Genişbant ekosistemi ekonomik büyümeyi de olumlu etkiliyor
Dünya Bankası InfoDEV grubu ve genişbantı destekleyen Kore Fonu yardımıyla yayınlanan ve DPT Uzmanı Çağatay Telli tarafından kaleme alınan “Türkiye’de Genişbant” Raporu genişbant ekosisteminin ülke ekonomisine faydaları üzerine tespitler yaparken, diğer yandan da Türkiye’de bu ekosisteminin gelişimini, gelişimindeki köşetaşlarını ve belli başlı sıkıntılarını da ortaya koyuyor. İngilizce yayınlanan ve “Broadband in Turkey, Compard to What?” başlığını taşıyan rapor geçtiğimiz yıl yayınlandı. Raporu hazırlayan Telli, genişbant teknolojileri ile geçmişte de ilgili çeşitli araştırmaları, sunumları olmuş bir isim.
Raporda öncelikle Türkiye’nin konumu itibariyle taşıdığı önem vurgulanırken, büyümekte olan ekonomisiyle dikkat çektiği belirtiliyor. 2010 Haziran itibariyle Türkiye’de evlerin yüzde 34’ünde genişbant bağlantısı bulunurken, aynı dönemde bu konuda Avrupa Birliği ortalaması yüzde 61 düzeyinde. Raporda genişbant mobil ağların 2009’da sunulduğunun altı çizilirken, Türkiye’nin genişbant konusunda şimdiye kadar iyi bir yol aldığı ifade ediliyor. Raporda, “Genişbant ekosistemi için e-devlet inisiyatifleri büyük bir itici güç konumunda. İnternet kullanımı gün geçtikçe artıyor. Politika üreticiler ve teknokratlar da e-devlet programlarını, internet ve mobilite kullanımı artırma konusunu sahipleniyorlar. Bunlar dönüşümlerin ve reformların gerçekleşmesini sağlayacak temel enstrümanlar olarak görülüyor” deniyor.
Sosyal ve ekonomik bariyerler de var
Fakat raporda Türkiye’nin genişbant ekosistemi açısından bazı sıkıntılar yaşadığı da dile getiriliyor. Bazı ekonomik ve sosyal bariyerler mevcut, bunları da aşmak gerekiyor. Penetrasyonda halen Türkiye olması gereken noktada değil. Fixed genişbant rekabeti halen sınırlı ve ADSL teknolojisinin pazarda dominant konumda olduğu söyleniyor. 2010’da bu alanda büyüme 0,83 ile gerçekleşirken, bu alanda OECd ortalaması ise 1,72 idi. National Broadband Vision’un gerçekleştirdiği çalışmaya göre, genişbant ekosistemi bir ülkenin ekonomik büyümesine yüzde 0,8-1,7 oranında katkı sağlıyor, 200 bin kişiye yakın istihdam olanağı sağlıyor.
Raporda her şeye rağmen Türkiye bilişim sektörü büyük büyüme potansiyeli vurgulanıyor. 2010-2014 arasında mobil telefon abonelerinin yüzde 6 ortalama ile büyüyeceği öngörülürken, penetrasyonun sürekli artacağı, genişbanta olan ihtiyaç ve talebin de bunun paralelinde sürekli büyüyeceği ifade ediliyor.