Türkiye’nin işgücü stratejisi ihtiyacı -2

Başlangıç noktası, önce insan kaynağını iyi tanımak..!
“Türkiye’nin işgücü stratejisi ihtiyacı” başlıklı ilk yazımda, “Bilgi Toplumu” ve “İnternet” sonrası tecrübe edilmeye başlanan yaşam biçiminin endüstri devrimini tamamlamamış ve özellikle genç nüfusu olan ülkeler için önemli atılım fırsatı taşıdığından bahsetmiştim. Bu fırsatı değerlendirmede ilk adımın ise dönüşümden geçmekte olan çalışma hayatının tanımlanmasına izin verebilecek, işgücüne yönelik ulusal bir veri stratejisinin ortaya konmasından geçtiğini açıklamaya çalışmıştım.
Çünkü, ancak böylelikle yeni küresel ekonomide yerini almaya başlayan iş tariflerinin ulusal sistemde karşılığını ve değerini bulabilmesi mümkün. Aksi takdirde, sokakta gördüğümüz, elindeki akıllı tabletten kurumsal bir şirket için sosyal medya içeriği giren üniversite öğrencisinin ekonomideki rolünü anlamak kolay görünmüyor. Ya da en azından hangi sektörde, hangi okuldan, kaç kişinin, hangi görevde çalıştığını ve hangi göreve de transfer olmayı hedeflediğini tespit edecek bir çalışma yapabilmek bile pek mümkün olamayacak.
Bu paralelde, işgücünün analizini sağlıklı yapabilmek, bu analiz üzerine kısa ve uzun vadeli ekonomi ve toplum projeleri geliştirmek iş gücü veri stratejisinin asıl değerini oluşturacaktır. Bu altyapı üzerine de aynı zamanda işgücüne yönelik politika ve söylemler hazırlanıp hayata geçirilebilecek.

İşgücü veri stratejisi programı nedir?
İşgücü Veri Stratejisi Programı, iş döngüsünde yer alan tüm aşamalar ile bu aşamalarda yer alan birey ve aktörlere ilişkin bilgilerin (iş arayan verileri / istihdam verileri) yeknesak tanımlar ışığında yönetilmesidir. Bu çervede, iş döngüsünde yer alan (bireyler, şirketler, özel istihdam büroları (ÖİB), üniversiteler, meslek kuruluşları, DPT, DİE, Çalışma Bakanlığı, İŞKUR, YÖK gibi) tüm aktörlerin standart bilgilerle kendi faaliyet alanlarında çalışmalarını sürdürmesini ifade etmektedir.
Programın temel başarı kriteri ise tariflenmiş yeknesak bilgi setine ve kurallarına tüm aktörlerin bağlı kalmasının sağlanmasıdır. Bu nedenle program kapsamında koordinasyondan, bilinçlendirmeden ve süreklilikten sorumlu bir kurumun belirlenmesi de ilk adım için zorunludur.
Böylece bir makro ve mikro seviyede bir veya birden çok aktörün katılımıyla analizler yapılması ve aksiyonların alınması mümkün olacaktır. Örneğin Ankara ilinde Endüstri Mühendisliği okuyan gençlerin farklı okuldan mezun olanlarının, ülkenin hangi coğrafyasındaki, hangi sektörde, hangi iş kolunda, hangi süreyle, hangi seviyeye kadar çıktığını izlemek mümkün olacaktır. Yıllar içinde Endüstri Mühendisliği müfredatında yapılabilecek bir değişikliğin bu kariyer yoluna nasıl bir etkisi olduğunu takip etmek de böylece rutin bir verimlilik analizine dönüşecektir. İşgücünü, bireylerin üniversite tercihinden, müfredat seçimine, iş önceliklerinden, iş değişikliklerine ve kariyer yollarından emekliliklerine kadar bütün bir zincirin parçaları olarak ele almak mümkün hale gelecektir.

İşgücü Veri Stratejisi Programı kapsamı
İş döngüsünde yer alan her bireyin kariyer yolundaki beklentileri, hedefleri ve gelişimi izlenebilecek ve bu personelin doğru, sürekli ve verimli istihdamına yönelik aksiyonları almak mümkün hale gelecektir. Aynı zamanda bu şekilde iş dünyasındaki istihdam gereksinimleri de analiz edilerek eğitim ve öğretim sürecinde gerekli politika ve müfredat güncellemeleri sağlıklı olarak yapılabilecektir. Mesleki eğitimleri de rasyonel ve istihdamı da artırıcı rasyonel ve kalıcı çalışmalara dönüştürmek kolaylaşacaktır.
Özetle, “İşgücü Veri Stratejisi” yol haritası olarak tanımlamaya çalıştığım bu bakış açısıyla, mobil internet ile  dönüşmeye başlayan sosyal yaşam ve iş yapış yöntemlerinin kullanılabilir bilgiye dönüşmesini sağlayarak Türkiye’nin ekonomik ve sosyal atılımına tahminlerin ötesinde katkı yapılabilecektir. Avrupa Birliği ile uyumlu ve hatta mevcut durumu ile AB’dan daha öncü yaklaşımlar uzun ve kısa vadeli olarak  uygulanabilir hale getirilebilecektir.
Sonuç olarak, yukarıdaki şemada yer alan ana başlıklarda örneklediğim kazanımların ve katkıların sağlanması bütün programın uzun vadede yaratacağı değerin sadece temel özetini oluşturmaktadır.

İşgücünün kazanımları
• İşgücünün doğru istihdamına yönelik  etkinliğin artırılmasına olanak  sağlaması
• Beyaz ve mavi yaka çalışanların denk standartlarda iş arayışına olanak sağlaması
• İşgücünün iş dünyasına hazırlığı için destek çalışmalarının başlatılmasına olanak sağlaması
İşverenlerin Kazanımları
• Daha geniş ve tutarlı bir havuzdan işgücü sağlama olanağını sağlaması
• Doğru işgücünü istihdam etmeye yönelik etkinliğin artmasını sağlaması
• İş yetkinlik ihtiyaçlarını ilgili diğer aktörlere aktarma olanağını sağlaması
Özel İstihdam Büroları’nın Kazanımları
• İşgücü veri tekilliğine yönelik etkinliğin artmasına olanak sağlaması
• Bir internet portalından “yeknesak” bilgi paylaşımı mekanizması kurulmasına olanak sağlaması
• Ortak ulusal havuzdan doğru eleman arayışı konusunda olanak sağlaması
İlgili kamu kuruluşlarının kazanımları (DPT, İŞKUR, YÖK vb)
• Bilgi paylaşımı mekanizması ile verimlilik kazandırıcı uygulamalara olanak sağlaması
• Türkiye işgücü profilini izleme ve istihdam poltikiları konusunda öngörü olanağı  sağlaması
• İşgücüne yönelik istihdam artırıcı önlemlerin geniş ölçekli planlamasına olanak sağlaması

İş dünyasına katkıları
• Yeni işgücü gereksinimlerini sisteme iletebileceği bir ortamına olanak sağlaması
• Meslek grubu bazında özel ve planlı aksiyonların başlatılmasına olanak sağlaması
• İş dünyası işgücü kaybı konusunda önlem alınmasına yönelik analizlere olanak sağlaması

Kamuya katkıları
• İlgili tüm devlet kurumları arasında yeknesak işgücü profillemesinin öngörü sağlanması
• Türkiye kamu kurumları arasında bilgi ve veri etkinliği artışına olanak sağlaması
• Avrupa Birliği uyum sürecinde büyük atılım yapılmasını sağlayacak e-yönetişim olanağı sağlaması
Ekonomiye Katkıları
• İşsizlik seviyesini aşağıya çekecek çok katılımlı aksiyonların yürütülmesine olanak sağlaması
• İşsizlik artışı gibi kritik makro ekonomik konuları detaylı analize olanak sağlaması
• İşgücü artışına yönelik modellermeler ve politikalar hazırlanmasına olanak sağlaması

Sosyal yapıya katkıları
• Verimli aile bireyleri ile çağdaş toplumsal yapıyı güçlendirmeye olanak sağlaması
• Gençleri, işgücünü ve işverenleri doğru bilgilerle bilinçlendirmeye olanak sağlaması
• Kayıt dışı ekonominin zaman için minimize edilmesine destek olanağı sağlaması
• Emeklilik planlamasıyla toplumsal barışı düzenlemeye destek fırsatları sağlaması
Bu kapsamlı ve yıllara yaygın olarak çok aşamalı planlanacak ve çalışılacak programın hazırlıkları için kamu koordinasyonunda ve özel sektörün katılımıyla bir proje platformunun oluşturulması ve devlet politikası olarak ele alınmasının zorunlu olacağı bilinmelidir.
emresay@superonline.com