Sağlık Enformatiği’nin Doğuşu
Sağlık hizmetleri veri odaklı sağlanır. Doktorlar test sonuçlarını, semptom bulgularını hasta kayıtlarını inceleyip teşhis koyar; tedavi süresince de veri toplama devam eder, tedaviyi yönlendirir. Genetik testlerden, kan testlerine, biyopsi sonuçlarından tıbbi görüntülemeye ömür boyu süren bir veri toplama işleme var.
Bu verilerin tek noktada toplanıp işlenmeye açıldığını ve mobil uygulama geliştirmedeki app çılgınlığının buraya da sıçradığını düşünün! Kim bilir nasıl yazılım kütüphaneleri türer, bireylere olduğu kadar, doktorlara, hastanelere, hatta Sağlık Bakanlığı’na ve sigorta şirketlerine ne uygulamalar yazılırdı.
Obama yönetimi, Açık Devlet Hareketi’nin bir ayağı olarak ABD genelinde bu verileri Health.Data.Gov’da açtu. Özel hastane ve sağlık kuruluşları da CCR adı verilen formatta veri yüklüyorlar. Haziran 2008’de “Web’den Acil Şifalar” başlıklı köşe yazımda anlattığım gibi bu siloyu ilk kullananlar Microsoft HealthVault ve Google Health oldu. Şimdi de sektör açık yazılım ve app store tekniklerinde fayda arıyor. Kanser enstitülerinin, vakıfların, ilaç firmalarının ödüllü yarışmalarında öne çıkanların bazıları, hastalıkların ülke genelinde nasıl dağıldığını harita resmederken Organized Wisdom, tıbbi terminolojileri buluşturup hastaların veri tabanını taramasını kolaylaştıran Healthline (örneğin kalp krizinin tıbbi tabiri miyokardiyal enfarktüs) ve farklı kliniklerde aynı hastalık için neler yapıldığını derleyerek doktorların yaklaşımları, tedaviler ve maliyetleri arasındaki farkları belirleyen Lumeris Maestro sayılabilir.
Diğer yandan üniversitelerde Sağlık Enformatiği programı açılıyor (Örn: Michigan Üni.) ve kuluçka merkezleri kuruluyor. Mayo Clinic, Harvard Tıp, Microsoft ve 23andMe tarafından desteklenen Rock Health kuluçka merkezi sağlık sektörüne inovasyon aşısı yapmak için kurulmuş. İlk dönem şirketlerini bu ay mezun ediyor. Cep telefonu kamerası ile kulak iltihabı teşhisi, diyabet tip 2’yi önlemek için sosyal ağ kuruluşu gibi projeler, 350 başvuru arasından seçilip 20 bin dolar ve girişimcilik eğitimi ile başlayan 2 kişilik parlak, motive ama desteğe ihtiyaç duyan gençlerin eserleri.
