Artan veri okyanusunda kaybolmamak için can simidi: Büyük veri
Büyük veri kavramı son yıllarda dünyada yoğun şekilde konuşuluyor. Büyük veri teknolojisi dünyada hızla yaygınlaşırken son dönemde bu eğilimin yansımalarını ülkemizde de görmeye başladık. Her yıl katlanarak artan verinin yönetimi, sektör bağımsız tüm kurum ve kuruluşların öncelikleri arasına girmeye başladı. Verinin yapılandırılarak bilgiye dönüştürülmesiyle elde edilen değer, şirketler için günümüz yoğun rekabet koşullarında vazgeçilemez bir kaynak. Bu kaynak sayesinde şirketler, hedef kitlelerini daha iyi tanıyor, daha rasyonel şekilde yeni adımlar atabiliyor. Bu noktada büyük veri çözümleri, kurum ve kuruluşların en önemli donanımı haline geliyor.
Büyük veri kamudan finansa, telekomünikasyondan sağlığa, perakendeden lojistiğe her sektörde kurum ve kuruluşlara hitap ediyor. Büyük veri sayesinde şirketler kendilerine önemli avantajlar sağlıyor. Burada kritik olan nokta ise şirketlerin büyük veri stratejilerini zaman kaybetmeden belirlemeleri.
Şirketler büyük veri stratejilerini hızla oluşturmalılar
2020’lerde toplam sayısal verinin 35 ZB olmasının beklendiğini belirten NetApp Türkiye Sistem Mühendisi Lütfi Yunusoğlu, IDC’ye göre 2020’de ulaşılacak toplam veri miktarının 2009’un 44 katı olacağını ifade etti. Yunusoğlu’na göre bu büyümenin kaynağı yapısal olmayan veriler. Üretilen verinin yüzde 90’ı yapısal değil. Dolayısıyla büyük veri, şirketlerin artık mutlaka gündemlerinde en ön sıralarda yer alması gereken bir konu. Türkiye’de de büyük verinin birçok şirket için yeni bir kategoriyi temsil ettiğini kaydeden Yunusoğlu,”Şirketler geleneksel yöntemlerle büyük veriyi yönetemeyeceklerini gördükleri için süreçler ve metotlar anlamında yeni arayışlara yöneliyorlar. Şirketlerin büyük veri stratejilerini ivedilikle oluşturmaları ve büyük veri konusunda adım atmaları gerekiyor. Büyük veri konusunda başarı elde etmek ve sağlıklı bir büyük veri yönetimine ulaşmak için şirketler, BT organizasyonlarında hem şirket kültürü bağlamında hem de geleneksel bilgi yönetimi pratiklerinde önemli değişiklikler yapmalılar. Şirketler, büyük veri alanındaki yatırımlarda büyük veri ihtiyaçları için tasarlanmış, esnek ve ölçeklenebilir depolama birimlerini tercih etmeliler” dedi.
Büyük veri yönetimi şirketlerin elindeki yapılandırılmamış veriyi anlamlı bilgiye dönüştürerek, iş yapış modellerini ve karar verme süreçlerini yeniden şekillendiriyor. Büyük veri yönetimi sayesinde şirketlerin, kullanıcıların davranış ve reaksiyonlarını anlayabildiğini ifade eden Yunusoğlu, bu şekilde eğilimlerin ve popüler konularla ilgili analizlerin yapılabildiğini sözlerine ekledi. Yunusoğlu, büyük veri yönetiminin şirketlerin hayatına katacağı artıları şöyle sıraladı:
“Kampanyalar doğru hedeflenerek optimize edilebilir. Yapısal veriyle yapısal olmayan verinin bütünleştirilmesiyle şirketlerin, müşterileriyle ilgili çok daha uygun, yerini bulan ve daha önce yapılması mümkün olmayan satış ve bağlılık kampanyalarını hayata geçirmesi mümkün olabilir. Sektörel bazda, iş verimliliği ve müşteri tatmini artırılabilir. Örneğin, sağlık sektöründe büyük veri yönetimi sayesinde tedavi süreci, tedavinin başarı durumu, hasta geçmişi gibi bilgilerin daha etkin şekilde kullanılmasıyla hastalara sunulan hizmetlerin başarısı artırılabilir. Dünyada ve Türkiye’de finans, perakende, telekomünikasyon, e-ticaret gibi sektörlerde büyük veri zaten uzunca bir süredir yatırım yapılan bir konu. Sağlık gibi sektörler, büyük veri yönetimini en etkin şekilde kullananlar arasında yer almak için sırada bekliyor.”
Büyük veri büyükten küçüğe bütün şirketleri hedefliyor
Büyük verinin sadece Lustre ya da Hadoop mimarilerinde ortaya çıktığına yönelik genel bir algının söz konusu olduğunu söyleyen Yunusoğlu, “Ürettikleri ve kullandıkları verinin tipine, boyutuna bakmaksızın her türlü şirket büyük veri kavramını ve bununla ilgili gelişmeleri yakından takip etmeli. Ülkemiz ekonomisinde büyük bir paya sahip KOBİ’lerin, ülkemizin gelişimi için de iş yapış şekillerini, kaynak kullanımlarını değiştirmeleri ve yeni fırsat alanlarına yönelmeleri gerekiyor. Bunlardan biri de büyük veri” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Bulut stratejileri tamam, sıra büyük veride
Lütfi Yunusoğlu gibi üretilen verinin miktarının her yıl hızla arttığına dikkat çeken HP Türkiye Satış Öncesi Destek ve Bulut Bilişimden Sorumlu Müdürü Mert Sarıkaya, bununla birlikte üretilen verinin oldukça büyük bir oranının yapısal olmadığını belirterek; “Bugün çok kısıtlı şekilde değerlendirilebilen yapısal olmayan veri içindeki bilginin büyüklüğü inanılmaz boyutta. Şimdiye kadar fazlaca dokunulamamış olan bu kadar değerli bilginin, kurumlara yeni bakış açıları kazandıracağı da oldukça açık. HP adına Coleman Parkers Research tarafından yapılan araştırmaya göre C seviyesi yöneticilerin sadece yüzde 2’si kurumlarının doğru iş çıktılarını desteklemek üzere, doğru bilgiyi, doğru zamanda kullanabildiklerine inanıyor. Bu oranı değiştirmenin de en önemli yollarından biri büyük veri” dedi.
Türkiye pazarının durumunu değerlendiren Sarıkaya, şunları aktardı:
“Kuruluşlar artık bulut stratejilerini oluşturmaya başladı. Bir sonraki adıma geçerken büyük veri konusunda aydınlanma ve farkındalık sürecinden geçiyorlar. Birçok kurum yapısal veriyi nasıl değerlendireceğini biliyor ancak yapısal ve yapısal olmayan verinin birlikte işlenmesiyle işe yarayan bilginin üretilebileceğini son birkaç yılda görmeye başladı. Bugüne kadar varlığını bilen ancak nasıl işleneceğini ve anlamlı bilgiyi nasıl üretebileceği konusunda bilgi eksikliği olan kurumların yardımına gelişen büyük veri çözümleri koşuyor.”
Analiz yeteneğiyle gelen yeni fırsatlar
Büyük verinin önümüzdeki dönemde çoğu her sektörde kendine yer edineceği görülüyor. Büyük verinin sağlıktan kamuya, finanstan telekoma kadar uzanan birçok sektörde yeni fırsatlar sunduğunu ifade eden Sarıkaya, bu alanda kullanıcı deneyimini artırmaktan yeni gelir kaynaklarının yaratılmasına, müşteri bağlılığından kurumsal itibar yönetimine kadar birçok alanda uygulama örneklerini görmenin mümkün olduğunu söyledi. Sarıkaya şu örneği verdi: “Hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir kurum açısından sosyal medyada kurum için fikirlerini beyan eden müşterilerin görüşlerini analiz edebilmek büyük öneme sahip. Elinizdeki “yapılandırılmış veri”yi sosyal medyadaki “yapılandırılmamış veri” ile birlikte değerlendirebilmek önemli bir avantaj sağlıyor.”
Yapılandırılmamış veri şirketlere iş yükü yaratıyor
Artan veriyle birlikte bu verinin doğru şekilde analiz edilerek kullanılmaması kurum ve kuruluşları zorlu bir sürece sokuyor. Bu sürecin faturası ise şirketler için oldukça ağır olabiliyor. Yapılandırılmamış verinin ağır iş yükü, yönetim zorluğu, verimsizlik, yavaşlık gibi faktörleri beraberinde getirdiğine işaret eden Tesan İletişim Veri Yedekleme Çözümleri Ürün Yöneticisi İsmail Doğan, “Kamu, sağlık, telekom, finans, lojistik, perakendecilik gibi birbirinden farklı sektörlerde veriyi iyi kullanarak rekabet avantajı sağlamak isteyen kurum ve kuruluşlar, verileri üzerinde çok daha hızlı hareket edebilmekte, istedikleri oranda verim elde edebilmekte ve bu durumu kendileri için avantaja çevirebilmekteler. Türlü alanlarda yoğun olarak kullanılan büyük veri teknolojileri, en küçük detayları, bilgileri bile karar verme sürecine dahil ederek farklı sektörlerde farklı ihtiyaçlar için destek sağlıyor” şeklinde görüş bildirdi.
Türkiye’de belirli kurum ve kuruluşların büyük veri yönetimi çözümlerine yönelmeye başladığını kaydeden IBM Teknoloji Lideri Kıvanç Uslu, “Bu talepleri analiz ettiğimizde görüyoruz ki Türkiye’de büyük veriler için ihtiyaç duyulan çözümler dünya genelindeki diğer şirketlerden çok da farklı değil. Büyük verilerle başa çıkmak için kullanılan iş analitiği ve iş zekâsı uygulamalarından en çok faydalanan bazı sektörler perakende, sağlık, telekom, sigorta, kamu ve bankacılık şeklinde sıralanıyor. Şirketler ellerine geçen verileri doğru yeteneklerle eşleştirerek ve analiz ederek performanslarını risk, müşteri hizmetleri ve operasyonel verimlilik alanlarında daha iyi hale getirebiliyorlar” dedi.
Yatırımlar artacak
Büyük veri çözümlerinin, kurumsal yazılımlar gibi küçükten büyüğe tüm şirketin yararlanabileceği çözümler haline geleceğini kaydeden Netsis Teknoloji ve Ar-Ge’den Sorumlu Başkan Yardımcısı Yalçın Tarkan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Büyük ölçekli kurumlarda verilerin büyüme ve çeşitlenme hızının diğer şirketlere göre daha hızlı olacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla büyük ölçekli kurumların öncelikli olarak bu çözümlere yöneleceğini düşünüyoruz. Kurumsal şirketlerin verilerini etkin şekilde yönetmek ve bu verilerden kendisine bir yol haritası çizmek için büyük veri çözümlerine yatırım yapmalarını bekliyoruz.”
Verilerin sayısal olarak çokluğunun anlamsal olarak kimi zaman pek bir şey ifade etmediğini belirten Tarkan, burada devreye iş zekası gibi veri yığınlarını analiz edebilen çözümlerin girdiğini belirtti. “Etkin yönetilen veriler, stratejik karar aşamalarında, şirket karlılığının sürdürülebilirliğine ve rekabette ön sıralarda yer almaya hizmet edecek şekilde değerlendirilebilir. Farklı kaynaklardan gelen çeşitli tipteki veriler, aynı şekilde farklı sonuçlar doğuruyor” diyen Tarkan, şirketlerin hafızası haline gelen verilerin doğru yönetildiğinde şirket hedeflerine hizmet eden, onları harekete geçiren bilgiler haline dönüştüğünü söyledi.
Büyük veri katma değer yaratıyor
Büyük verinin şirketlere sunduğu avantajlar her geçen gün daha fazla anlaşılıyor. SAP Türkiye Satış Destek Direktörü Erdem Şekeroğlu’na göre, yapısal ve yapısal olmayan büyük miktarda verinin beraberce analiz edilerek veri madenciliği işlemlerine tabi tutulması, bu alanda en büyük katma değeri yaratıyor. Bunun sunduğu avantajlar arasında müşterilerin davranış ve tepkilerini gerçek zamanlı analiz etmek, eğilimler ve popüler konuları sosyal medya analizleriyle anlayabilmek, kampanyaların optimizasyonunu sağlayabilmek bulunuyor. Böylece büyük verinin bir külfet olmaktan çıkarak şirketler için bir fırsata dönüştüğünü belirten Şekeroğlu, sektörler üzerinden örnekler vererek sözlerini sürdürdü: “E-ticaret yapan kurumların web madenciliği metotları sayesinde çok büyük miktardaki tıklama verisini analiz ederek, pazarlama karmasını buna göre uyarlamaları sonucunda önemli kazanımlar elde ettiğini gözlemliyoruz. Aynı şekilde, telekomünikasyon sektöründe müşteriye özel gerçek zamanlı next-best-action’ların belirlenmesi ve bellek içi sosyal ağ analizleri de önemli rekabetçi avantajlar sağlayacaktır. Milyarlarca CDR kaydının analiz edilmesiyle, özellikle numara taşımayla daha da ivme kazanan churn oranlarının düşürülmesi mümkün olacaktır. Perakendecilik sektöründe ise stok takibinin gerçek zamanlı yapılması müşteri memnuniyetinde ve rafta bulunabilirlik oranında önemli kazanımlar yaratacaktır. Bankacılıkta gerçek zamanlı şube ve müşteri kârlılığı yapılabilmesi daha etkin karar alma mekanizmalarını beraberinde getirecektir. Yine şube raporlarında sağlanacak veri güncelliği ve sorgu hızı, operasyonel mükemmelliği olumlu yönde etkileyecektir.”
Verinin yönetimi buluttan geçiyor
Artan bilgi tüketimine dikkat çeken Cloudturk Genel Müdürü Mustafa Yazıcı, “Verinin büyümesiyle verinin saklama yeri, veriye ulaşma hızı, veri tipindeki çeşitlilik ve en önemlisi de verinin analiz edilmesi, kurumları bulut bilişime daha da yakınlaştırdı. Büyük veri hacimlerini depolama, işleme gücü ve hızlı hesaplama alanında bilişim teknolojilerinin sunduğu en uygun çözüm artık bulut teknolojisi. Bulut teknolojisi ile sanallaştırma teknolojileri kullanılarak bir sunucu kümesinin istenilen şekilde parçalara bölünmesi ya da bu küme üzerinde çalışan yazılım kaynaklarının yönetilmesi mümkün” dedi.
Artan verinin yönetiminde zaman kaybına yer yok
Büyük veri, zaman kaybı lüksü olmayan günümüzde, artan miktarda verinin yönetiminde anahtar rol üstleniyor.
“Klasik” bilişim çözümleriyle bu yönetimin mümkün olmayacağına dikkat çeken SadeceHosting Genel Müdürü Selçuk Saraç, büyük verinin bu nedenle doğan bir ihtiyaç olduğunu kaydetti. Saraç, bu teknolojinin bankacılık, telekomünikasyon, sağlık, eğitim gibi pek çok alanda kullanıldığını ifade etti.
Hizmet düzeyi geliştiriliyor
Bulut bilişim ve büyük veri kavramlarının şirketlerin en değerli varlıkları olan veriyi yönetme ve bu verilerden fayda sağlama konusunda önemli fırsatlar sunduğunu vurgulayan EMC Türkiye Kıdemli Teknik Danışman Cenk Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Şirketler bulut bilişime geçiş süreçlerinde yol alırken işleriyle ilgili gerçek zamanlı, kritik önem taşıyan kararlar almak için büyük veri işlemlerinin sağladığı değerlerden yararlanabiliyor. Bu sayede mevcut BT ortamlarının karmaşıklığını azaltmanın yanında, sundukları hizmet düzeyini geliştirecek fırsatlara da sahip olabiliyor.”
İhtiyaçlar farklılaşmıyor
Şirketlerin büyük veri teknolojisine ihtiyaç duyma sebebi ortak; artan veriyi yönetebilmek. Bu ihtiyaç bölgesel farklılıklara uğramıyor.
Veriyi analiz edebilen şirketler geleceği başarılı şekilde planlayabilir
Veriyi bir şirketin işle ilgili kararlar alabilmek, durumunu değerlendirebilmek, gelecek dönemleri planlamak için kullanabileceği en temel bilgi olarak tanımlayan KoçSistem Teknoloji Çözüm ve Hizmetleri Satış Grup Yöneticisi Özlem Kestioğlu, verinin anlamlı hale gelebilmesinin analiz edilebilmesinden geçtiğini vurguladı. Veri miktarı arttıkça bu durum şirketler için daha da önemli hale geldiğinin altını çizen Kestioğlu, sadece analiz edilmiş verilerle şirketlerin geleceklerini planlamada başarılı olabildiklerini kaydetti.
Ülkemizde büyük veri işleyen ve bu kavramın kritik olduğu sektörleri finans, sigorta ve telekom olarak sıralayan Kestioğlu, “Özellikle bu sektörlerde hem bireysel ve kurumsal müşterilerin getirdiği veri yoğunluğu hem de veri işlemlerinin yüksek oranda gerçekleşmesi nedeniyle büyük verinin saklanması ve güvenliği büyük önem taşıyor. Büyük veri çözümlerinden avantaj sağlayacak bir diğer sektör de perakende sektörüdür. Yüksek sayıda müşterisi olan perakende sektörü şirketleri, daha önce hiç düşünmedikleri detayları analiz edebilecek ve müşterileri hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilecekler” dedi.
Veri artıyor, bulut bilişim yeni fırsatlar yaratıyor
Büyük veri hedef kitleyi tanımayı sağlıyor
“Büyük veri çözümleri her sektörden kuruluşlara, kullanıcıların davranış ve reaksiyonlarını çevirimiçi anlamak, eğilimler ve popüler konuları sosyal medya analizleri ile anlayabilmek, reklam kampanyalarını doğru hedeflemek ve optimize edilmek gibi avantajlar sağlıyor. Büyük verinin olduğu her noktada, iyileştirilmek istenen iş ihtiyacı ile farklı faydalar sağlayabilecek çözümlerden bahsetmek mümkün.”
Dönüşen iş süreçlerinde önemli bir ihtiyaç
Şirketler karar verme aşamasında