QWIKI
Dünyayı saran bir elektronik ağ üzerinde birikmiş neredeyse sınırsız medya ve bu ağa bağlanan insanların hem birbirleri hem de medya ile etkileşmesi ile ortaya çıkan bir “Siberuzay.” Böyle bir şeyi neredeyse 30 yıl önce kim düşünebilirdi? Tabii ki bir bilim kurgu yazarı.
Siberuzay tabirini ilk kullanan, bu ağı ilk konu eden, 1984’de yayınlanan Neuromancer kitabı ile William Gibson’dı. Romanda kurgulanan siberuzaydaki sınırsız medya havuzlarından herhangi bir konuda bilgi almak isteyenler Hosaka erişim terminaline kaç dakikalık bir özet istediklerini söyler; Hosaka kütüphane, yayın ve haber servislerine erişip belirtilen uzunlukta bir görsel ve sesli sunu hazırlardı.
Düşününce çok pratik olduğu bariz olan bu kullanım senaryosu son 10 yıldır yoğun biçimde çalışılıyor ama başarılı sonuçlar elde edilemiyordu. Özellikle semantik Web teknikleri kullanan uyarlanır hipermedya (adaptive hypermedia) sistemleri bu şekilde otomatik içerik kuratörlüğü yapar. Kişiselleştirilmiş eğitim sunma hedefi ile gerek Avrupa Komisyonu gerekse de ABD’de büyük ArGe fonları yatırılan uyarlanır hipermedya teknolojisi bugüne kadar prototipten öteye gidememiştir.
Yıl 2010, Eylül ayı. Yer San Fransisko. Silikon Vadisi’nin ünlü isimlerinin katıldığı resepsiyonda, yeni teknoloji şirketleri konusunda blog post edilen TechCrunch’ın ödüllü yarışması Disrupt’da kazanan açıklanıyor: QWIKI.
Wikipedia, Panoramio ve Flickr’dan derlediği içerik ile robotik bir audiovisuel özet çıkaran bu servisi, Doug Imbruce isimli bir girişimci 90’lı yılların hâkim arama motoru Alta Vista’nın yaratcısı Louis Monier ile beraber kurmuş, Facebook ve YouTube kurucularından sermaye katkısı almış. Bilgiye erişimi bir deneyime dönüştürmeyi hedeflediği için derlemelerine “hikâye” boyutu katan QWIKI, yakında Facebook ve LinkedIn verilerini de kullanmaya başlayacak. Henüz Hosaka’nın detaylara koyduğu şeytanı bulamasa da şaşırtıcı derece başarılı olan QWIKI, bu hafta iPad sürümünü çıkardı; üstelik Google haritalarını derlemelerine ekleyerek!
