Web 2.5: Simbiotik Web
TippingBucket.org sosyal girişimciler ile destekçilerini buluşturuyor. Damlaya damlaya göl olur deyimini ciddiye alıp, bir ay asılı kalan sosyal girişim fikirlerine ziyaretçilerinden sadece 1 dolar bağışlamalarını istiyor. SeeClickFix.com ise kamu hizmetlerindeki aksaklıkları halkın kendisinin harita üzerinde işaretleyip raporlaması üzerine kurulu harika bir sosyal yönetişim sitesi. Çeşitli kamu kuruluşları, hatta hayırseverler bunları görüp üzerine eğilebiliyor. Sitenin gelir modeli otoritelere ve yeni taşınmak isteyenlere sunduğu bölge profilleri. Hatta bazı belediyeler bu raporları yayınlayıp, bölgelerinin promosyonunu yapıyorlar! Son örnek, AT&T’nin “Mark the Spot” uygulaması. Bununla kullanıcılar mobil erişim olmayan ya da konuşmanın kesildiği noktaların GPS koordinatlarını SMS ile raporluyorlar.
Bu siteler güruh kaynaklamayı güruhun da kendisi için kullanıyor. Kitapları Optimist yayıncılıktan çevrilen Clay Shirky, son eserinde bu fenomene “bilişsel fazlalık” adını veriyor. Örneğin Wikipedia’yı yaratmak için TV seyretmekte kullanılan zamanın sadece binde biri kullanılmış. Peki yeni bir web sitesi bilişsel fazlalıktan payını almayı, hatta ziyaretçilerin bilişsel kapasitesini “artırmayı” nasıl başarabilir? Kullanıcı katkısı ile zenginleşip, böylece giderek daha çok kullanıcı çekip yapılandırıcı bir sarmala girmek için üç ateşleyici var:
1) Durum: Sitenin vaat ettiği değerin insanları çekebilmesi. En etkili cazibe, Maslow hiyerarşisinde en üst ihtiyaç olan “kendini gerçekleme.” Yoksa neden bir akademisyen, ismi hiç görülmeyeceği halde Wikipedia’ya katkı yapar?
2) Damıtıcılar: Bir duruma takılan tüm balıkların aynı yöne yüzüp durumu aşması için geri besleme gerekir. Haritalar, mashup’lar, etiket bulutları gibi damıtıcılar bu yöne işaret eder.
3) Diyalog: Ziyaretçiler web sitesi ile değil birbirleri ile iletişim halinde, içerik üzerinden diyalog kurmalı.
Bu simbiotik ilişkide operasyonel masraflar, kişiye has reklamlar, profil araçları gibi yöntemlerle direk kullanıcı özlük bilgilerinden sağladığında tam bir yaşam çemberi ortaya çıkıyor. Henüz bir hukuku olmayan…
