TEKNİK AÇILIM
Gösterge bilimsel açıdan insan bilgisayar “etkileşimi” iki yönlüdür. İnsan bilgisayarın sunduğu işaretleri işlerken, bilgisayar da insanın sunduklarını işlemektedir; elbette bilgisayarın tepkileri bir başka insan tarafında programlandığı halde. Bu etkileşimde bilgisayar genellikle görsel işaretler kullanırken, insanlar işaretlerini klavye, fare ya da giderek popülerleşen parmak dokunmaları ile yolluyor. Ancak şimdilerde bu durum “göz takip” sistemleri sayesinde değişmekte.
İsveçli Tobii Technology şirketi bir kızılötesi ışık kaynağı kullanıp, bunun gözlerden yansıyan pırıltısını çift kamera ile yakalayıp kullanıcının ekranda tam olarak nereye baktığını saniyede 40 kez yakalayabiliyor. Firma bu teknolojiye dayalı olarak sadece gözle kullanılan bilgisayarlar geliştirmiş ki bunları yakında Volvo’larda görebiliriz.
Eski bir proje partnerim olan Alman Yapay Zeka Enstitüsü (DFKI), 2002 yılında geliştirdiği göz takip yazılımı DFKEye’ı eğitime uygulamış ve öğrencilerin ekrandaki materyali okuması ile göz gezdirmesi durumlarını ayrıştırma yoluyla adaptasyona gitmişti. ODTÜ İnsan Bilgisayar Etkileşim Laboratuarı’nda çalışan öğrencilerimden Mustafa Dalcı ise ekibi ile benzer bir sistemin Web sitelerinin kullanışlılığını arttırma, etkin reklam konumlandırma gibi uygulamalarını yapıyor.
Peki, hepsi kameraya kavuşan akıllı telefonlarda, tablet PC’lerde neler bekleyebiliriz? Örneğin, çift tarafında kameraya sahip tabletlerdeki arttırılmış gerçeklik uygulamalarında ekran alanını çok daha ekonomik kullanmak mümkün.
Web’de arama motorları sosyal ağlardan çekmeye başladıkları beğeni verilerine göz takibini ekleyebilir ve tarayıcılar navigasyonu daha kolay ve etkin sağlayabilir. Tabletlerde kitap okuyanlar için ortaklaşa tutulan kenar notları, alıntılar gibi zenginleştirici fonksiyonları okuma akışını kesmeden sadece göz kaydırarak kullanmak olabilir. Bu konuda Kevin Kelly’nin TOC 2011 konferansında yaptığı sunumu izlemenizi tavsiye ederim. Kelly, her zamanki vizyoner filozof yaklaşımı ile kullandığımız bilgisayarlar için bizim gerçekliğimizin artacağından bahsediyor!
