Patentsizlik kader mi?

Türk Patent Enstitüsü tarafından 2011’de tescil edilen (onaylanan) 6,539 patentin sadece 847’si “yerli” kaynaklı. Yani, Türk vatandaşları tarafından kurulmuş şirket veya kurumlardan. Bu tanımı, enstitü yapıyor.
Toplam 6,539 patentin 5,692’si “yabancı” kaynaklı. Yani, Türkiye’de çalışan yabancı şirketlerden.
Aynı yıl, Türkiye’deki üniversiteler 23 (yazı ile: Yirmi üç) patent almış.
2010 yılında 29 patent. 2009’da 11 patent.
2010’da Türkiye’de alınan tüm patentler içinde “yerli” sayısı 642. Ama “yabancı” patent onayı 4,868.
Diğer yıllara da “yerli” patent sayısı daima, “yabancı” patent sayısından hep çok geride.
1995-2010 arasında “yerli” patent oranı yüzde 6,5. “Yabancı” patent oranı yüzde 93,5.
Patent Enstitüsü’nün resmi “çıplak” verileri sadece bizim durumumuzu gösteriyor. Başka ülkelere baktığımızda ne kadar geride olduğumuzu görüyoruz.
Yaratıcı bir fikri, patente kadar varacak “uzun ince bir yol”a çıkartmak için gençleri heveslendirme girişimleri iyi niyetli muhakkak. Ancak, bundan daha ciddi ve “sonuç getirmeye odaklı” girişimler daha acil ve gerçekçi.
Böyle bir girişimi Ege Üniversitesi Bilim Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (EBİLTEM) yapıyor. Destekçileri: Elginkan Vakfı ve TÜBİTAK. Tam bu noktada, önemli bir tarihi ayrıntı:
Türkiye’deki araştırma ağı altyapısını oluşturmak amacıyla ilk girişim yine Ege’de yapılmıştı. 1986’da Ege’de Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumu Ağları (TÜVAKA) kuruldu. Büyük üniversiteler TÜVAKA vasıtasıyla EARN (European Research and Education Networking Association) ve BİTNET’e (1981’de City University New York ile Yale Üniversitesi ağı) bağlandılar. Bu, internetin büyük babasıydı aslında.
Ege, 1980’lerin teknik koşulları ve imkanlarıyla
Türkiye ile dünya arasında “ilk” internet bağlantısını kuran üniversitemiz oldu. 1990’da Ege üzerinden 30’u aşkın üniversite, TÜBİTAK dahil araştırma kurumları, Fen ve Anadolu Liseleri, sayısı bini aşan terminallerle EARN ve BİTNET’e bağlanmıştı.
İşte, bu “girişimci” Ege, şimdi de “üniversite içindeki bilgi birikiminin ve patentlerinin değere dönüştürülmesi” amacıyla 28-30 Kasım’da üniversitelerarası bir yarışma düzenliyor. Başvuracak projelerin, Türkiye’de bir üniversitede yürütülerek tamamlanmış olması gerekiyor. Yani, “yerli” olması…
Patent belgesi almış veya patent başvurusu yapılmış projeler katılabilecek. Bir de, “faydalı model” belgesi almış veya başvurusu yapılmış olanlar…
Ege’nin “Ar-Ge ve Teknoloji Günleri” kapsamındaki yarışmada kazanan projeye 35 bin Lira ödül de var…
Bu sütundaki yerimizin sonunda bir de adres: www.arege.ege.edu.tr