Yap-sök-tak stadyumu
İspanyol mimarlık şirketi Fenwick Iribarren Architects, gemi konteynerlerini kullanarak 40 bin kişilik stadyum yapacak. 2022 Dünya Kupası için Katar/Doha’da Ras Abu Abud Stadyumu, deniz kenarına “kurulacak.” İşi bitince sökülüp, başka yerde tekrar kurulmak üzere. Stadyumdan geriye kalan alan, park olacak. Bu yenilikçi tasarım, dünyada bir ilk.
Sırf ilginçlik, yenilikçilik uğruna değil bu tasarım. Olimpiyat veya Dünya Kupası gibi bir kere kullanılıp sonra kullanılamayan büyük yatırımlar çoğu zaman ziyan oluyor. Olimpiyatlar için ülkeler, şehirler canını dişine takıp büyük tesisler yaptıktan sonra çoğu bunları kullanamıyor. 15 milyar dolar daha fazlaya mal olan 2004 Atina Olimpiyat tesisleri şimdi yarı yıkıntı halinde.
İstisna: Panathenaic (Kallimarmaro) Stadyumu konser, kutlama için kullanılıyor. Burası, zaten 1896’da ilk Olimpiyat için beyaz mermerden yapılmıştı. 2004 için modernleştirildi. Ulusal bir anıt. Ama, 2014 Rio’nun 270 milyon dolara mal olan stadyumu, boş duran Olimpiyat Köyü gökdelenleri, diğer tesisler harap. 2014 Sochi Kış Olimpiyatları için 2007’deki fatura tahmini 13 milyar dolardı. Sochi 55 milyara mal oldu. Tesisler şimdi terk edilmiş durumda. Olimpiyat, sırf gösteriş uğruna muazzam paraları taşa toprağa gömmek, israf demek. 1976 Montreal Stadyumu’nun yıllık işletme masrafı 32 milyon dolar. Yine de tesislerini başarıyla kullanan şehirler de var: Sydney 2000. Tokyo 1964. Londra 2016. Vancouver 2010. Barcelona 1992.
Doha, deniz kıyısında olduğu için, bu tak-sök-tak stadyumun parçaları oraya denizden taşınacak. Bir stadyumda olması gereken her şey konteynerlerle halledilecek. Bu modüler sistem sayesinde daha az malzeme, daha az atık, daha az çevre kirliliği. Üstelik, sürdürülebilir bir tasarım. Katar’da, 2022 için 9 yeni stadyum yapılacak, 3 tanesi yenilenecek. Toplam fatura 200 milyar dolar. Metro için 35 milyar dolar daha. 200 bin kişilik bir yeni şehir inşaatı. Hava limanı kapasitesini yılda 53 milyon yolcuya çıkartmak. Hepsi güzel hoş da, Katar’la komşuları arasındaki siyasi gerginlik ve ekonomik ambargo yüzünden böylesine büyük bir yatırım acaba nasıl gerçekleşecek?
