SAYISAL EVRİMİN NERESİNDEYİZ?
ABD’nin Tufts Üniversitesi’nde 60 ülkenin sayısal ekonomilerini geliştirmekte ve halkının ağa bağlanabilirliğini sağlamakta nasıl bir gelişme gösterdiği üzerine, yani, sayısal evrimin neresinde olduğunu belirlemeye yönelik bir araştırma yapıldı. Her ülkenin, dört kategoride, 170 farklı göstergesini ölçerek bir “Evrim Düzeyi Endeksi” (EDI) hesaplayan bu araştırmayı MasterCard finanse etti. Sonuçlar, “Digital Planet 2017” başlıklı bir rapor olarak Temmuz’da yayımlandı (http://bit.ly/2ibf9B2). Tufts Üniversitesi profesörünün araştırmayla ilgili açıklaması önemli (http://mstr.cd/2wabhq0): “Sayısal altyapı ve kurumların kalitesi ile inovasyon kapasitesi, beraberce bir ülkenin sayısal rekabet gücünü şekillendiriyor fakat hükümetler de anahtar önemde rol oynuyorlar.”
EDI notuna göre, Türkiye 37. sırada. Fakat, araştırmacılar sadece ülkelerin sayısal evrimin neresinde olduğunu belirleyen EDI’yi hesaplayarak bir sıralama yapmakla kalmamışlar. Ayrıca, her ülkenin 2008 sonrası EDI notundaki değişime bakarak, bir de momentum hesabı yapmışlar. Şekilde görüldüğü gibi, EDI notu (y-ekseni) ve momentum (x-ekseni) boyutlarına göre ülkeleri 4 gruba ayırmışlar: Atılımdakiler, hızı kesilenler, patlayanlar ve dikkatli olması gerekenler.
Atılımdakiler: Zaten üst düzeyde bir sayısal gelişmişliğe sahipken, hala büyümede ve inovasyonda önde gelenler. Yani, Singapur, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda, Birleşik Arap Emirliği, Estonya, Hong Kong, Japonya ve İsrail,
Hızı kesilenler: Geçmişte güçlü sayısal evrim göstermiş oldukları halde, inovasyonda zayıflamaya başlayanlar. Batı Avrupa’nın bir kısmı, Avusturalya ve G. Kore gibi birçok gelişmiş ülke bu kategoride.
Patlayanlar: Sayısal gelişmişlikte göreceli olarak biraz zayıf durumda olsalar da, çok hızlı momentumlarıyla hızlı büyüme ve yatırımcı çekme potansiyeli olan ülkeler. Çin, Kenya, Rusya, Hindistan, Malezya, Filipinler, Endonezya, Brezilya, Kolombiya, Şili ve Meksika bu potansiyele sahip ülkeler olarak belirtiliyor.
Dikkatli olması gerekenler: Güney Afrika, Peru, Mısır, Yunanistan ve Pakistan gibi hem sayısal evrimde geri kalmış hem de gelişme momentumları zayıf ülkeler.
Türkiye, sayısal evrimdeki düzeyi düşük fakat momentumu biraz iyi olarak, gri alanda yer alıyor. Rapor sadece ülkelerin durumlarını ortaya koymakla yetinmiyor, durumu iyi ülkelerden nasıl ve ne öğrenilebileceği konusunda da yararlı bilgiler içeriyor. Dolayısıyla, başta sanayi ve bilişim STK’ları, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme bakanı Ahmet Arslan ile, Endüstri 4.0 üzerinde duran Bilim Sanayi ve Teknoloji bakanı Faruk Özlü’nün bu raporu dikkate almasında yarar var.
Araştırmayı finanse eden MasterCard yetkilisinin şu açıklaması dikkat çekici (http://mstr.cd/2wabhq0): “Teknoloji evriminde gelişme ancak güçlü ve güvenilir bir ekosistem ile gerçekleşebilir.” Uzun bir süredir ve sık sık “bilişim ekosistemi”nin önemini vurgulayan BThaber Şirketler Grubu Başkanı Murat Göçe’yi haklı çıkarıyor bu cümle.
