Kuanta (quantum) internet
ABD’deki Massachusetts Institute of Technology (MIT)’in internetteki “MIT Technology Review” adlı sitesinde bir haber dikkatimi çekti. Bu site “teknolojik çalışmaların erken haber kaynağı”. Dolayısıyla, kanıtlanmamış, sonradan boş çıkacak bilgiler de burada yer alabilir. Ancak geçen bir haftada bu habere yapılan ekler ve yorumlar pek de uydurma olmadığı izlenimi veriyor.
“Xiao-Hui Bao, Xiao-Fan Xu, Che-Ming Li, Zhen-Sheng Yuan, Chao-Yang Lu, Jian-Wei Pan” adlı Çinli bilim insanları, ilk kez, iki büyük kütle arasında kuanta etkileşimi göstermişler1. Bir diğerinden 150 metre uzaklıkta her biri 100 milyon rubidyum atomundan oluşan iki kütlede birer atomik kümenin döngüsü araya konulan bir fiber optik kablo ile eşleştiriliyormuş. Ardından, bağlantı alındıktan sonra bile, bir kümenin döngüsünde dış etkiyle yapılan değişiklik, diğer kütlenin kümesi tarafından da yerine getiriliyormuş (İng.: entangling). Yeni olan, daha önce atom altı parçacıklarda gösterilmiş olan bu kuanta bağlaşmasının, ilk defa atomlardan oluşan bir kümede ve 150 metre gibi bir uzaklıktan izlenmesi. Arada fiziksel bir bağlantı yok. İnsanlar için tanımlanmış olan telepati, his-si kabl-el vukû, içe doğma, ne derseniz deyin, onun cansız varlıklar üzerinde olanını konuşuyoruz.
İki kümedeki bağlaşmış (entangled) bir döngünün, bir diğerini izleme oranı yüzde 88. Bağlaşma durumu milisaniyeler sonra bozuluyor. Durumu okurken zâten bağlaşmayı bozuyorsunuz. Kısaca bu hâli ile “ümitsiz”. Ama, eğer bu yöntem ticari kılınabilirse, haberleşmede yeni bir çağ açılacak ve arada herhangi bir “taşıyıcı” olmadan bilgi iletebileceğiz. Hoş geldin fiber ötesi iletişim, kuanta internet, kuanta yönlendirici (router).
Kuramsal olarak, bu iki bağlaşmış döngünün bir diğerini izlemesinde zaman farkı yok. Evrenin öbür ucunda da olsa, bu ikili birlikte hareket ediyorlar. Bu durum, ışık hızını aşan bir durum ve izafiyet kuramının yeniden yazılmasını gerektiriyor. Kısaca günümüz anlayışına göre bu durum olanaksız. Peki, ya gerçekse? GSM, 3G, 4G, … yok yahu?
1 http://arxiv.org/abs/1211.2892
