Yırtık arşiv yapıştırılıyor
ESKİ Doğu Almanya istihbarat servisi Stasi’nin 16 bin 250 çuval dolusu yırtık arşivinde ilk 40 çuval halledildi: Milyonlarca kırpıntı, sayısal ortamda tek tek eşleştirildi. Birbirine yapıştırıldı.
1989 yaz aylarında, Doğu Almanya’nın biteceği anlaşılmıştı. Bunu görmek için uzman olmaya gerek yoktu. İşte o aylarda Stasi yöneticileri, belgeleri yırtarak yok etme kararı aldı. Önce kağıt kıyma makinelerine attılar. Bu yetmeyince elle yırttılar.
Stasi’nin 174 bin “sayın muhbir vatandaşı”, 6 milyon Doğu Alman hakkında tek tek dosya tutmuştu. 3 ayda yırtılan 45 milyon sayfadan geriye 600 milyon adet olduğu “sanılan” bir yığın kaldı. 1995’te, yırtık arşivi birleştirmek için 15 kişi, işe elle girişti. Günde ancak 10 belgeyi bir araya getirebildiler. 2003’te sadece 250 çuval bitmişti. Bir hesap yapıldı: Bu hızla bütün çuvalların tasnifi 400 yıl sürecekti.
Sorunu çözmek için, Almanya’nın ünlü Franhofer Enstitüsü’nde 10 milyon dolara bir e-bilmece yazılımı geliştirildi. Bununla, bütün kırpıntılar önlü-arkalı tarandı. Doku, renk, yazı tipi, kağıt cinsi, kalınlığı, yırtılma yönü ve şekli bütün kırpıntılar için tek tek tanımlandı. Sonra iş, bunları eşleştirmeye geldi. Sonuçta, 16 bin çuval içinde şimdilik 40 çuvaldaki kırpıntılar bir araya getirildi.
Ama elbette bazı “istisnalar” var: Eski Başbakan Helmut Kohl ve bazı önemli kişiler, belgelerde kendilerine ait bilgilerin açıklanmaması için mahkeme kararı aldılar. Herkesin, utanacağı sırları var elbette. (Bu tamiratın nasıl başladığını 450. sayımızda 22.12.2003’te anlatmıştım).
