‘Üst Kurul’ oluşturulmalı
TBD Merkez Denetleme Kurulu Üyesi ve TBD Sayısal Gündem 2020 Kültür ve Sanatta Bilişim Uzmanlık Grubu Yöneticisi Erdal Naneci, KSBİL’i anlatıp vizyonlarını paylaştı. TBD Sayısal Gündem 2020 Kültür ve Sanatta Bilişim Uzmanlık Grubu’nun (KSBİL) çalışmaları hakkında bilgi veren Erdal Naneci öncelikle çevrimiçi fikri mülkiyet haklarının korunması, ulusal sayısal kütüphanelerin geliştirilmesi ve kültürel mirasımızın korunmasının önemine vurgu yaparak başlıkları açıklamayı şöyle sürdürdü: “Kültürel ve yaratıcı endüstrilerin desteklenmesi konusunda öneriler sunulması, sayısal sinemaya geçişin desteklenmesiyle ‘Görsel, İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi’nin uygulanması olmak üzere 5 ana başlıkta konuları ele alıyoruz. Europeana (Avrupa Sayısal Kütüphanesi) ile bütünleştirmenin sağlanmasını çok önemsiyoruz. Ülkemizin kültürel mirasının korunması, sayısallaştırılması, sayısallaştırma ve üstveri standartlarının belirlenmesi, toplulaştırılması ve çevrimiçi hizmete sunulması, kurumlar arası eşgüdümün sağlanması, mükerrerliğin engellenmesiyle birlikte çalışabilirlik ortamlarının yaratılması, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması sağlanacak ve dolayısıyla ülkemizin kalkınmasına önemli bir ivme kazandıracaktır.”
‘Sayısallaşma’ kavramına odaklanmak artık bir gereklilik
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, 2010-2020 yıllarını kapsayan 132 adet aksiyon belirleyerek bu aksiyonların BT ile desteklenmesi gerektiği tespitinde bulunup BT ‘Akıllı büyüme’ inisiyatifi altında ‘Avrupa için Sayısal Gündem’i (Digital Agenda for Europe) oluşturdu. Avrupa Sayısal Gündemi’nin hedefi; 2020 yılına kadar Avrupa’da bir BT patlaması yaratmak. Bu anlamda, Avrupa Komisyonu BT’nin kullanımının artırılması yönünde son derece aktif bir şekilde çalışmalarını yürütüyor. Avrupa Komisyonu’nun, Avrupa Sayısal Gündemi’nin hem tüm AB üye devletlerinde hem de aday ve iştirakçi devletlerde yaygınlaşmasına yönelik çabaları da sürüyor. Bu kapsamda Türkiye Bilişim Derneği de BT’nin ülkemizde farkındalığının artırılması ve kullanımının yaygınlaşması, ülkemizin rekabet gücünün artırılmasıyla vatandaş memnuniyetinin sağlanması, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, bilgi toplumuna giden süreçlerin iyileştirilmesi gibi nedenlerle bu çalışmayı, Türkiye’nin gündemine taşıma kararı aldı. Naneci, “Bu çerçevede kamu kurumları, sektör temsilcileri, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarından uzman kişilerin katılımıyla 132 aksiyonu kapsayan 40 uzmanlık grubu oluşturularak çalışmalara başlandı. TBD tarafından oluşturulan uzmanlık gruplarından birisi de ‘Kültür ve Sanatta Bilişim Uzmanlık Grubu’. Hızla gelişen BT’nin her alanda etkin ve verimli kullanımını sağlamak ve bilişim kültürünü yaygınlaştırmak artık bir zorunluluk. Ülkemizin sosyal, siyasal ve ekonomik birikimlerini daha ileri düzeye taşımak ve bilgi toplumuna geçiş sürecini hızlandırmak için özellikle bu birikimin artmasına, hayata geçirilmesine ve etkin kullanılmasına en önemli katkıyı sağlayan, etkileşimi yüksek düzeyde artıran ‘sayısallaşma’ kavramına odaklanmak da gereklilik” açıklamasını yaptı. TBD Sayısal Gündem çalışmalarının 2013 yılında başladığını hatırlatan Naneci, KSBİL olarak önceliklerinin; konusunda uzman kişileri ve bu konuda uzmanlaşmak isteyenleri gruplarına davet etmek olduğunu söyleyerek konuşmasında şunları aktardı: “ Şu an grubumuzda kamu kurum ve kuruluşlarından, üniversitelerden, sektör firmalarından ve ilgili STK’lardan katılarak katkı veren yaklaşık 50’ye yakın gönüllü arkadaşımız bulunmakta. TBD’nin düzenlediği 31. Ulusal Bilişim Kurultayı’nda yurt dışından ve yurt içinden uzmanların katılımıyla ilk çalıştayımızı gerçekleştirdik. Çalıştay başlığı olan ‘Kültür ve sanat eserlerinin sayısallaştırılması, toplulaştırılması ve hizmete sunulması’ konusunda katılımcılar görüş, öneri ve tespitlerini paylaşarak konuyu değerlendirdiler. Çalıştay sonrasında TÜBİTAK-BİLGEM-YTE tarafından yapılan odak grup çalışmasına davet edildik. İlgili kamu kurum kuruluşları ve sektör temsilcileriyle kültür ve sanat sektöründe yaşanan sorunları ele aldık. Bu toplantıda; 2015-2019 yıllarını kapsayan ‘Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planları’ hazırlık çalışmalarına katkı verdik. Daha sonra Ankaref firmasının Antalya’da düzenlediği ve kamu yöneticilerinin katıldığı; kütüphane, arşiv ve müzecilikle ilgili sorunların ele alındığı KAM2015 ÇALIŞTAYI’nda; sektörün sorunları, tespitler, çözüm önerileri, gelişen teknolojiler ve öncelikli sektörel hedefler konusunda sunum yaptık.”
‘Kültür Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı’nın hazırlanmasını hedefliyoruz
Erdal Naneci, Europeana (Avrupa Sayısal Kütüphanesi) hakkında daha detaylı bilgi vererek ‘Europeana’ yapısının ülkemiz için iyi bir model olduğunu kaydetti ve sözlerini şöyle sürdürdü: “ ‘Europeana’, Avrupa’nın tüm kültürel kaynaklarını toplulaştırmayı ve Avrupa’nın kültür ve sanat değerlerine tek noktadan erişilmesini amaçlıyor. İçeriği; devlet kurumları, üniversiteler ve özel koleksiyonlar oluşturmakta. Europeana’da yazma eser, nadir eser, kitap, gazete, müze objeleri, arşiv vesikaları, mektup, günlük, resim, çizim, fotoğraf, tablo, harita, video, film, belgesel, TV yayını, müzik, disklerden ya da radyo yayınlarından gelen ses kayıtları ve birçok içerik tutuluyor.” Bugüne kadar yapılan çalışmalar sonucunda kültür mirasımızın korunması, gün ışığına çıkarılması ve hizmete sunulması için öncelikli hedefler belirlediklerini belirten Naneci, bu hedefleri şöyle kaydetti:
Sayısallaştırma Üst Kurulu’nun kurulmasının gerekliliği, Sayısallaştırma ve Üstveri (Niteleme) Standartları ve Yönergesi’nin hazırlanması için çalışmaların başlatılması, kültürel değerlerimizin korunmasıyla ilgili model ve standartların oluşturulması, kamu kaynaklarıyla sayısallaştırılan ve telif hakkı gerektirmeyen eserlerin ücretsiz olarak sunulması, sayısal gündem kapsamında ele aldığımız 5 eylem ile ilgili mevzuatların AB’ye uygun olarak düzenlenmesi, ilgili tarafların bir araya gelerek öncelikle ‘Kültür Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı’nın hazırlanması ve bu eylem planının gerçekleştirilmesine yönelik alt eylemlerin belirlenmesi,
finansal kaynak planlamasının ve fon oluşturma modelinin saptanması, Osmanlıca optik karakter tanıma ile ilgili çalışma yapılması, RTÜK’ün yapacağı toplantılarla yayıncı, yapımcı ve üreticilerle tüm ilgili paydaşların ‘Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi’ hakkında bilgilendirilmesi ve teşvik edilmesi, Türk kültür ve sanatının dünyaya açılması için sinemanın gücü ve dili kullanılması.