Mobil internetin 4E ergonomisi
Gelecek iPhone’da mı?
Hevesle beklediğimiz iPhone 4 ile fiilen tanıştık sonunda. Bağlantı, anten ya da Bluetooth gibi problemlerini izliyorduk zaten, sonunda kullanmaya da başladık.
Yeni bir işlev getiriyor değil aslında iPhone 4, önceki modellerine kıyasla. Apple’ın bütün olarak son yıllardaki çıkışındaki asıl neden, içinden geçtiğimiz mobil internet evrimindeki bir adıma kendini yerleştirebilmesi. iPhone ile kullanıcılara yaşatılmaya başlanan deneyim bu son model ile yaygın bilinirliğe ulaştı. iPhone’un problemlerinin bile bu sürece olumlu etkisi olduğu düşünülebilir.
Apple’ın tüm ürünlerindeki müşteri deneyimini tek bir araçta mümkün olduğunca birleştirmeye çalışması başarının öncelikli gerekçesi olarak ortaya çıkıyor bence. Kavramsal ifadesiyle yakınsama diye tarif edilen yaklaşıma tam bir örnek olay oluşturuyor Apple’ın iPad, iPhone ürünleri. Bu özelliğiyle bir yandan da sektördeki farklı aktörleri de kendisiyle yakınlaşmayı düşünmeye zorluyor.
Mobil internette başarıyı belirleyecek 4 “E” Faktörü
Önümüzdeki dönemde mobil internetin gelişiminde öncülüğü kapacak iş modelinin; Bütünleştirme, Erişim, Enerji ve Ergonomi şeklinde özetlenebilecek “4E” bileşenin dengesinde kendini bulacağını düşünüyorum. Şirketlerin yıllık finansal başarısından öte, mobil internetin insanlığın gelişimindeki rolü için bu faktörlerin bileşke bir anlam oluşturacak şekilde pratiğe dönüşütürülmesi gerekecek. iPhone örneğini ise bu anlamda şu ana kadar 4E ekseninde en optimum çözüm olarak değerlendirmek mümkün.
Peki bu “4E” neye işaret ediyor? Aslında yakınsama kavramı ile ifade edilen çalışmaları mobil internet özelinde 4 ana faktörü dikkate alarak pratiğe dönüştürmeyi hatırlatıyor. Çünkü mobil interneti ileriye taşıyabilmek üzere bu bileşenlerin dikkate alınması gerekiyor.
Bu 4 bileşenden enerji ve erişim; mobil internet için çalışan şirketlerin üzerinde doğrudan güce sahip olamadığı, ancak gelişimini izleyerek ve talebin artırılmasına etki ederek bu alanlarla uyumlu olmayı kurumsal vizyonlarında referans noktası almaları gereken boyutları ifade ediyor. Bütünleştirme ve ergonomi ise mobil internet üzerine yol haritası olan tüm şirketlerin birbiriyle eşgüdümlü düşünmeleri gereken temel iki çalışma alanını ifade ediyor.
Mobil internet için nereye kadar “Bütünleştirme”?
Üretimden hizmet sektörüne veya iletişimin teknolojiye kadar her alanda bütünleştirmeden bahsetmeden adım atmak günümüzde mümkün değil. Mobil internet ise en başta adı ile zaten bütünleştirmenin temel çalışma alanı olduğunu anlatıyor bizlere. Her ne kadar yeni teknolojiler üretmek bir odak olsa da üretilen yeni teknolojilerin bütünleştirme olmadan pratik bir faydaya dönmediğini ve yaygınlaşamadığını biliyoruz.
Örneğin bu bakışla, sadece kamera ve projeksiyon araçlarının beraber eş zamanlı kullanıldığı cihazların yaygınlaşması bile bizi 3 boyutlu birebir iletişim seviyesine taşıyacak, bugün üretimine başlanabilecek bir işlevsellik olarak görünüyor aslında. Yani, projektörle herhangi bir alana yansıttığını yine kendi üzerindeki kamera ile görebilen mobil bir cihaz dünyanın iş yapış ve sosyal paylaşım sistematiğini değiştirecektir.
Nereden, ne kadar, nasıl bir “Erişim”?
Bütünleştirmenin desteğiyle gelişecek yakınsama yaklaşımlarının pratikte anlamlı olabilmesi için mobil internet veya en azından internete erişim yapabilen insan grubunun küresel ölçekte daha da artması gerekiyor. Erişimin yaygınlık boyutu internet iletişiminin insan evrimiyle beraber anılmasındaki belirleyici aşama olacak.
Aynı zamanda erişim kapasitesinin de artması bir zorunlu süreç. Yükleme ve indirme kapasitesinin yüksekliği geliştirilecek uygulamaların komplike ihtiyaçlara cevap vermesini destekleyecek. Böylece insanlar kablosuz otobanlar üzerinde hizmetlerin arasında sadece işlevsellik hevesi ile dolaşıp seçim yapabilecekler. Noktadan bağımsız 3 boyutlu projeksiyon ile iletişim kurmamız mümkün olacak. Bu altyapının sağlanması tabi olarak ülkelerin telekom altyapılarını yöneten kurumların ne kadar öngörülü olduklarına bağlı olarak değişiklik gösterecek.
“Enerji” olmadan neler olur?
Enerji önümüzdeki dönemde dünyanın geneli gibi telekom için de belirleyici etken olacak. Mobil cihazların işlevselliğinin artabilmesi için en temel gereksinim mobil batarya kapasitesinin artışı olacak. Sistemlerdeki müşteri kaynaklı hızlı değişim batarya teknolojisini doğrudan etkiliyor ve batarya teknolojisinin gelişimini tetikliyor. Ancak batarya yettiği ölçüde daha çok enerji gerektiren uygulamalar da mobil cihazlar için makul hale gelebiliyor.
İnternetin mobil internete yakınsama renkliliği ile dönüşümü sürecinde yeni bataryaların depolama kapasitesi ve süresinin belirleyici olacağı muhakkak. Nikel bataryalardan Lityum bataryalara ilk geçişimiz sonrasında bile telefonlardaki işlevselliğin nasıl bir anda depara kalktığını hatırlamak da fayda var. Şu an için şarj hızından daha öteye giden yaygın bir müşteri önermesi pazarda sunulabilmiş değil.
Mobil internetin “Ergonomi” tanımı
Mobil iletişimin yüzyüze iletişimin yerine hızla geçeceği süreçte, ergonomi evrimsel gelişimi etkileyecek diğer bir faktör olacak. Önceki 3 madde insanın yarattığı etkenler olarak internette yerini alırken ergonomi ise uyumlu olmamız gereken doğal yapımızı ifade ediyor.
Tabi, ergonomin kendisini de bütünleşik bileşenler olarak değerlendirmek gerekiyor. Öncelikle el, kulak ve göz arasındaki anatomik ergonomi mobil araçların gelişiminde ilk etken durumunda. Bununla beraber geliştirilen işlevselliklerin toplumsal ergonomiye uygun anlam taşıması ve bizi o doğrultuda evrimleştirmesi de başarıyı belirleyecektir. Özellikle mobil araçlar üzerinden tüketim ve yaşam üzerine odaklanmış hizmetlerin tasarımı bu bakış açısıyla yeni çalışma kolları doğurmaya aday olacak. Örneğin halen iPhone’daki pencereleri parmağınızla çekmeye çalıştığınızda parmak ucuyla temas ettiğimiz her ikona farklı bir dokunma hissi vermek haptik teknolojileri ile her markanın geliştirebileceği işlev aslında.
Ticari boyutuyla da olsa mobil internet araçlarının estetik tasarımı da önemli bir ergonomi kriteri olarak zaten işlemeye başlamış durumda. Piyasa bu konuda hiçbir zaman çok tartışmasa da firmaların yeni modellerin tasarımında tüketilen modellerin peşinden gittiği de bir gerçek.
Sonuçta, her ne kadar büyük yatırımlar, iş modelleri ve teknolojilerle akıllı çözümler üretilse de ergonomi başlığı altında toplayabileceğimiz kullanım kolaylığı, toplumsal uyum ve estetik mükemmellik önceden çok kolay öngörülemese de uzun soluklu başarı için nihai belirleyici olacak.
emresay@superonline.com
