırımları. Bu kombinasyon çok önemli. Ne kadar yüksek bütçeli yatırımlar yaparsak yapalım ne kadar çok veriyi analiz edersek edelim, bahsettiğimiz yatırım kombinasyonunun dengeli olması şarttır. Analitik seçiminin, iş ihtiyacına ve veriye göre değişiklik göstereceğini bilmek gerekir. Özellikle, doğru sonuç alabilmek için, bütünsel – uçtan uca yaklaşım gerekir” dedi ve analitik uygulamaların geldiği noktayı veri bilimciliği olarak tanımladı: “Tanımlayıcı analizlerden çıkarımsal analize geçilen veri bilimciliğinde, farklı veri kaynaklarından beslenen büyük veri yönetimi için, bir bilim adamı gibi hipotezlerle yola çıkmak; ‘’eğer şöyle olursa ne olur’’ gibi sorularla hipotezler üretip, bu hipotezlerin doğruluğunu ya da yanlışlığını ispatlamak üzere araştırmalar yapmak, farklı kaynaklardan toplanan verinin, hiçbir zaman tek ve kesin bir sonuç vermeyeceğini bilmek, hatta varolan sonuçları, yani bilgiyi bile yeniden sorgulama şansını elde etmek mümkün olacaktır.”
Metric Yönetici Ortağı Kenan Bağcı, bu alandaki yatırımlarla ilgili şunları söyledi: “Bellek içi büyük veri çözümleri, gerçek zamanlı analitik uygulamalar, klasik iş zekâsı uygulamalarına tahminleme çözümlerinin dahil edilmesi gerekiyor. Bunların özellikle bütçe / planlama süreçleriyle bütünleştirilmesi, analitik uygulamaların mobilize edilmesi, yani mobil analitik çözümlere ve maliyetleri düşürmek adına buluta yatırım yapılmalı.”
QlikView Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Müjde Işım, etkileşimli analiz yeteneği olan araçlara ihtiyaç olduğunu belirtti: “Birkaç yıl öncesinin, rapor kavramına dayalı, kuralları, çerçevesi önceden belirlenmiş sorulara yanıt veren çözümleri bugünün ihtiyacını karşılamaktan çok uzak. Bugünün ihtiyacı, kolay kullanımlı, hızlı hayata geçirilebilen, büyük veri hacmini yönetebilen, etkileşimli analiz yeteneği olan araçlar. Ancak bu kadar büyük veri kümesi üzerinde analiz yapabilmek, bu veri arasındaki ilişkileri bulup çıkarmak çok kolay değildir. Bu nedenle veri görselliğinin büyük önem kazandığını söyleyebiliriz. Veri görselliği derken, verinin birtakım grafik objelerle, sadece göze hitap eden gösteriminden ziyade, KPI’ların birbiri ile nasıl etkileşimde olduğunu, biri değişince öbürünün nasıl etkilendiğini, görsel olarak sunan teknolojilerden bahsediyoruz. Özetle, iş dünyasının, iş zekâsı bağlamında büyük veri yönetimi ile ilgili beklentisinin, iş zekâsı alanının bir segmenti olarak nitelendirilebilecek “iş keşfi ve analizi” araçları ile çalışmak olduğunu söyleyebiliriz.”
Software AG Türkiye Başkan Yardımcısı Gökhan Arıksoy, “Software AG’nin geliştirmiş olduğu analitik uygulamalar, performans artırıcı araçlar vasıtasıyla, kurumsal organizasyonlarda oldukça karışık bir şekilde işleyen süreçlerin tümünün otomatik olarak yönetilebilir hale gelmesi sağlanıyor. Modern arayüz kullanımı ile veri merkezi kaynakları ve servisleri kontrol ediliyor, iş programlamalarının otomatizasyonuna olanak sağlanıyor, istisnai durumlar gecikmeden saptanıyor ve ürün geliştirme sürecinin organize edilmesi kolaylaştırılıyor” dedi.
Sybase Satış ve İş Geliştirme Direktörü Muzaffer Yöntem ise büyük veri popülistliğine kapılıp, elde bulunan veya mevcut teknolojilerin gözardı edilmesi hatasına düşülmemesi gerektiğini söyledi: “Bu konudaki en temel yatırım başta “insan ve eğitim” dir. Yeni dünyanın gerçeklerini içeren basit teknoloji yatırımları her aşamada yapılırken, büyük veri popülistliğine kapılıp, elde bulunan veya mevcut teknolojilerin gözardı edilmesi hatasına düşülmemelidir. Bir yandan bilgi birikimi ve katma değerin nerelerden elde edileceği netleştirilirken, küçük ekleme yatırımları da yapılmaya devam edilebilinir. Küresel arenadaki tüm tedarikçiler hali hazırda sundukları çözümlerini dönüştürmeye çoktan başladılar. “
Analitik uygulamaların şirketlerin olmazsa olmazı yolunda gittiğini belirten Treo Genel Müdürü Evren Ballı, “Artık yöneticiler karar destek sistemleri olmadan yol almayı riskli görüyor. Pazarda birçok farklı yeteneğe sahip anatilik uygulama mevcut. Tercih yaparken de yalın düşünmek gerekiyor, analitik uygulamaların amacı bilgiyi okumayı kolaylaştırıyor. Kurumların yapısına en uygun uygulamayı seçmeleri için gerekli kaynaklar mevcut” dedi.
Büyük veri ile ilgili her kurum kendi doğru adımını atmalı
itelligence Analytics Genel Müdürü Serdal Mermer, kurumların hızlı davranması gerektiğine dikkat çekti: “Çok moda olan terim “büyük veri” üzerinde küçülen bir dünyada yaşıyoruz. Harvardlı profesörün teoremini hatırlayalım: “6-derece uzaklık sosyal teorisi.” Bu teori, dünyada herkesin ve her şeyin maksimum 6 adım/kademe uzaklıkta olması üstüne kurulu. Sosyal ağlarla dünyadaki herhangi iki insanın ağı ortalama 6 kademe sonra birleşiyor. Bu teorem kurumsal hayatlarda müşterileri, bayileri, tüketicileri, tedarikçileri de birleştiriyor. Bilginin yayılım hızını saniyeler mertebesine indiriyor. Yani, büyük veri üzerinde alınacak aksiyonlar için zaman gittikçe daralıyor. Zaman geçtikçe büyük veri boyut değiştiriyor. Her kurum kendi doğru adımını atmak durumunda. Kurumlarda birinci önceliğin uzun dönemli analitik uygulamalar yol haritasının belirlenmesi olmalı. Ancak bu şekilde kesintisiz ve sürdürülebilir analitik uygulama platformları oluşturulabilir.”
Kurumların veri yönetimine ilgisi artacak
Teradata Türkiye Ülke Müdürü Gamze Aydın, “Biz büyük veri kavramından sadece işlenen veri hacminin büyümesini değil aynı zamanda karakteristiğinin değişmesini anlıyoruz” dedi ve ekledi: “Veri yönetiminde en önemli kazanımlardan birisi farklı tipteki verilerin, gerekli süreçlerden geçirildikten ve işlendikten sonra iş süreçlerine katma değer sağlayacak “bilgi”lere dönüştürülmesi. Dolayısıyla kurumların veri yönetimi adına iştahlarının artacağı, gelişme gösterecekleri, iş süreçlerine çok daha fazla dahil edileceği bir döneme giriyoruz.”
Bilgiyi verimli bir şekilde yöneterek, rekabette proaktif davranabilirsiniz
Proline İcra Kurulu Başkanı Mehmet Doğanyiğit ise özellikle, iş zekâsı, denetim uygulamaları, veri madenciliği, veriambarı ile kurumsal risk ve performans yönetimi alanlarına yoğunlaşılması gerektiğini belirtti. Doğanyiğit, bu yatırımların faydaları ile ilgili şunları söyledi: “Depoladığınız verileri, hedeflerinize uygun olarak seçeceğiniz veriambarı çözümleri ile çok boyutlu analiz etmeyi olanaklı kılacak biçimde paylaştırabilir, bilgiyi verimli bir şekilde yöneterek, rekabette proaktif davranabilme avantajı elde edebilirsiniz. Bu sayede kurumlar; analize, denetlemeye, raporlamaya, modellemeye ve dolayısıyla iş sonuçlarını daha iyi, hızlı, kolay anlamaya ve ileriye dönük verimli tahminler yapmaya odaklanabilirler.”
Veri bilimcileri öne çıkacak
Oracle İş Zekâsı Bölgesel Satış Direktörü Ali Rıza Kuyucu, “Yurtdışında “Data Scientist” (veri bilimcisi) adı verilen roller, şirketlerde önemli hale gelecek gibi görünüyor” dedi ve ekledi: “Telekomünikasyon ve bankacılık gibi veri miktarı ve çeşitliliği fazla olan sektörler, büyük veri teknolojilerine daha çok ilgi gösteriyor. Kurumlar rekabet avantajı yaratmak ve müşterilerine daha iyi hizmet sunabilmek için çok miktarda üretilen verilerin içinden ayıklanabilecek faydalı bilgileri değerlendirmeyi planlıyor. Büyük veri içerisindeki teknolojiler olgunlaştıkça daha fazla kurum bu teknolojilere yatırım yapmaya başlayacak”
Veri madenciliği yaklaşım ve modelleri de gözden geçirilmeli
Obase Genel Müdürü Bülent Dal “Büyük veri ile özellikle “akışkan veri” diye nitelendirdiğimiz veri geldiği anda üzerinde kural bazlı ya da öngörüye dayalı model ve algoritmaların çalışmasının yanı sıra akıllı aksiyonların çıkması ile değeri artan veri kümeleri üzerinde anlam kazanacak. Bu noktada iki unsurun, gerçek zamanlı analitik ve Kompleks Aktivite Yönetimi’ne dayalı analitik uygulamaların önemi artacaktır. Veri madenciliği modellerinin daha sağlıklı çalışması için büyük veri ile işlenen daha kapsamlı veriye sahip olmak önem kazanacak. Bu çerçevede mevcut veri madenciliği yaklaşım ve modellerinin de gözden geçirilmesi söz konusu olacaktır” sözleriyle veri madenciliği yaklaşımlarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
