Sosyal inovasyon kalkınmayı tetikliyor
Türkiye’nin kalkınmasına katkı sağlayacak önemli girişimlerin ortaya çıkması için gereken tetikleyiciler arasında yer alan sosyal inovasyon, eksik kalan tüm alanlarda toplumun kendi ihtiyaçlarını sağlamasını hedefliyor.
Kamuyla olan ilişkiler ve kurumsal sosyal sorumluluk projelerinden sorumlu olan Intel Türkiye Orta Doğu ve Afrika Kurumsal İlişkiler Direktörü Ferruh Gürtaş ile Intel’in bölge ve Türkiye’deki sosyal girişimlerdeki teknoloji kullanımı üzerine sohbet ettik.
Intel’de bulunduğunuz konumu ve Türkiye’deki faaliyetlerini anlatabilir misiniz?
Kamu kurumlarının yanı sıra üniversiteler, vakıflar ve sivil toplum örgütleri bizim için büyük önem taşıyor. Ayrıca diğer büyük şirketlerin benzer bölümleriyle ortak çalışmalar yürütüyoruz. Temelde dört ana konuda faaliyet gösteriyoruz:
– Eğitim: Türkiye’de 2003 yılında başladık ve 200 binden fazla öğretmene eğitim verildi. Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte yürüttüğümüz Intel Öğretmen Programı hala yoluna devam ediyor. Öğrencilerde 21. yüzyıl yetenekleri nasıl geliştirilir ve teknoloji bir araç olarak nasıl kullanılır gibi soruları yol gösterici olarak yanıtlamak istiyoruz. Öğretmen eğitimi, politikaların geliştirilmesi, bilişim altyapısı, içerik ve düzenli Ar-Ge çalışmaları ile değerlendirme bir bütün olarak eğitime verdiğimiz desteğin temelini oluşturuyor. Afrika’da daha çok teknolojinin öğrenilmesi üzerine çalışılırken, Türkiye gibi ülkelerde daha çok pedagojik eğitimler öğretmenlere verildi.
– Girişimcilik: İlköğretimden üniversite seviyesine kadar programlarımız var. Bununla birlikte Intel Genç Girişimci Programı, özellikle kadın girişimcileri teşvik etmek için KAGİDER ve Aile Bakanlığı ile geliştirildi. Fikrin üretilme aşamasından sonuna kadar konsept oluşturulması için çalışmalar yürütülüyor. Ardından ilk 3’e seçilen projelerin gerçeğe dönmesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. En fazla aklımda kalan proje Erzurum kampında çıkmıştı. Kampta, kadın erkek eşitliğini gösteren çok yaratıcı bir oyun yaratıldı. Üniversiteler, şehirlerin ticaret odaları ve bakanlık temsilcileriyle bir araya gelinerek girişimciliğin desteklenmesini istiyoruz. Ayrıca Intel Global Challenge’a Türkiye’den de iddialı ekipler katılıyor.
– Kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi: Kadınların ekonomik hayata katılımını teşvik ediyoruz. KAGİDER ile “Tekno Kadın” projesi 3 yıl önce ortaya çıktı. Intel’in elindeki müfredatı kadınlara yönelik geliştirdik. Türkiye’deki bu projenin başarıya ulaşmasının ardından Intel, tüm dünyada benzer bir proje başlattı. Şu anda Afrika’da “She Will Connect” kampanyası ile internete bağlantı kuran kadın sayısının artırılması amaçlanıyor.
– STEM: Fen (Science), Teknoloji (Technology), Mühendislik (Engineering) ve Matematik (Mathematics) kelimelerinin baş harflerinden oluşan STEM alanında Türkiye’de TÜBİTAK ile çalışıyoruz. Türkiye’deki yarışmalarda üst sıraları elde eden öğrenciler dünya çapındaki Intel ISEF yarışmasına katılıyor. Türkiye hemen her yıl bir ödül alıyor.
“Sosyal inovasyon” süreci nasıl işliyor?
Türkiye’de geçtiğimiz yıl “sosyal inovasyon” konseptini başlattık. Toplumsal sorunların toplum tarafından çözülmesini hedeflediğimiz bu konsept ile tüm çalışmalarımızın çatısı oluşturuldu. Ardından Intel, Galata Business Angels, Endeavor ve Ashoka işbirliği ile hayata geçen, Türkiye’nin sosyal medya üzerinden yürüyen sosyal inovasyon projesi “Çözüm Kumbarası” ortaya çıktı. 41 bin tekil ziyaretçi ilgili siteye giriş yaparak Türkiye’deki ilgiyi gösterdi. 300’den fazla proje başvurusu aldık. Burada seçilen 10 proje, Ferhan Cook’un öncülüğünde geliştiriliyor ve hayata geçebilmesi için gereken destek veriliyor.
Hangi şehirlerde özellikle ilgi çekiyor?
Eskişehir, Kayseri, Gaziantep gibi şehirlerde inanılmaz ilgi var. Büyük şehirlerde ilginin zamanla azaldığını görüyoruz ancak bahsettiğim şehirlerdeki heyecan ve girişimcilik hevesi çok üst düzeyde. Yapılan her toplantımızda büyük katılım görülüyor.
Önümüzdeki yıl sosyal inovasyon konusunda neler planlıyorsunuz? Hedefleriniz neler?
Öncelikle aynı konsepti sürdürmeyi hedefliyoruz. Elbette geniş kitlelere gitmeyi istiyoruz ancak çıkan proje sayısının fazlalığından çok kalitenin artması daha önemli. Tülin Akın’ın başardığı gibi girişimlere ihtiyacımız var. Konu başlıklarını daha spesifik hale getirmek istiyoruz. Sabancı Üniversitesi’nin sosyal inovasyon konsepti üzerine çalışmaları var. Önümüzdeki yıllarda birlikte işbirliğine gidebiliriz.
Peki, bölgedeki durum nedir? Türkiye ile karşılaştırabilir misiniz?
Orta Doğu’daki çatı projemiz “Intel İnovasyon İnisiyatifi” ile bilgi temelli ekonomiye geçiş sürecinde destek veriyoruz. Eğitim, girişimcilik ile bilim ve teknoloji alanlarına odaklanıyoruz. Afrika’da ise erkekler ile kadınlar arasında teknoloji kullanımında bir uçurum görülüyor. Bu uçurumu kapatmak için projeler geliştiriyoruz.
Türkiye’de başarılı olan projeler ya da fikirler bölgeye ilham veriyor ve bölgeye taşınıyor. Türkiye, Batı ülkelerine kıyasla geride olsa da Orta Doğu’dan çok ileride. Orta Doğu’da sivil toplum örgütleri neredeyse yok. Türkiye sivil toplum örgütleri açısından çok iyi olmakla birlikte Batı’ya kıyasla elbette yine zayıf kalıyor. Türkiye, üniversiteler konusunda da Orta Doğu ve Afrika’ya kıyasla önde geliyor.
Türkiye’de nelerin geliştirilmesi gerekiyor? Önerileriniz nelerdir?
Eğer hedefimizi Batı’ya çevirirsek gideceğimiz çok yol olduğunu görürüz. Son dönemde kamu tarafında gelişmeler olsa da hala kontrolcü bir yapı var. Bürokrasi ve düzenlemeler alanında gelişmeye ihtiyaç var. Mesela internet üzerinde yapılmak istenen kontrolleri doğru bulmuyorum. Üniversitelerin özellikle patent almada daha girişken olması ve bilim ile teknolojiye önem verilmesi gerekiyor.
Hindistan’ın yazılım alanında kendisini konumlandırdığı gibi Türkiye’nin de kendisine bir alan seçmesi gerekiyor. Çin ve Uzak Doğu bir şekilde üretimde öne çıkıyor. Türkiye’nin tersine beyin göçünü gerçekleştirmesi gerekiyor.
Intel Eğitim Zirvesi bu yıl İstanbul’daydı
Gençlerin ve yetişkinlerin eğitimine katkıda bulunacak en iyi yöntemlerin paylaşılabilmesine olanak tanıma ve farklı kültürleri eğitim yoluyla bütünleştirme amacıyla, Intel’in 10 yıldır Avrupa’nın çeşitli şehirlerinde düzenlenen Intel Eğitim Zirvesi’ne bu sene ilk defa Türkiye ev sahipliği yaptı. “Kültürlerin Eğitim ile Yakınlaşması” temasıyla düzenlenen zirvede eğitim alanındaki güncel eğilimler, teknolojik, pedagojik ve düzenlemeler açıdan ele alındı.
30’dan fazla ülkeden katılımcıyla düzenlenen uluslararası konferansta Intel Başkan Yardımcısı John Davies ana konuşmacı olarak yer aldı. Etkinliğe Intel Türkiye, Ortadoğu ve Afrika Bölge Başkanı Çiğdem Ertem, Intel Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Kurumsal İlişkiler Direktörü Guenther Juenger, İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karaca ve İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Dr. Muammer Yıldız da konuk olarak katıldı.
