Sahte habere yasal önlemler
Malezya, “sahte haberi” resmen yasakladı. 3 Nisan’da Parlamento (Alt Meclis ve Senato) bu konudaki yasa tasarısını oyladı ve kabul etti. Başbakanlık’tan yapılan açıklamada, “Bu yasa, ifade özgürlüğüne değil, sahte habere karşı önlemdir” denildi. Açıklamada, “Mevcut çeşitli yasalara rağmen, teknolojinin hızlı ve karmaşık yapısı nedeniyle sahte haberin yayılması önlenemedi” denildi. Yasaya göre, sahte haberde sorumluluğu saptananlara (yayınlayan mecraya ve paylaşanlara) 6 yıla kadar hapis cezası verilecek. Yayıncılar, içerikten sorumlu tutulacak. Malezya hakkında yayın yapan yabancı yayıncılar da yasa kapsamında görülüyor.
Muhalefet partileri, sahte haber tanımının fazlasıyla belirsiz olduğunu, bu yasanın, Ağustos’ta yapılacak genel seçimler öncesinde muhalefetin sesini kesmeye yönelik olduğunu savundular.
Komşu Endonezya’da İletişim Bakanı Rudiantara ise, Haziran’da yapılacak seçim öncesinde vatandaşların kişisel verilerinin kötüye kullanılması veya sahte haberlerin denetlenmemesi halinde Facebook’un yasaklanacağını söyledi. Bakana göre, kişiler veya örgütlü gruplar, seçim sonucunu değiştirecek şekilde istismar edebilir. “Eğer kapatmak zorunda kalırsak, kapatırız” dedi. Sahte haberleri saptayacak bir yapay zeka yazılımı Ocak ayından beri kullanılıyor. Yazılım, siteleri sözcük bazında tarıyor, durumu Endonezya ISS’lerine bildiriyor. Bundan ayrı olarak, porno içeriğini saptamak amacıyla, 14.5 milyon dolara mal olan bir başka yapay zeka yazılımı da kullanılıyor.
Endonezya daha önce de mesajlaşma uygulaması Telegram’ı kapatmıştı. Hükümetin bu konudaki tutumuna uygun olarak Twitter ve Google, yayınladıkları içeriği denetleyeceklerini vaad etmişlerdi.
Ekim 2018’de genel seçime gidecek olan Brezilya’da, Emniyet Genel Müdürlüğü sahte haber üretenlerle mücadele için bir birim kurduğunu twitter hesabından duyurdu (09.01.18)
Fransa’da hükümet, sahte haberin saptanması, yayınının durdurulması, sorumluların cezalandırılmasını içeren kapsamlı bir yasa tasarısını Mart’ta hazırladı. Tasarının Anayasa Mahkemesi tarafından incelendikten sonra Nisan sonunda Parlamento’da tartışmaya açılması bekleniyor.
Almanya’da, sahte haber ve nefret söylemine karşı şimdiye kadar görülmemiş sertlikte bir önlem, 1 Ocak’tan beri yürürlükte. Kısaca NetzDG olarak bilinen yasaya göre, sosyal medya “yasadışı” sayılan içeriği 24 saat içinde siteden kaldırmakla yükümlü. Aksi takdirde 50 milyon Euro para cezası alacak… Yeni yasa derhal etkisini gösterdi. Yürürlüğe girmesinin haftasında, yasanın mimarı olan Adalet Bakanı Heiko Maas’ın taa 2010’daki bir tweet’i “hakaret içeriyor” diye twitter’dan silindi. O tarihte milletvekili olan Haas, “Almanya’da Müslümanlar” başlıklı kitabıyla yoğun tartışmalara yol açan Thilo Sarrazin adlı politikacıya twitter’da “geri zekalı” demişti. Bakanın üyesi olduğu Sosyal Demokrat Parti, yasadan memnun. Ama Başbakan Merkel’in Bavyera’daki kardeş partisi CSU, ırkçı AfD, Hür Demokratlar eleştiriyor.
